Yangi yaqin sharq konsepsiyasi

Yangi Yaqin Sharq

AQSh tomonidan ishlab chiqilgan “Yangi Yaqin Sharq” konsepsiyasi nafaqat Yaqin Sharq geosiyosiy xaritasini tubdan o‘zgarishiga olib keladi, balki unda mustaqil Kurdiston davlati tashkil etilishiga ishora beriladi. Mana shunday qarashlardan biri “Katta Yaqin Sharq” konsepsiyasi hisoblanadi. U 2003-yil 6-noyabrda ishlab chiqilgan bo‘lib, o‘sha paytdagi AQSh Prezidenti kichik J.Bush so‘zlariga ko‘ra, Amerika missiyasi konsepsiya orqali erkinlik va demokratiyani keng yoyishni targ‘ib qilishdan iboratdir. •Vashington qarashlariga ko‘ra, “Katta Yaqin Sharq” konsepsiyasining asosiy xususiyati mintaqada u yoki bu darajada xalqaro terrorizm manbalari, ommaviy qirg‘in qurollarining yoyilishi, siyosiy va iqtisodiy beqarorlik mavjud. Bir qator ekspertlar bu strategiyalarning asosiy maqsadi Isroil mavqeini mustahkamlash va mintaqada AQSh manfaatlarini qo‘llab-quvvatlovchi tuzumlarni shakllantirishdan iborat, deb hisoblaydi. Jumladan, eronlik mutaxassislar fikricha, “Katta Yaqin Sharq” mintaqani AQSh ga qaram etish, “islom renessansi”ga yo‘l qo‘ymaslik, AQShga nomaqbul tuzumlarni ag‘darish va islomiy davlatlarni to‘liq qayta mafkuralashtirishdan iborat. Ularning fikricha, “Katta Yaqin Sharq” konsepsiyasini amalga oshirish doirasida AQShning vazifalari quyidagilar: Yaqin Sharqda Isroil rolining oshishi va manfaatlarini himoya qilish; neft zaxiralarida AQSh uchun imkoniyatlar yaratish; Eronga bosim o‘tkazish; madaniy va mafkuraviy siyosat jabhasidagi vazifalar. “Yangi Yaqin Sharq” jumlasi ilk bor AQSh rasmiylari tomonidan 2006-yil iyunda tomonidan “Katta Yaqin Sharq” konsepsiyasiga o‘rindosh sifatida Tel-Avivdagi chiqishida e’lon qilingan. Uning ahamiyatli jihatlaridan biri Boku-Tbilisi-Jayxun neft terminalining ishga tushishi bilan bir vaqtda e’tirof etilganidir. K.Raysning ma’lumot berishicha, “Yangi Yaqin Sharq” loyihasi Livandan boshlanadi. “Yangi Yaqin Sharq” geosiyosiy xaritasi amerikalik iste’fodagi polkovnik Ralf Peters tominidan ishlab chiqilgan. Xarita R.Petersning “Hech qachon kurashni to‘xtatma” (“Never Quit the Fight”) nomli kitobining bir muhim qismi hisoblanib, u 2006-yilning 10-iyulida ommaga taqdim etilgan edi. Bundan tashqari, bu xarita R.Peters tomonidan AQShning qurolli kuchlari jurnalida “Qonli chegaralar: Yaqin Sharq qanday ko‘rinishga ega bo‘lishi lozim” (Blood Borders: How a better Middle East would look) sarlavhasi ostida ham bosib chiqarilgan. Ralf Peters xaritasiga ko‘ra, bugungi kundagi Yaqin Sharq mintaqasi chegaralari tarixiy, etnik, milliy jihatdan haqiqatga mos emas. Shuning uchun ham muammolar yechimi topilmayapti. Bu esa chegaralar o‘zgarishini taqozo etadi. O‘zgarishlar davlatlar o‘rtasidagi keskin siyosatning yuzaga kelishi, davlatlardagi ichki va konfessiyalararo qarama-qarshiliklar oqibatidagi qurolli nizolar natijasida ro‘y berishi mumkin. Ralf Peters va Bernard-Anri Levi qaydlariga ko‘ra, “Yangi Yaqin