Muqaddas Pyotr (Mikelandjelo)
Muqaddas Pyotr (italyancha: San Pietro) — Mikelandjelo tomonidan yaratilgan toʻrtta marmar haykaldan biri. 1501-1504-Siena sobori Pikkolomini qurbongohi uchun. Bu haykal, Muqaddas Pavel singari, harakatda tasvirlangan, bu rassom asarlarining oʻziga xos xususiyatiga aylanadi[1].
Yaratilish tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mikelandjelo Siena soboridagi Pikkolomini ibodatxonasini bezash uchun oʻn beshta haykal yaratish toʻgʻrisidagi kelishuvni "Devid"[2] uchun shartnomadan bir necha oy oldin kardinal Franchesko Pikkolomini bilan tuzgan. Shartnoma shartlariga koʻra, Mikelanjelo uch yil davomida haykallarni qoziq qilib qoʻyishi va buning uchun 500 dukat olishi kerak edi. 1504-yilga kelib qurbongohning toʻrtta haykali[3] tayyor boʻladi. Sanʼatshunos Govard Gibbardning fikriga koʻra (inglizcha: Howard Hibbard), bu tartib Mikelandjeloni qiziqtirmadi[4].
Nyu-Orlean universiteti professori Lourens Jenkens[5] taʼkidlaganidek, bu oʻsha paytda juda katta komissiya boʻlgan, biroq u sanʼatshunoslar tomonidan yetarlicha eʼtiborga olinmagan. Vazari ham, Kondivi ham Mikelandjeloning bu asarlarini eslatmaydi. Djenkensning fikricha, Mikelandjeloning oʻzi bu ishlarni yoshlik va shoshqaloqlik natijasi deb hisoblagan boʻlishi mumkin[6].
Tavsif
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Haykalda havoriy Butrus tasvirlangan, u chap qoʻlida kitob ushlab turadi, oʻng qoʻli esa plashining ogʻir burmalarini qoʻllab-quvvatlaydi. Oʻng oyogʻi bir oz bukilgan, xuddi qadam tashlamoqchi boʻlgandek. Bu tuygʻuni Pyotrning boshi oʻngga burilgani, nigohi pastga qarab turgani, goʻyo u borishi kerak boʻlgan joyga qarab turgani bilan kuchayadi. Havoriyning kalta jingalak sochlari va soqoli bor.
Haykal qurbongohning pastki qavatida, chap tomonda joylashgan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Scrubbed up Michelangelo sculptures draw Siena visitors“ (en). www.italymag.co.uk. 2012-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 2-iyul.
- ↑ Роллан 1992.
- ↑ Эрпель 1990.
- ↑ Hibbard 1974.
- ↑ „Lawrence Jenkens“ (en). finearts.uno.edu. 2012-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 2-iyul.
- ↑ A. Lawrence Jenkens. Michelangelo, the Piccolomini and Cardinal Francesco's chapel in Siena Cathedral. — 2002. — Т. 144, вып. 1197. — С. 752. (ingl.)
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Вазари Д.. Жизнеописания прославленных живописцев, скульпторов и архитекторов. (Ukraincha)
- Howard Hibbard.. Michelangelo. New York: Harper & Row, Publishers, 1974. ISBN 0-06-430056-0. (Inglizcha)
- Микеланджело. Поэзия. Письма. Суждения современников / сост. В. Н. Гращенков. М.: Искусство, 1983.
- Эрпель Фриц.. Микеланджело / Пер. с нем. Сергея Данильченко. Берлин: Хеншель, 1990. ISBN 3-362-00044-4.
- Шульц К.. Камень и боль: роман. М.: Эксмо, 2007. ISBN 5-699-20485-7.
- Eric Scigliano.. Michelangelo's Mountain: The Quest For Perfection In The Marble Quarries Of Carrara. Simon and Schuster, 2005. (Inglizcha)
- Роллан Р.. Жизнь Микеланджело // Жизни великих людей: Пер. с франц. В. Курелла. М.: Известия, 1992 — 71 —197-bet. ISBN 5-206-00351-4. (rus.)
- Herbert von Einem; Ronald Taylor.. Michelangelo. (Inglizcha)* William Wallace.. The Treasures of Michelangelo. Andre Deutsch, 2010. ISBN 978-0-233-00253-8. (Inglizcha)