Oswaldo Aranha

Oswaldo Aranha
	; Oswaldo Aranha (1940-yil)
Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi prezidenti
	Mansab davri; 5-may, 1947-yil – 20-sentyabr, 1948-yil
Yordamchisi	Trygve Lie
Avvalgisi	Paul-Henri Spaak
Keyingisi	José Arce
Tashqi ishlar vaziri
	Mansab davri; 15-mart, 1938-yil – 23-avgust, 1944-yil
Prezident	Getúlio Vargas
Avvalgisi	Pimentel Brandão
Keyingisi	Pedro Leão Veloso
Further information
Moliya vaziri
	Mansab davri; 16-iyun, 1953-yil – 24-avgust, 1954-yil
Prezident	Getúlio Vargas
Avvalgisi	Horácio Lafer
Keyingisi	Eugênio Gudin
	Mansab davri; 16-noyabr, 1931-yil – 24-iyul, 1934-yil
Prezident	Getúlio Vargas
Avvalgisi	José Maria Whitaker
Keyingisi	Artur de Sousa Costa
Qishloq xoʻjaligi vaziri
	Mansab davri; 8-iyun, 1954-yil – 28-iyun, 1954-yil
Prezident	Getúlio Vargas
Avvalgisi	João Cleofas
Keyingisi	Apolônio Sales
Braziliyaning AQShdagi elchisi
	Mansab davri; 18-oktyabr, 1934-yil – 11-dekabr, 1937-yil
Yordamchisi	Getúlio Vargas
Avvalgisi	Rinaldo de Lima e Silva
Keyingisi	Pimentel Brandão
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi	15-fevral 1894-yil; Alegrete, Braziliya
Vafoti	27-yanvar 1960-yil ; (65 yoshda) ; Rio de Janeiro, Braziliya
Fuqaroligi	Braziliya
Siyosiy partiyasi	Braziliya Respublikachilar partiyasi
Turmush oʻrtogʻi	Delminda Gudolle (12-iyun, 1917-yil)
Bolalari	4
Alma mater	Federal University of Rio de Janeiro Faculty of Law
Imzosi

Oswaldo Euclides de Souza Aranha – (15-fevral, 1894-yil – 27-yanvar, 1960-yil) braziliyalik siyosatchi, diplomat va davlat arbobi boʻlib, 1930-yilda Getúlio Vargas davrida mashhurlikka erishgan^[1]^[2].

Aranha xalqaro siyosatda 1947-yilda BMTdagi Braziliya delegatsiyasi rahbari va BMT Bosh Assambleyasi prezidenti sifatida Isroil davlatini tashkil etish uchun vestibyul tayyorlagani bilan tanilgan^[3]. Braziliya delegatsiyasi rahbari sifatida Aranha 1947-yilda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Falastinni boʻlish rejasi boʻyicha ovoz berish jarayonida qatnashgan^[4]^[5]. Falastindagi saʼy-harakatlari uchun Aranha 1948-yilda Tinchlik boʻyicha Nobel mukofotiga nomzod boʻlgan^[6].