Sharq” loyihasi Turkiya, Iroq, Eron va Suriyadagi bir qator hududlarni o‘z ichiga olgan mustaqil “Kurdiston”ni yaratishni o‘z ichiga oladi. Ushbu mamlakatlarda istiqomat qiluvchi 40 million kurdlarni yagona davlatga birlashtirish orqali Yaqin Sharqning istiqboldagi yangi geosiyosiy xaritasi vujudga keladi. Bu e'lon Yaqin Sharqdagi Angliya-Amerika-Isroil "harbiy yo'l xaritasi"ning tasdig'i edi. Bir necha yillardan beri rejalashtirish bosqichida bo'lgan ushbu loyiha Livan, Falastin va Suriyadan Iroq, Fors ko'rfazi, Eron, Afg'oniston va NATO garnizonlari chegaralarigacha cho'zilgan beqarorlik, tartibsizlik va zo'ravonlik yoyini yaratishdan iborat. "Yangi Yaqin Sharq" loyihasi Vashington va Tel-Aviv tomonidan Livan butun Yaqin Sharqni qayta tiklash va shu bilan "konstruktiv betartiblik" kuchlarini qo'zg'atish uchun bosim nuqtasi bo'lishini kutish bilan ommaga taqdim etildi. Mintaqa bo'ylab zo'ravonlik va urush sharoitlarini keltirib chiqaradigan ushbu "konstruktiv tartibsizlik" o'z navbatida Qo'shma Shtatlar, Buyuk Britaniya va Isroil Yaqin Sharq xaritasini geostrategik ehtiyojlari va maqsadlariga muvofiq qayta tuzishi uchun foydalaniladi. •AQSh Davlat kotibi Kondoliza Raysning “Yangi Yaqin Sharq” mavzusidagi nutqi bunga zamin yaratgan edi. Vashington va London tomonidan to'liq ma'qullangan Isroilning Livanga hujumlari AQSh, Buyuk Britaniya va Isroilning geostrategik maqsadlari mavjudligini yanada murosaga keltirdi va tasdiqladi. Professor Mark Levinning so'zlariga ko'ra, "neoliberal globalizatorlar va neo-konservatorlar va oxir-oqibat Bush ma'muriyati o'zlarining yangi dunyo tartiblarini yaratishga umid qilgan jarayonni tasvirlash usuli sifatida ijodiy yo'q qilishga kirishadilar" va bu " Amerika Qo'shma Shtatlaridagi ijodiy vayronagarchilik, neo-konservativ faylasuf va Bush maslahatchisi Maykl Ledin ta'biri bilan aytganda, (...) ijodiy halokat uchun "ajoyib inqilobiy kuch" edi...”2 Angliya-Amerika tomonidan bosib olingan Iroq, xususan, Iroq Kurdistoni Yaqin Sharqni balkanlashtirish (bo'linish) va finlandiyalashtirish (tinchlashtirish) uchun tayyorgarlik zamini bo'lib ko'rinadi. Iroqni uch qismga bo'lish uchun Iroq parlamenti va Iroqni federallashtirish nomi ostida qonunchilik bazasi allaqachon ishlab chiqilmoqda. (Quyida xaritaga qarang) Qolaversa, Angliya-Amerika harbiy yo'l xaritasi Yaqin Sharq orqali Markaziy Osiyoga kirish uchun kurashayotganga o'xshaydi. Yaqin Sharq, Afg'oniston va Pokiston AQShning sobiq Sovet Ittifoqi va Markaziy Osiyodagi sobiq Sovet respublikalariga ta'sirini kengaytirish uchun qadam tashlamoqda. Yaqin Sharq ma'lum darajada Markaziy Osiyoning janubiy qismidir. Markaziy Osiyo o'z navbatida "Rossiyaning janubiy qismi". Ko'pgina rus va markaziy osiyolik olimlar, harbiy strateglar, xavfsizlik bo'yicha maslahatchilar, iqtisodchilar va siyosatchilar Markaziy Osiyoni (“Rossiyaning janubiy qismi”) Rossiya Federatsiyasining zaif va “yumshoq qorni” deb bilishadi.

