Kontent qismiga oʻtish

Rossiyaga immigratsiya

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Rossiyaga immigratsiya Rossiya Federatsiyasi hududida doimiy yashash uchun joy izlayotgan chet el fuqarolarini oʻz ichiga oladi. Standart koʻrinishdagi immigratsiya tartibi quyidagi bosqichlardan iborat: vaqtinchalik yashash uchun ruxsat olish; doimiy yashash uchun ruxsat olish va Rossiya fuqaroligini olish[1]. Amaldagi qonunchilikka koʻra, Rossiya fuqaroligini mamlakat hududida besh yillik yashashdan keyin va rus tilidan imtihon topshirgandan keyingina olish mumkin. Rossiyaga immigratsiya Migratsiya ishlari bosh boshqarmasi tomonidan tartibga solinadi[2]. Immigratsiya zamonaviy rus demografik jarayonlarida muhim rol oʻynaydi, chunki bu 2011-yildan boshlab aholi sonining koʻpayishiga hissa qoʻshib kelmmoqda[3].

Rossiya dunyodagi eng liberal immigratsiya siyosatidan birini qoʻllab-quvvatlaydi; Rossiyada besh yil ishlagan va rus tilini yaxshi biladigan har bir kishi, agar jinoyat sodir etmagan boʻlsa, fuqarolikka kirishi mumkin. Rossiya firmasi tomonidan yollangan deyarli har bir kishi mamlakatda qolishi va cheksiz ishlashi mumkin, bu Vladimir Putin hukumati tomonidan 1991-yilda Sovet Ittifoqi parchalanganidan keyin qabul qilingan cheklovli siyosat sabab, tugʻilishning pasayganiga javoban yangi siyosat qoʻllanganligini anglatadi[4]. Putinning liberal siyosatiga javoban kelgan slavyan boʻlmagan koʻp sonli muhojirlar baʼzida ksenofobiyaga duch kelishgan. Bunga qarshi turish uchun Rossiyaning dushmanlikka qarshi qonunlariga muvofiq, Rossiya davlati „Noqonuniy immigratsiyaga qarshi harakat“ kabi muhojirlarga qarshi turli guruhlarni yopdi.

Rus tilida ona tilida soʻzlashuvchilar, Rossiya fuqarolari bilan turmush qurganlar, yuqori malakali mutaxassislar, biznesmenlar va qochqinlar immigratsiyaning soddalashtirilgan tartibidan foydalanishlari mumkin. Bu fuqarolikni 3 yil ichida olish imkonini beradi (standart tartibda 5 yil oʻrniga) yoki baʼzan vaqtinchalik yoki doimiy yashash imkonini taqdim etadi[5].

Soʻnggi tendensiyalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Har yili kamida 5000 kishi immigratsiya qiladigan davlatlar.
Mamlakat Yalpi immigratsiya Aniq immigratsiya
2000 2005 2010 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2000 2005 2010 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Tojikiston Tojikistan 11 043 4 717 18 188 47 638 52 676 63 467 67 929 89 553 93 333 126 840 9 885 4 283 17 494 11 362 27 288 34 639 31 028 48 374 39 424 96 609
Ukraina Ukraina 74 748 30 760 27 508 194 810 178 274 150 182 137 776 161 351 143 988 122 669 39 147 18 120 21 230 146 131 118 819 47 691 14 822 64 245 52 775 64 669
Qozogʻiston Qozogʻiston 124 903 51 945 27 862 65 750 69 356 71 680 72 141 86 311 64 494 72 668 106 990 39 508 20 533 34 767 37 130 32 736 26 516 39 166 8 440 48 317
Armaniston Armaniston 15 951 7 581 19 890 45 670 43 929 46 898 46 442 71 984 56 511 70 078 14 432 6 961 19 192 20 533 11 993 13 999 14 358 35 109 −1 836 45 235
Qirgʻiziston Qirgʻiziston 15 536 15 592 20 901 26 045 28 202 41 165 44 408 53 810 45 676 61 101 13 679 15 119 20 260 9 935 11 043 19 355 8 978 15 106 1 402 42 549
Oʻzbekiston Oʻzbekiston 40 810 30 436 24 100 74 242 60 977 64 073 55 378 60 796 50 188 56 808 37 724 29 841 23 266 −20 668 19 672 22 167 6 807 19 129 4 927 36 009
Ozarbayjon Ozarbayjon 14 906 4 600 14 500 24 326 24 109 25 602 26 690 34 619 32 135 35 209 11 719 3 326 13 389 10 660 10 439 8 599 8 737 17 005 10 894 23 659
Moldova Moldova 11 652 6 569 11 814 34 026 32 418 31 369 30 676 26 513 22 129 27 248 9 415 5 783 11 197 17 380 14 364 9 605 7 688 5 385 3 490 16 144
Belarus Belarus 10 274 6 797 4 894 17 741 14 590 21 282 19 045 18 428 14 536 23 120 −3 002 763 1 995 4 909 2 127 11 770 7 191 6 283 −1 403 15 424
Turkmaniston Turkmaniston 6 738 4 104 2 283 6 539 7 242 8 734 10 509 14 632 12 930 10 449 6 062 3 979 2 178 2 320 2 418 2 873 2 951 6 198 778 7 230
Hindiston Hindiston 203 54 110 2 894 4 768 5 622 5 032 9 588 4 506 7 132 41 93 1 282 1 421 1 437 −185 4 326 −4 779 5 007
Gruziya Gruziya
*Abxaziya (disp. holati)
*Janubiy Osetiya (disp. holati)
20 213