Bolaligi va karyerasi

Oswaldo Aranha Rio Grande do Sul shtatining Alegrete shahrida tugʻilgan. Aranha 1916-yilda Rio-de-Janeyro Federal universitetining huquq fakultetida huquq va ijtimoiy fanlar boʻyicha bakalavr darajasini oldi. Oʻqishni tugatgandan soʻng, Aranha Rio Grande do Sulga qaytib keldi va sakkiz yil davomida advokatlik bilan shugʻullanib, Getúlio Vargas bilan shaxsiy aloqalarni oʻrnatdi. Aranhaning birinchi davlat ishidagi lavozimi oʻz shtatidagi politsiya komissarining yordamchisi edi. Aranha 1923-yilgi qoʻzgʻolonga qarshi kurashdi, bu Borges de Medeirosning Rio Grande do Sul gubernatori lavozimiga ketma-ket beshinchi marta qayta saylanishiga qarshi boʻlgan sektorlar tomonidan alanga oldi. Tinch aholidan iborat qurolli kuchlarga shaxsan qoʻmondonlik qilish orqali Aranha 1930-yil inqilobiga olib kelgan yangi qoʻzgʻolonlarga qarshi kurashdi, xatarlisi ushbu qoʻzgʻalonlar muxolifat tomonidan qoʻllab-quvvatlangan edi. Keskin va tez kechgan siyosiy karyerasida Osvaldo Aranha 1926-yilda oʻzining birinchi marotaba saylanadigan lavozimiga nomzodini qoʻydi va Alegrete meri etib saylandi, ammo tez orada shtat qonun chiqaruvchi organi aʼzosi boʻldi va keyinchalik 1928-yilda Braziliya Milliy Kongresiga saylandi. Vargas 1930-yilda Braziliya prezidentligiga muxolifat nomzodi sifatida qatnashib, magʻlub boʻlganida, Aranha Vargasni qoʻzgʻolon uyushtirishga ishontirish uchun tenentelarga qoʻshildi^[2]. Qoʻzgʻolonchilar muvaffaqiyat qozonganidan soʻng, Aranha hozirgi prezident Vargas davrida Braziliya Vazirlar Mahkamasida bir nechta lavozimlarning yuqori oʻrindiqlarini egalladi. Jumladan, Moliya vazirligi, Adliya vazirligi va Tashqi ishlar vazirligini boshqardi^[7]. Aranha, shuningdek, 1934-yilda Braziliyaning Qoʻshma Shtatlardagi elchisi boʻlib ishlagan va Aranha yerda Pan-Amerikanizmning kuchli tarafdori sifatida tan olingan. 1937-yilda Braziliyaga qaytib, Tashqi ishlar vazirligini boshqargan. Aranha 1942-yilgi Rio-de-Janeyro konferensiyasida katta rol oʻynadi.

Ikkinchi jahon urushida ittifoqchilarni qoʻllab-quvvatlash

Braziliya Tashqi ishlar vaziri lavozimida ishlab turganida, Amerika qitʼasida joylashgan mamlakatlarning Tashqi ishlar vazirlarining birinchi uchta maslahat yigʻilishida ishtirok etdi, ular Ikkinchi Jahon urushining dastlabki bosqichlarida Panamerika siyosatini belgilab berdi. Soʻngra qurolli kuchlar bilan diplomatik munosabatlarni mintaqaviy ravishda uzish boʻyicha tavsiyani ishlab chiqdi^[8]. 1942-yilgi Rio konferensiyasida Braziliya, fashistlar Germaniyasi bilan barcha diplomatik aloqalarni uzganini eʼlon qildi va shu bilan AQSh va ittifoqchilari tarafini oldi. Oxir-oqibat, Argentina va Chilidan tashqari, Markaziy va Janubiy Amerikaning aksariyat davlatlari ham xuddi shunday qilishdi.

1947-yilda boʻlib oʻtgan Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining birinchi maxsus sessiyasida Braziliya delegatsiyasi rahbari Oswaldo Aranha yirik xalqaro forumda, birinchi maʼruzachi doimo braziliyalik boʻlgan anʼanani boshlab berdi^[9].