AQShning sobiq milliy xavfsizlik bo‘yicha maslahatchisi Zbignev Bjezinski o‘zining “Buyuk shaxmat taxtasi: Amerika ustunligi va uning geostrategik imperativlari” nomli kitobida zamonaviy Yaqin Sharq hududini “boshqarish dastagi” deb ataydi.

Yevrosiyo Bolqonlari

Yevrosiyo Bolqonlari bu Kavkaz (Gruziya, Ozarbayjon Respublikasi va Armaniston) va Markaziy Osiyodan (Qozogʻiston, Oʻzbekiston, Qirgʻiziston, Tojikiston, Turkmaniston, Afgʻoniston va Tojikiston) hamda maʼlum darajada Eron va Turkiyadan iborat. Eron va Turkiya ikkalasi ham Yaqin Sharqning (Kavkazdan tashqari) Yevropa va sobiq Sovet Ittifoqi bilan chegaradosh eng shimoliy qatlamlarini tashkil qiladi. •Quyidagi xarita podpolkovnik Ralf Peters tomonidan tayyorlangan. U 2006 yil iyun oyida Qurolli kuchlar jurnalida nashr etilgan, Piters AQSh Milliy Urush Akademiyasining iste'fodagi polkovnigi.

Xarita Pentagon doktrinasini rasman aks ettirmasa-da, u NATOning Mudofaa kollejida yuqori martabali harbiy ofitserlar uchun o‘quv dasturida qo‘llanilgan. Ushbu xarita, shuningdek, boshqa shunga o'xshash xaritalar, ehtimol, Milliy Harbiy Akademiyada, shuningdek, harbiy rejalashtirish doiralarida ishlatilgan. Bu “Yangi Yaqin Sharq” xaritasi bir qancha boshqa xaritalarga, jumladan AQSh prezidenti Vudro Vilson va Birinchi jahon urushi davridagi Yaqin Sharqdagi potentsial chegaralarning eski xaritalariga asoslanganga o‘xshaydi. Iste'fodagi podpolkovnik (AQSh armiyasi) Ralf Pitersning tashabbusi bo'lib, u xaritadagi qayta ishlangan chegaralar zamonaviy Yaqin Sharq muammolarini tubdan hal qiladi deb hisoblaydi. “Yangi Yaqin Sharq” xaritasi iste’fodagi podpolkovnikning 2006-yil 10-iyulda ommaga e’lon qilingan “Hech qachon jangdan qaytma” kitobining asosiy elementi bo‘lgan. Qayta chizilgan Yaqin Sharq xaritasi ham nashr etilgan. "Qon chegaralari: Yaqin Sharq qanday ko'rinishga ega bo'lardi" sarlavhasi AQSh armiyasining qurolli kuchlari jurnalida Ralf Petersning sharhi asosida

Shuni ta'kidlash kerakki, podpolkovnik Piters oxirgi marta AQSh Mudofaa vazirligining razvedka bo'yicha bosh shtab boshlig'ining o'rinbosari idorasiga tayinlangan va harbiy jurnallar va AQShning xorijiy mamlakatlari uchun strategiya bo'yicha ko'plab insholari bilan Pentagonning eng yetakchi mualliflaridan biri bo'lgan. •Dunyodagi eng o'zboshimchalik va buzuq chegaralar Afrika va Yaqin Sharqda. O'z manfaatlarini ko'zlagan yevropaliklar (o'z chegaralarini belgilashda etarlicha qiyinchiliklarga duch kelgan) tomonidan chizilgan Afrika chegaralari millionlab mahalliy aholining o'limiga sabab bo'lishda davom etmoqda. Ammo Yaqin Sharqdagi adolatsiz chegaralar - Cherchilldan qarz olish - mahalliy iste'mol qilishdan ko'ra ko'proq muammolarni keltirib chiqaradi.

