Rossiyaga immigratsiya
Rossiyaga immigratsiya Rossiya Federatsiyasi hududida doimiy yashash uchun joy izlayotgan chet el fuqarolarini oʻz ichiga oladi. Standart koʻrinishdagi immigratsiya tartibi quyidagi bosqichlardan iborat: vaqtinchalik yashash uchun ruxsat olish; doimiy yashash uchun ruxsat olish va Rossiya fuqaroligini olish[1]. Amaldagi qonunchilikka koʻra, Rossiya fuqaroligini mamlakat hududida besh yillik yashashdan keyin va rus tilidan imtihon topshirgandan keyingina olish mumkin. Rossiyaga immigratsiya Migratsiya ishlari bosh boshqarmasi tomonidan tartibga solinadi[2]. Immigratsiya zamonaviy rus demografik jarayonlarida muhim rol oʻynaydi, chunki bu 2011-yildan boshlab aholi sonining koʻpayishiga hissa qoʻshib kelmmoqda[3].
Rossiya dunyodagi eng liberal immigratsiya siyosatidan birini qoʻllab-quvvatlaydi; Rossiyada besh yil ishlagan va rus tilini yaxshi biladigan har bir kishi, agar jinoyat sodir etmagan boʻlsa, fuqarolikka kirishi mumkin. Rossiya firmasi tomonidan yollangan deyarli har bir kishi mamlakatda qolishi va cheksiz ishlashi mumkin, bu Vladimir Putin hukumati tomonidan 1991-yilda Sovet Ittifoqi parchalanganidan keyin qabul qilingan cheklovli siyosat sabab, tugʻilishning pasayganiga javoban yangi siyosat qoʻllanganligini anglatadi[4]. Putinning liberal siyosatiga javoban kelgan slavyan boʻlmagan koʻp sonli muhojirlar baʼzida ksenofobiyaga duch kelishgan. Bunga qarshi turish uchun Rossiyaning dushmanlikka qarshi qonunlariga muvofiq, Rossiya davlati „Noqonuniy immigratsiyaga qarshi harakat“ kabi muhojirlarga qarshi turli guruhlarni yopdi.
Rus tilida ona tilida soʻzlashuvchilar, Rossiya fuqarolari bilan turmush qurganlar, yuqori malakali mutaxassislar, biznesmenlar va qochqinlar immigratsiyaning soddalashtirilgan tartibidan foydalanishlari mumkin. Bu fuqarolikni 3 yil ichida olish imkonini beradi (standart tartibda 5 yil oʻrniga) yoki baʼzan vaqtinchalik yoki doimiy yashash imkonini taqdim etadi[5].
Statistika
[tahrir | manbasini tahrirlash]Soʻnggi tendensiyalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mamlakat | Yalpi immigratsiya | Aniq immigratsiya | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2000 | 2005 | 2010 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2000 | 2005 | 2010 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
Tojikistan | 11 043 | 4 717 | 18 188 | 47 638 | 52 676 | 63 467 | 67 929 | 89 553 | 93 333 | 126 840 | 9 885 | 4 283 | 17 494 | 11 362 | 27 288 | 34 639 | 31 028 | 48 374 | 39 424 | 96 609 |
Ukraina | 74 748 | 30 760 | 27 508 | 194 810 | 178 274 | 150 182 | 137 776 | 161 351 | 143 988 | 122 669 | 39 147 | 18 120 | 21 230 | 146 131 | 118 819 | 47 691 | 14 822 | 64 245 | 52 775 | 64 669 |
Qozogʻiston | 124 903 | 51 945 | 27 862 | 65 750 | 69 356 | 71 680 | 72 141 | 86 311 | 64 494 | 72 668 | 106 990 | 39 508 | 20 533 | 34 767 | 37 130 | 32 736 | 26 516 | 39 166 | 8 440 | 48 317 |
Armaniston | 15 951 | 7 581 | 19 890 | 45 670 | 43 929 | 46 898 | 46 442 | 71 984 | 56 511 | 70 078 | 14 432 | 6 961 | 19 192 | 20 533 | 11 993 | 13 999 | 14 358 | 35 109 | −1 836 | 45 235 |
Qirgʻiziston | 15 536 | 15 592 | 20 901 | 26 045 | 28 202 | 41 165 | 44 408 | 53 810 | 45 676 | 61 101 | 13 679 | 15 119 | 20 260 | 9 935 | 11 043 | 19 355 | 8 978 | 15 106 | 1 402 | 42 549 |
Oʻzbekiston | 40 810 | 30 436 | 24 100 | 74 242 | 60 977 | 64 073 | 55 378 | 60 796 | 50 188 | 56 808 | 37 724 | 29 841 | 23 266 | −20 668 | 19 672 | 22 167 | 6 807 | 19 129 | 4 927 | 36 009 |