Isroildagi mavqesi

Quddusdagi „Aranha maydoni“da Aranha xotirasiga bagʻishlangan yodgorlik

Aranha Falastinning boʻlinishini qoʻllab-quvvatladi. Isroilning Beer-Sheva va Ramat Gan kabi shaharlaridagi koʻchalar va Quddusdagi maydon Aranha sharafiga nomlangan. 2007-yilda uning qarindoshlari va Braziliyaning Isroildagi elchisi ishtirok etgan marosim uyushtirilgan Tel-Avivdagi koʻcha uning sharafiga nomlangan^[10]. 2017-yilda Pedro Corrêa do Lago tomonidan nashr etilgan Osvaldo Aranhaning fotobiografiyasi, Aranhaning 1947-yilda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi prezidenti lavozimida Falastinning boʻlinishini assambleya tomonidan maʼqullanishida qanday katta rol oʻynaganini koʻrsatadi, chunki Aranha ovoz berish jarayonini ikki kunga kechiktira oldi. Corrêa do Lago shunday deydi: „Aranha mohir edi va boʻlinish yuzaga kelsa, ovozlarning 2/3 qismini toʻplay olmasligini koʻrib, ittifoqchilarini oʻz ovozlarini uzaytirishga majbur qildi^[11]^[12]. Saylov Aranha tomonidan keyinga qoldirildi va ertasi kuni Qoʻshma Shtatlarda bayram boʻlgani sababli, bu harakat qoʻshimcha ovozlarni olish uchun zarur boʻlgan vaqtni yutib ketdi"^[13].

Muzokaralar

Tarixchi Luiza Tucci Carneironing kitobida aytilishicha, Aranha yahudiylarga Braziliyaga kirish vizasi berilmasligi haqidagi maxfiy sirkulyarlardan xabardor boʻlgan^[14]. Koʻplab braziliyalik diplomatlar va ishbilarmonlarning faol hamkorligi bilan yashirin sirkulyarlar eʼlon qilinganidan keyin yahudiylarning kirib kelishi sezilarli darajada oshdi^[15].

Ammo yahudiylarga vizani rad etish haqidagi sirkulyar Osvaldo Aranha tomonidan yozilmagan va Aranha Braziliya Tashqi ishlar vaziri boʻlgan davrida ham ishlab chiqilmagan edi. Mário de Pimentel Brandão 1937-yilda Braziliya tashqi ishlar vaziri boʻlgan davrida maxfiy sirkulyarni imzolash uchun mas’ul edi^[16].

Osvaldo Aranhaning 1938-yildan 1944-yilgacha tashqi ishlar vaziri boʻlgan davrida koʻplab yahudiylarga, sirkulyarlarga qaramay Braziliyaga vizalar berildi. 1939-yilda yahudiylarga Braziliyaga doimiy va vaqtinchalik yashash uchun 4601 vizalar berilgan. Oʻsha yili barcha doimiy yashash vizalarining 9 foizi va vaqtinchalik Braziliya vizalarining 14 foizi yahudiylarga berilgan. 1940-yilda 2500 yahudiy muhojirga Braziliyaga vizalar berildi^[17].

Albert Einstein Osvaldo Aranhadan nemis yahudiy doʻsti Helene Fabian-Katz uchun viza olishda yordam soʻradi. Eynshteyn avvalroq AQSh hukumatiga yordam soʻrab murojaat qilgan edi, biroq ular Fabian-Katzga viza bermagan edi. Fabian-Katz Braziliyaga viza oldi va anchadan beri São Pauloda yashaydigan akasinikiga yoʻl oldi^[17]^[18].