Yaqin Sharqda faqat ishlamaydigan chegaralardan ko'ra ko'proq muammolar mavjud bo'lsa-da - madaniy turg'unlikdan janjalli tengsizlik va halokatli diniy ekstremizmgacha - mintaqaning har tomonlama muvaffaqiyatsizligini tushunishga intilishdagi eng katta tabu Islom emas, balki dahshatli, ammo muqaddas xalqaro chegaralarga sig'inishdir. o'z diplomatlarimiz tomonidan. •Ushbu maqolaga ilova qilingan xaritalarda ko'rsatilgan chegaralar  eng muhim "aldangan" aholi guruhlari kurdlar, balujlar va arab shialari kabi  yo'l qo'yilgan xatolarni bartaraf qiladi, lekin hali ham Yaqin Sharqdagi naqshbandiylar nasroniylar, baxiylar, ismoiliylar va boshqa ko'plab ozchiliklar soni uchun etarli darajada hisobga olinmagan. Bu dahshatli xatoni hech qachon hudud mukofoti bilan bartaraf etib bo'lmaydi: bunga misol qilib halok bo'lgan Usmonli imperiyasi tomonidan armanlarga qarshi sodir etilgan genotsid.

KERAKLI OG'RIQ

Yaqin Sharqda "madaniy turg'unlik" borligiga ishonishdan tashqari, shuni ta'kidlash kerakki, Ralf Peters o'zining takliflari tabiatan "drakonik" ekanligini tan oladi, lekin u Yaqin Sharq xalqlari uchun zarur dard ekanligini ta'kidlaydi. Kerakli og'riq va azob-uqubatlarga bo'lgan bunday qarash AQSh Davlat kotibi Kondoliza Raysning Livanning Isroil harbiylari tomonidan vayron qilingani "Yangi Yaqin Sharq"ni yaratish uchun zarur bo'lgan og'riq bo'lganini izohlaydi. Rimdagi NATO harbiy konferensiyasida turklar noroziligi

Podpolkovnik Ralf Petersning “Yangi Yaqin Sharq” xaritasi Turkiyada noroziliklarga sabab bo'ldi. 2006-yil 15-sentabrda Turkiya matbuoti xabarlariga ko‘ra, “Yangi Yaqin Sharq” xaritasi Italiyaning Rim shahridagi NATO harbiy konferensiyasida namoyish etilgan. Qo'shimcha ma'lum qilinishicha, turk zobitlari bo'lingan va bo'lingan Turkiyaning taqdimotidan darrov g'azablangan.

Turkiya Bosh shtab boshlig'i general Buyukanit AQSh shtab boshliqlari qo'mitasi raisi general Piter Peysga norozilik bildirdi.

