Trietilsurma

Trietilsurma — element-organik birikma, Sb(C₂H₅)₃ formulali surmaning alkil hosilasi, rangsiz suyuqlik, suvda yomon eriydi, havoda oʻz-oʻzidan yonishi bilan oksidlanadi.

Olinishi

• Kaliy antimonidning etil yodid bilan oʻzaro taʻsiri:

${\mathsf {K_{3}Sb+3C_{2}H_{5}I\ {\xrightarrow {}}\ Sb(C_{2}H_{5})_{3}+KI}}$

• Grignard reaktivining surma (III) xloridiga taʻsiri:

${\mathsf {2SbCl_{3}+6C_{2}H_{5}MgBr\ {\xrightarrow {}}\ 2Sb(C_{2}H_{5})_{3}+3MgCl_{2}+3MgBr_{2}}}$

• Trietilsurma dibromidining rux bilan tiklanishi:

${\mathsf {Sb(C_{2}H_{5})_{3}Br_{2}+Zn\ {\xrightarrow {}}\ Sb(C_{2}H_{5})_{3}+ZnBr_{2}}}$

Fizik xususiyatlari

Trietilsurma rangsiz suyuqlikdir, suvda erimaydi, benzolda eriydi.

Kimyoviy xususiyatlari

• Oʻz-oʻzidan yonish bilan havo kislorodi bilan oksidlanadi:

${\mathsf {2Sb(C_{2}H_{5})_{3}+O_{2}\ {\xrightarrow {}}\ 2Sb(C_{2}H_{5})_{3}O}}$

• Galogenlar bilan reaksiyaga kirishadi:

${\mathsf {Sb(C_{2}H_{5})_{3}+Cl_{2}\ {\xrightarrow {}}\ Sb(C_{2}H_{5})_{3}Cl_{2}}}$

• va alkil galogenlar bilan:

${\mathsf {Sb(C_{2}H_{5})_{3}+C_{2}H_{5}I\ {\xrightarrow {}}\ Sb(C_{2}H_{5})_{4}I}}$

Adabiyotlar

• Химическая энциклопедия. М.: Советская энциклопедия, 1995. ISBN 5-82270-092-4. 
• Рипан Р., Четяну И.. Неорганическая химия. Химия металлов. М.: Мир, 1971.