-

-
5 497

-

-
5 245

814

33
7 038

2,267

342
6 511

2,261

216
6 809

2,357

270
6 345

1,975

260
6 925

1,429

110
5 764

1,217

131
6 506

1,190

148
18 411

-

-
4 806

-

-
4 786

732

23
3 309

1,272

-282
2 294

1,240

83
2 586

1,975

180
2 031

1,975

96
2 840

147

-4
1 274

30

14
3 838

245

87
Xitoy Xitoy 1 121 432 1 380 9 043 8 027 8 237 7 067 15 306 7 270 6 465 463 −24 1 132 −778 −810 637 −477 6 679 −3 764 4 248
Vietnam Vyetnam 182 114 921 4 012 3 735 3 912 3 981 6 742 6 206 5 426 149 69 889 1 004 394 1 194 684 3 461 308 3 402
Jami 359,330 177,230 191,656 598,617 575,158 589,033 565,685 701,234 594,146 667,922 213,610 107,432 158,078 245,384 261,948 211,878 124,854 285,103 106,510 429,902

Xorijiy aholi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2022-yil may holatiga ko‘ra, Rossiya Federatsiyasida 5,99 million chet el fuqarosi istiqomat qiladi (2021-yilda 5,66 milliondan, 2019-yildagi 10,13 milliondan kam), ularning aksariyati (91 %) MDH davlatlari fuqarolaridir. Rossiyada markaziy osiyoliklar eng koʻp guruhni tashkil etadi, ikkinchi oʻrinda Ukraina fuqarolari turadi. O‘zbekiston, Tojikiston va Qirg‘izistondan qilingan vaqtinchalik migratsiya 2020—2021-yillarda sezilarli pasayishdan keyin ko‘paydi. MDHning boshqa davlatlari muhojirlar sonining kamayishini doimiy ravishda namoyish etib kelmoqda[6].

Rossiyadagi MDHdan boʻlgan chet el fuqarolari:

Kelib chiqqan mamlakati Aholi (2022) 2021—2022
oʻzgarish
 Oʻzbekiston 1 626 308 +435 674
 Tojikiston 1 262 695 +453 529
 Qirgʻiziston 681,165 +58,122
 Ukraina 597 051Decrease −57 869
 Belarus 428 239Decrease −134 722
 Armaniston 280 520Decrease −67 160
 Qozogʻiston 228,142Decrease −35 349
 Ozarbayjon 215 481Decrease −83 600
 Moldova 76 645Decrease −56 230
  1. Immigrate to Russia https://www.immigratetorussia.com/russian-residence-permit-2/
  2. „На просторах России“. Qaraldi: 2016-yil 15-fevral.
  3. „Demographics“. 2019-yil 20-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 15-fevral.
  4. Ragozin, Leonid. „Russia Wants Immigrants the World Doesn't“. www.bloomberg.com (2017-yil 13-mart). Qaraldi: 2018-yil 15-iyul.
  5. How to Immigrate to Russia // SDV Consulting, Inc. Qaraldi: 22.04.2020.
  6. „Мониторинг экономической ситуации в России“. Qaraldi: 2022-yil 24-avgust.