Zbignev Bjezinskiyning "Yevrosiyo Bolqonlari" va "Yangi Yaqin Sharq" loyihasi o'rtasida bog'liqlik bormi? Quyida AQSH milliy xavfsizlik boʻyicha sobiq maslahatchisi Zbignev Bjezinskining “Buyuk shaxmat taxtasi: Amerika ustunligi va uning geostrategik imperativlari” kitobidan muhim parchalar keltirilgan. Bjezinski, shuningdek, “Yevrosiyo Bolqonlari”ning janubiy qismida joylashgan eng qudratli ikki davlat bo‘lgan Turkiya va Eron “ichki etnik mojarolar [bolkanlashuv] uchun potentsial jihatdan zaifdir” va “agar ulardan biri yoki ikkalasi Agar beqarorlik yuzaga kelsa, mintaqaning ichki muammolarini hal qilib bo'lmaydigan holga kelib qoladi. •Evropada "Bolqon" so'zi etnik nizolar va buyuk davlatlarning mintaqaviy raqobatini tasavvur qiladi. Evrosiyoda ham o'zining "Bolqonlari" bor, ammo Yevroosiyo Bolqonlari ancha kattaroq, ko'proq aholi yashaydigan, hatto diniy va etnik jihatdan bir-biriga ziddir. Ular janubi-sharqiy Yevropa, Markaziy Osiyo va Janubiy Osiyoning bir qismini [Pokiston, Kashmir, G'arbiy Hindiston], Fors ko'rfazi hududi va O'rta mintaqani qamrab olgan global beqarorlikning markaziy zonasini ajratib turadigan katta geografik cho'zinchoq Sharqni ichida joylashgan. •Yevroosiyo Bolqonlari oʻsha katta choʻzinchoq Sharqning ichki yadrosini tashkil qiladi, ular uning tashqi zonasidan bir jihati bilan ajralib turadi: ular kuch boʻshligʻidir. Fors koʻrfazi va Yaqin Sharqda joylashgan koʻpchilik davlatlar ham beqaror boʻlsa-da, Amerikaning kuchi bu mintaqaning [Yaqin Sharqning] yakuniy hakamidir. Shunday qilib, tashqi zonadagi beqaror mintaqa yagona kuch gegemoniyasining hududi bo'lib, bu gegemoniya bilan tinchlanadi. Bundan farqli o'laroq, Yevroosiyo Bolqonlari haqiqatan ham janubi-sharqiy Yevropaning qadimgi, ko'proq tanish Bolqonlarini eslatadi: nafaqat uning siyosiy tuzilmalari beqaror, balki ular mintaqaning hukmronligiga qarshi turishga qaror qilgan kuchliroq qo'shnilarni vas vasaga solidi. •Yevroosiyoning eng boy  g'arbiy va sharqiy chekkalarini to'g'ridan-to'g'ri bog'lash uchun muqarrar ravishda rivojlanayotgan transport tarmog'iga ega bo'lgan Yevroosiyo Bolqonlari geosiyosiy jihatdan ham ahamiyatlidir. Bundan tashqari, ular xavfsizlik va tarixiy ambitsiyalardan kamida uchtasi uchun muhim ahamiyatga ega. eng yaqin va kuchliroq qo'shnilar, ya'ni Rossiya, Turkiya va Eron, Xitoy ham mintaqaga siyosiy qiziqish ortib borayotganidan dalolat beradi. Ammo Yevroosiyo Bolqonlari potentsial iqtisodiy mukofot sifatida cheksizroq ahamiyatga ega: mintaqada muhim foydali qazilmalar, jumladan oltindan tashqari, tabiiy gaz va neft zaxiralarining ulkan kontsentratsiyasi joylashgan. •Kelgusi ikki yoki uch o'n yillikda dunyoda energiya iste'moli sezilarli darajada oshishi kerak. AQSh Energetika vazirligining hisob-kitoblariga ko'ra, 1993 yildan 2015 yilgacha jahon talabi 50 foizdan ko'proq o'sadi, iste'molning eng sezilarli o'sishi Uzoq Sharqda sodir bo'ladi. Osiyoning iqtisodiy rivojlanish sur'ati allaqachon yangi energiya manbalarini qidirish va ekspluatatsiya qilish uchun katta bosimlarni keltirib chiqarmoqda va Markaziy Osiyo mintaqasi va Kaspiy dengizi havzasida  Fors ko'rfazidagidan kam bo'lmagan tabiiy gaz va neft zahiralariga ega ekanligi ma'lum.