Manbalar

↑ In modern spelling „Osvaldo Euclides de Sousa Aranha“.
↑ ^2,0 ^2,1 oswaldo Aranha,U·X·L Newsmakers, via Find articles.
↑ „Ministério das Relações Exteriores“^{[sayt ishlamaydi]}
↑ United Nations list of GA Presidents
↑ Muhammad Zafarullah Khan, 1983 Servant of God: a personal narrative, Pakistanʼs representative: „At about lunch time [on 26 November] a rumour was heard that the president [of the Assembly] did not intend to proceed to the vote that day… His excuses were flimsy, but he was adamant. At the end of the afternoon sitting he adjourned the session to Friday morning. On Thursday President Truman put through personal telephone calls to certain heads of state and persuaded them to shift their position on the question of the partition of Palestine from opposition to support.“
↑ „Oswaldo Euclides de Sousa Aranha“. Nobel Nomination Database. Qaraldi: 2016-yil 5-noyabr.
↑ Strong Arm’s Strong Arm, a June 1954 article from Time magazine
↑ Oswaldo Aranha from the United Nations website
↑ Oswaldo Aranha from Brazil’s Ministry of External Relations website
↑ "Tel Aviv Street Named for Brazilian", Dateline World Jewry, World Jewish Congress, September, 2007
↑ “Pedro Corrêa do Lago lança a fotobiografia do avô, Oswaldo Aranha" UAI 7/11/2017. Retrieved Jan. 17, 2018. (portugalcha)
↑ "Fotobiografia revela aspectos inusitados de Oswaldo Aranha" Correio Baziliense 7/15/2017. Retrieved Jan. 17, 2018. (portugalcha)
↑ "Um filé chamado Oswaldo Aranha (Wayback Machine saytida 2018-01-17 sanasida arxivlangan)" Carta Capital 6/30/2017. Retrieved Jan. 17, 2018. (portugalcha)
↑ Carneiro, Maria Luísa Tucci, O Anti-Semitismo nas Américas: Memória e História, ISBN 978-85-314-1050-5
↑ Lesser, Jeffrey. Welcoming the Undesirables. UC press, 1995.
↑ „Estado Novo (1937–45)“, Educação: História do Brasil, UOL.
↑ ^17,0 ^17,1 Carneiro, s. 285.
↑ Lesser, Jeffrey, 1995. Welcoming the indesirables: antissemitism in Brazil Berkeley: University of California Press, via CD lib.

Siyosiy idoralar
Oldingisi Rinaldo de Lima e Silva	Braziliyaning AQShdagi elchisi 1934–1937-yillar	Keyingisi Mário Pimentel Brandão
Oldingisi Getúlio Vargas	Rio Grande do Sul viloyati gubernatori 1930-yil	Keyingisi Sinval Saldanha
Oldingisi Afrânio de Melo Franco	Ichki ishlar va adliya vaziri 1930–1931-yillar	Keyingisi Joaquim Maurício Cardoso
Oldingisi José Maria Whitaker	Moliya vaziri 1931–1934-yillar; 1953–1954-yillar	Keyingisi Artur de Sousa Costa
Oldingisi Horácio Lafer	Moliya vaziri 1931–1934-yillar; 1953–1954-yillar	Keyingisi Eugênio Gudin
Oldingisi Mário de Pimentel Brandão	Tashqi ishlar vaziri 1938–1944-yillar	Keyingisi Pedro Leão Veloso
Oldingisi João Cleofas de Oliveira	Qishloq xo'jaligi vaziri 1954-yil	Keyingisi Apolônio Jorge de Faria Sales
Oldingisi Paul-Henri Spaak	Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi prezidenti 1947–1948-yillar	Keyingisi José Arce

Havolalar

Aranha „Time“ jurnalining 1942-yil 19-yanvardagi soni
https://pm20.zbw.eu/folder/pe/000583%7C^{[sayt ishlamaydi]} ZBW Hamburgisches Welt-Wirtschafts-Archiv (HWWA) – shaxsiy hujjatlar Aranha, Oswaldo

[1] In modern spelling „Osvaldo Euclides de Sousa Aranha“.

[uxl-2] 2,0 ^2,1 oswaldo Aranha,U·X·L Newsmakers, via Find articles.

[3] „Ministério das Relações Exteriores“^{[sayt ishlamaydi]}

[4] United Nations list of GA Presidents

[5] Muhammad Zafarullah Khan, 1983 Servant of God: a personal narrative, Pakistanʼs representative: „At about lunch time [on 26 November] a rumour was heard that the president [of the Assembly] did not intend to proceed to the vote that day… His excuses were flimsy, but he was adamant. At the end of the afternoon sitting he adjourned the session to Friday morning. On Thursday President Truman put through personal telephone calls to certain heads of state and persuaded them to shift their position on the question of the partition of Palestine from opposition to support.“

[6] „Oswaldo Euclides de Sousa Aranha“. Nobel Nomination Database. Qaraldi: 2016-yil 5-noyabr.