Ozarbayjon | 14 906 | 4 600 | 14 500 | 24 326 | 24 109 | 25 602 | 26 690 | 34 619 | 32 135 | 35 209 | 11 719 | 3 326 | 13 389 | 10 660 | 10 439 | 8 599 | 8 737 | 17 005 | 10 894 | 23 659 |
Moldova | 11 652 | 6 569 | 11 814 | 34 026 | 32 418 | 31 369 | 30 676 | 26 513 | 22 129 | 27 248 | 9 415 | 5 783 | 11 197 | 17 380 | 14 364 | 9 605 | 7 688 | 5 385 | 3 490 | 16 144 |
Belarus | 10 274 | 6 797 | 4 894 | 17 741 | 14 590 | 21 282 | 19 045 | 18 428 | 14 536 | 23 120 | −3 002 | 763 | 1 995 | 4 909 | 2 127 | 11 770 | 7 191 | 6 283 | −1 403 | 15 424 |
Turkmaniston | 6 738 | 4 104 | 2 283 | 6 539 | 7 242 | 8 734 | 10 509 | 14 632 | 12 930 | 10 449 | 6 062 | 3 979 | 2 178 | 2 320 | 2 418 | 2 873 | 2 951 | 6 198 | 778 | 7 230 |
Hindiston | 203 | 54 | 110 | 2 894 | 4 768 | 5 622 | 5 032 | 9 588 | 4 506 | 7 132 | − | 41 | 93 | 1 282 | 1 421 | 1 437 | −185 | 4 326 | −4 779 | 5 007 |
Gruziya *Abxaziya (disp. holati) *Janubiy Osetiya (disp. holati) |
20 213 - - |
5 497 - - |
5 245 814 33 |
7 038 2,267 342 |
6 511 2,261 216 |
6 809 2,357 270 |
6 345 1,975 260 |
6 925 1,429 110 |
5 764 1,217 131 |
6 506 1,190 148 |
18 411 - - |
4 806 - - |
4 786 732 23 |
3 309 1,272 -282 |
2 294 1,240 83 |
2 586 1,975 180 |
2 031 1,975 96 |
2 840 147 -4 |
1 274 30 14 |
3 838 245 87 |
Xitoy | 1 121 | 432 | 1 380 | 9 043 | 8 027 | 8 237 | 7 067 | 15 306 | 7 270 | 6 465 | 463 | −24 | 1 132 | −778 | −810 | 637 | −477 | 6 679 | −3 764 | 4 248 |
Vyetnam | 182 | 114 | 921 | 4 012 | 3 735 | 3 912 | 3 981 | 6 742 | 6 206 | 5 426 | 149 | 69 | 889 | 1 004 | 394 | 1 194 | 684 | 3 461 | 308 | 3 402 |
Jami | 359,330 | 177,230 | 191,656 | 598,617 | 575,158 | 589,033 | 565,685 | 701,234 | 594,146 | 667,922 | 213,610 | 107,432 | 158,078 | 245,384 | 261,948 | 211,878 | 124,854 | 285,103 | 106,510 | 429,902 |
Xorijiy aholi
[tahrir | manbasini tahrirlash]2022-yil may holatiga ko‘ra, Rossiya Federatsiyasida 5,99 million chet el fuqarosi istiqomat qiladi (2021-yilda 5,66 milliondan, 2019-yildagi 10,13 milliondan kam), ularning aksariyati (91 %) MDH davlatlari fuqarolaridir. Rossiyada markaziy osiyoliklar eng koʻp guruhni tashkil etadi, ikkinchi oʻrinda Ukraina fuqarolari turadi. O‘zbekiston, Tojikiston va Qirg‘izistondan qilingan vaqtinchalik migratsiya 2020—2021-yillarda sezilarli pasayishdan keyin ko‘paydi. MDHning boshqa davlatlari muhojirlar sonining kamayishini doimiy ravishda namoyish etib kelmoqda[6].
Rossiyadagi MDHdan boʻlgan chet el fuqarolari:
Kelib chiqqan mamlakati | Aholi (2022) | 2021—2022 oʻzgarish |
---|---|---|
Oʻzbekiston | 1 626 308 | +435 674 |
Tojikiston | 1 262 695 | +453 529 |
Qirgʻiziston | 681,165 | +58,122 |
Ukraina | 597 051 | −57 869 |
Belarus | 428 239 | −134 722 |
Armaniston | 280 520 | −67 160 |
Qozogʻiston | 228,142 | −35 349 |
Ozarbayjon | 215 481 | −83 600 |
Moldova | 76 645 | −56 230 |
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Immigrate to Russia https://www.immigratetorussia.com/russian-residence-permit-2/
- ↑ „На просторах России“. Qaraldi: 2016-yil 15-fevral.
- ↑ „Demographics“. 2019-yil 20-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 15-fevral.
- ↑ Ragozin, Leonid. „Russia Wants Immigrants the World Doesn't“. www.bloomberg.com (2017-yil 13-mart). Qaraldi: 2018-yil 15-iyul.
- ↑ How to Immigrate to Russia // SDV Consulting, Inc. Qaraldi: 22.04.2020.
- ↑ „Мониторинг экономической ситуации в России“. Qaraldi: 2022-yil 24-avgust.