Ushbu manbaga kirish va uning potentsial boyligidan foydalanish milliy ambitsiyalarni qo'zg'atadigan, korporativ manfaatlarni rag'batlantiradigan, tarixiy da'volarni qayta tiklaydigan, imperiya intilishlarini jonlantiradigan va xalqaro raqobatni kuchaytiradigan maqsadlarni ifodalaydi. Mintaqaning nafaqat hokimiyat bo'shlig'i, balki ichki beqarorligi ham vaziyatni yanada beqarorlashtirmoqda. •Yevroosiyo Bolqonlari yuqoridagi tavsifga u yoki bu tarzda mos keladigan to‘qqizta davlatni o‘z ichiga oladi, qolgan ikkitasi esa potentsial nomzodlardir. To‘qqiztasi Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, O‘zbekiston, Turkmaniston, Ozarbayjon, Armaniston va Gruziya, ularning barchasi ilgari tugatilgan Sovet Ittifoqining bir qismi bo‘lgan, shuningdek, Afg‘onistondir.

•Roʻyxatga potentsial qoʻshilganlar Turkiya va Eron boʻlib, ularning ikkalasi ham siyosiy va iqtisodiy jihatdan ancha qulayroq, ikkalasi ham Yevroosiyo Bolqonlaridagi mintaqaviy taʼsir uchun faol raqobatchilar va shu tariqa mintaqadagi muhim geostrategik oʻyinchilardir. Shu bilan birga, ikkalasi ham ichki etnik mojarolarga nisbatan zaifdir. Agar ulardan biri yoki ikkalasi ham beqarorlikka uchrasa, mintaqaning ichki muammolarini hal qilib bo'lmaydi, Rossiyaning mintaqaviy hukmronligini jilovlash harakatlari esa befoyda bo'lib qolishi mumkin edi.

Yaqin Sharqni qayta chizish

Yaqin Sharq, qaysidir ma'noda, Birinchi jahon urushigacha bo'lgan yillarda Bolqon va Markaziy-Sharqiy Evropaga ajoyib parallel. Birinchi jahon urushidan keyin Bolqon va Markaziy-Sharqiy Yevropa chegaralari qayta belgilandi. Bu mintaqa birinchi jahon urushi oldidan va undan keyin qoʻzgʻolon, zoʻravonlik va toʻqnashuvlar davrini boshidan kechirdi, bu esa tashqi iqtisodiy manfaatlar va aralashuvning bevosita natijasi edi.

Birinchi jahon urushining sabablari maktab kitobidagi standart tushuntirishdan ko'ra dahshatliroqdir, Avstriya-Vengriya (Gabsburg) imperiyasi taxti vorisi Archgertsog Frans Ferdinandning Sarayevoda o'ldirilishi. Iqtisodiy omillar 1914 yildagi keng ko'lamli urush uchun haqiqiy turtki bo'ldi.

Sobiq Uoll-strit bankiri va AQSh Kongressi tergovchisi, soliqdan ozod qilingan AQSh fondlarini tekshirgan Norman Dodd 1982 yilda bergan intervyusida Amerika Qo'shma Shtatlarining moliyasi, siyosati va hukumatini parda ortidan nazorat qilgan qudratli shaxslar borligini tasdiqladi. aslida AQShning urushda ishtirok etishini rejalashtirgan, bu esa ularning hokimiyatni mustahkamlashga yordam beradi. Quyidagi guvohlik Norman Doddning G. Edvard Griffin bilan suhbati stenogrammasidan olingan;

Biz hozir 1908-yilda turibmiz, bu Karnegi jamg'armasi o'z faoliyatini boshlagan yil edi. Va o'sha yili vasiylar yig'ilishi birinchi marta aniq bir savolni ko'tardi, ular butun yil davomida juda o'rganilgan tarzda muhokama qilishdi. Va savol tug'iladi: agar siz butun bir xalqning hayotini o'zgartirmoqchi bo'lsangiz, urushdan ko'ra samaraliroq vosita bormi? Va ular insoniyatga urushdan ko'ra samaraliroq vosita yo'q degan xulosaga kelishdi. Shunday qilib, 1909 yilda ular ikkinchi savolni ko'taradilar va uni muhokama qiladilar, ya'ni biz AQShni urushga qanday jalb qilamiz? •Xo'sh, o'sha paytda bu mamlakat [AQSh] aholisining ko'pchiligining fikridan urushda qatnashishdan ko'ra uzoqroq mavzu bo'lganiga shubha qilaman. Bolqonda vaqti-vaqti bilan namoyishlar [urushlar] bo'lib turardi, lekin men ko'pchilik Bolqon qayerdaligini bilishiga shubha qilaman. Va nihoyat, ular bu savolga quyidagicha javob berishadi: biz Davlat departamentini nazorat qilishimiz kerak.