[7] Strong Arm’s Strong Arm, a June 1954 article from Time magazine

[8] Oswaldo Aranha from the United Nations website

[9] Oswaldo Aranha from Brazil’s Ministry of External Relations website

[10] "Tel Aviv Street Named for Brazilian", Dateline World Jewry, World Jewish Congress, September, 2007

[11] “Pedro Corrêa do Lago lança a fotobiografia do avô, Oswaldo Aranha" UAI 7/11/2017. Retrieved Jan. 17, 2018. (portugalcha)

[12] "Fotobiografia revela aspectos inusitados de Oswaldo Aranha" Correio Baziliense 7/15/2017. Retrieved Jan. 17, 2018. (portugalcha)

[13] "Um filé chamado Oswaldo Aranha (Wayback Machine saytida 2018-01-17 sanasida arxivlangan)" Carta Capital 6/30/2017. Retrieved Jan. 17, 2018. (portugalcha)

[14] Carneiro, Maria Luísa Tucci, O Anti-Semitismo nas Américas: Memória e História, ISBN 978-85-314-1050-5

[15] Lesser, Jeffrey. Welcoming the Undesirables. UC press, 1995.

[16] „Estado Novo (1937–45)“, Educação: História do Brasil, UOL.

[FOOTNOTECarneiro[httpsbooksgooglecombooksidIk7G5Pt7TBoCpgPA285_285]-17] 17,0 ^17,1 Carneiro, s. 285.

[18] Lesser, Jeffrey, 1995. Welcoming the indesirables: antissemitism in Brazil Berkeley: University of California Press, via CD lib.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

k m t Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi prezidentlari
1940-yillar	Spaak ( BEL) Aranha ( BRA) Arce ( ARG) Evatt ( AUS) Rómulo ( PHI)
1950-yillar	Entezam ( IRI) Nervo ( MEX) Pearson ( CAN) Pandit ( IND) van Kleffens ( NED) Maza ( CHI) Ortega ( CHI) Prince Wan Waithayakon ( THA) Munro ( NZL) C. Malik ( LIB) Belaúnde ( PER)
1960-yillar	Boland ( IRL) Slim ( TUN) Khan ( PAK) Rodriguez ( VEN) Quaison-Sackey ( GHA) Fanfani ( ITA) Pazhwak ( AFG) Mănescu ( ROM) Catalán ( GUA) Brooks ( LBR)
1970-yillar	Hambro ( NOR) A. Malik ( INA) Trepczyński ( POL) Benites ( ECU) Bouteflika ( ALG) Thorn ( LUX) Amerasinghe ( SRI) Mojsov ( YUG) Liévano ( Kolumbiya COL) Salim ( TAN)
1980-yillar	von Wechmar ( BRD) Kittani ( IRQ) Hollai ( HUN) Illueca ( PAN) Lusaka ( ZAM) Piniés ( ESP) Choudhury ( BAN) Florin ( DDR) Caputo ( ARG) Garba ( Nigeriya NGR)
1990-yillar	de Marco ( MLT) Shihabi ( KSA) Ganev ( BUL) Insanally ( GUY) Essy ( CIV) Freitas ( POR) Razali ( MAS) Udovenko ( UKR) Opertti ( URU) Gurirab ( NAM)
2000-yillar	Holkeri ( FIN) Han ( KOR) Kavan ( CZE) Hunte ( LCA) Ping ( GAB) Eliasson ( SWE) Al-Khalifa ( BAH) Kerim ( MKD) d’Escoto ( NIC) Treki ( LIB)
2010-yillar	Deiss ( SUI) Nasser ( QAT) Jeremić ( SRB) Ashe ( ANT) Kutesa ( UGA) Lykketoft ( DEN) Thomson ( FIJ) Lajčák ( SVK) Espinosa ( ECU) Muhammad-Bande ( Nigeriya NGA)
2020-yillar	Bozkir ( TUR) Shahid ( Maldiv MDV) Kőrösi ( HUN) Francis ( TTO)