Aeroportlar
 | Bu sahifani tezda oʻchirish taklif etiladi.
Sababi: M8: Avvaldan mavjud maqolaning nusxasi boʻlgan maqola. Agar ushbu sahifani oʻchirish kerak emas, deb oʻylasangiz, oʻz fikringizni munozara sahifasida qoldiring. Sahifa muallifiga: Mazkur ogohlantirish xabarini aslo oʻzingiz olib tashlamang.Administratorlarga: bu yerga ishoratlar • tarix (oxirgi oʻzgarish) • oʻchirish Bu sahifa oxirgi marta AnvarxonM (hissasi | qaydlar) tomonidan 04:40, 21-noyabr 2024 (UTC) (0 soniya avval) da tahrir qilingan. |
Aeroport — aviasiya transporti orqali yo‘lovchilar va yuklarni qabul qilish, jo‘natish va qayta yuklash uchun mo‘ljallangan maxsus inshootlar to‘plami. Aeroportlar, shuningdek, aerodromlar yoki havo portlari deb ham ataladi. Ular xalqaro va ichki aviatashuvlarni amalga oshirishda muhim rol o‘ynaydi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Aeroportlar tarixiy jihatdan aviasiya sanoati rivojlanishi bilan bog‘liq. Dastlabki aeroportlar oddiy maydonlarda joylashgan bo‘lib, poydevor sifatida ishlatilgan. Birinchi rasmiy aeroport 1910-yilda Fransiyaning Le Bourget shahrida tashkil etilgan. Keyinchalik, aeroportlar kengayib, zamonaviy standartlarga muvofiq qurila boshlandi. 1930-yillarda aeroportlar katta hajmdagi yo‘lovchilar va yuklarni tashish uchun mo‘ljallangan murakkab inshootlarga aylanishi boshlangan[1].
Aeroportlar turlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Aeroportlar ko‘plab turlarga bo‘linadi, ularning asosiylari:
- Xalqaro aeroportlar: Bu aeroportlar xalqaro aviatashuvlarni amalga oshirish imkonini beradi. Masalan, Toshkentdagi Islam Karimov xalqaro aeroporti xalqaro aviaqatnovlarni amalga oshiradi.
- Ichki aeroportlar: Ushbu aeroportlar asosan ichki aviatashuvlar uchun xizmat qiladi. Ular yirik shaharlar orasidagi qatnovlarni ta'minlaydi.
- Aeroport-transport markazlari: Bu aeroportlar transport tizimlarining muhim nuqtalari bo‘lib, ular avtobus va temir yo‘l transporti bilan bog‘langan[2].
Aeroportning tuzilishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Aeroportlar odatda quyidagi bo‘limlardan iborat:
- Poydevor: Yo‘lovchilar va yuklarni qabul qilish uchun mo‘ljallangan yer maydoni.
- Terminal: Yo‘lovchilar va yuklarni qabul qilish uchun zaruriy xizmatlar bilan ta'minlovchi bino. Terminalda yo‘lovchilar uchun kutish zallari, chiptalarni sotib olish joylari, oziq-ovqat va ichimliklar do‘konlari bo‘ladi.
- Uchish va qo‘nish yo‘laklari: Poyezdlar uchish va qo‘nish uchun mo‘ljallangan yo‘laklar. Ularning uzunligi va kengligi poyezdlarning o‘ziga xos xususiyatlariga qarab belgilanadi.
- Transport infratuzilmasi: Aeroportlar odatda yo‘lovchilarni tashish uchun avtobus, taksi va avtomobillar uchun maxsus parkinqlar bilan ta'minlangan[3].
Aeroportlarning roli
[tahrir | manbasini tahrirlash]Aeroportlar iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyotda muhim ahamiyatga ega. Ular xalqaro savdo va turizmni rivojlantirishga hissa qo‘shadi. Aeroportlar orqali yo‘lovchilar va yuklar tez va qulay ravishda transport qilinadi, bu esa mamlakatlar orasidagi iqtisodiy aloqalarni mustahkamlashga yordam beradi. Aeroportlar shuningdek, xavfsizlik va transport tizimlarining samaradorligini oshirishda ham muhim rol o‘ynaydi[4].
Xulosa
[tahrir | manbasini tahrirlash]Aeroportlar aviasiya transportining muhim qismi bo‘lib, zamonaviy iqtisodiyotda va ijtimoiy hayotda ahamiyatga ega. Ular xalqaro va ichki aviatashuvlarni ta'minlab, mamlakatlar o‘rtasidagi aloqalarni mustahkamlaydi va transport tizimining rivojlanishida muhim rol o‘ynaydi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Airport“. Encyclopaedia Britannica. Qaraldi: 2024-yil 15-oktyabr.
- ↑ „Airport Technology“. Airport Technology. Qaraldi: 2024-yil 15-oktyabr.
- ↑ „Airports across the globe see growth in passenger numbers“. IATA. Qaraldi: 2024-yil 15-oktyabr.
- ↑ „International Civil Aviation Organization“. ICAO. Qaraldi: 2024-yil 15-oktyabr.