Tabiiyki, buni qanday qilish kerak degan savol tug'iladi? Ular bunga javoban, biz bu davlatning diplomatik apparatini o'z qo'limizga olishimiz va nazorat qilishimiz kerak va nihoyat, maqsad qilib olishga qaror qilishadi. Keyin, vaqt o'tadi va biz oxir-oqibat urushda bo'lamiz, bu Birinchi Jahon urushi bo'ladi. O'sha paytda ular o'z bayonnomalariga dahshatli hisobotni yozib, prezident Uilsonga urush bo'lmasligini ko'rish uchun ogohlantiruvchi telegramma yuborishadi. juda tez tugaydi. Va nihoyat, albatta, urush tugadi. •O'sha paytda, ularning qiziqishlari Qo'shma Shtatlardagi hayotning 1914 yil, Birinchi Jahon urushi boshlanganidan oldingi holatga o'zgarishini oldini olishga qaratilgan.

Mintaqada Angliya-Amerika va Isroil kun tartibida Yaqin Sharqni Livan va Suriyaning Sharqiy O'rta er dengizi qirg'oqlaridan Anadolu (Kichik Osiyo), Arabiston, Fors ko'rfazi va Eron platosiga qayta chizish va bo'linishi uzoq vaqtdan beri davom etgan iqtisodiy, strategik va harbiy maqsadlarga javob beradi.

Yaqin Sharq tashqi kuchlar tomonidan to'g'ri tetik bilan portlashga tayyor bo'lgan kukun bochkasiga aylantirildi, ehtimol Eron va Suriyaga Angliya-Amerika va / yoki Isroil havo reydlarini boshlash. Yaqin Sharqdagi kengroq urush Angliya-Amerika manfaatlari va Isroil uchun strategik jihatdan foydali bo'lgan chegaralarni qayta ko'rib chiqishga olib kelishi mumkin. NATO garnizonidagi Afg'oniston nomidan tashqari muvaffaqiyatli bo'lindi. Falastin fuqarolar urushi va Livandagi bo'linishlar qo'zg'atilayotgan Levantda adovat urug'lantirildi. Sharqiy O'rta er dengizi NATO tomonidan muvaffaqiyatli harbiylashtirilgan. Suriya va Eron harbiy kun tartibini oqlash maqsadida G'arb ommaviy axborot vositalari tomonidan shayton qilinishda davom etmoqda. O'z navbatida, G'arb ommaviy axborot vositalari har kuni Iroq aholisining, Sunniylar va kurdlarning birga yashay olmasligi va bu mojaro ishg'ol urushi emas, balki shialar o'rtasidagi ichki nizolar bilan tavsiflangan "fuqarolar urushi" ekanligi haqidagi noto'g'ri va noxolis fikrlarni tarqatmoqda.

Yaqin Sharqdagi turli etnik-madaniy va diniy guruhlar o'rtasida qasddan adovat yaratishga urinishlar muntazam ravishda amalga oshirildi. Aslida, ular ehtiyotkorlik bilan ishlab chiqilgan maxfiy razvedka dasturining bir qismidir. •Bundan ham dahshatlisi, Saudiya Arabistoni kabi ko'plab Yaqin Sharq hukumatlari Vashingtonga Yaqin Sharq aholisi o'rtasida bo'linishni kuchaytirishda yordam berishmoqda. Yakuniy maqsad, kengroq mintaqada Angliya-Amerika va Isroil manfaatlariga xizmat qiluvchi “bo‘l va zabt et strategiyasi” orqali xorijiy ishg‘olga qarshi qarshilik harakatini zaiflashtirishdir.