Ahelit
| Ahelit | |
|---|---|
 | |
| Asosiy | |
| Formulasi | (Fe2+,Zn)Al6(OH)8(PO4)4·4(H2O) |
| Guruh | Fosfat minerallari |
| Fizik xususiyatlari | |
| Rangi | Juda och koʻk, och yashil, koʻk-yashil |
| Qirra rangi | Oqdan yashil-oq ranggacha |
| Qattiqlik | 5 dan 5,5 gacha |
| Sinishi | moʻrt |
| singoniyasi | triklinik |
| Ahelit | |
Ahelit (Fe 2+ Zn) Al 6 [(O H) 4 |(P O 4) 2 ] 2 ·4 (H 2 O) — fosfatlar sinfiga kiruvchi noyob mineral. Rangi och koʻkdan och yashil ranggacha, triklinik singoniyada kiristallanadi [1]. Ahelit 1984-yilda Xalqaro Mineralogiya Assotsiatsiyasining Yangi minerallar va mineral nomlar boʻyicha komissiyasi tomonidan turkuaz guruhining yangi minerali sifatida guruhga kiritilgan. Mineral Amerika Qoʻshma Shtatlari Geologik xizmatining iqtisodiy geologi Allen V. Xeyl (1918-2008) sharafiga nomlangan [2]. Eugene Foord va Jozef Taggart birgalikda kashf etgan[3].
Tarkibi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Turkuaz guruhi A 0-1 B 6 (PO 4) 4−x (PO 3 OH) x (OH) 8 ·4H 2 O ning asosiy formulasiga ega. Bu guruh yana beshta mineralni oʻz ichiga oladi. Ahelitga qoʻshimcha ravishda: planerit, firuza, faustit, xalkosiderit va nomaʼlum Fe 2+ -Fe 3+ analogi. Aheylit bu guruhda A-saytda Fe 2+ dominantligi bilan ajralib turadi. Ideal ahelit Fe 2+ Al 6 (PO 4) 4 (OH) 8 ·4H 2 O formulasiga ega. Uning rangi och koʻk yoki yashil. Turkuaz oilasida koʻk rang Fe 3+ boʻlmaganda Cu 2+ ning oktaedral koordinatsiyasidan kelib chiqadi [3].
Hosil boʻlishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mineral Bali Lo prospektidan, Gʻarbiy Avstraliya [1] va Les Montmins konida, Auvergne Fransiyadanda topilgan [2]. Mineral varissit, vivianit, vallit, kassiterit, sfalerit, pirit va kvarts bilan bogʻliq boʻlgan qalay konida gidrotermal jarayonda hosil boʻladi [1] [4].
Xususiyatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mineral bir-biriga yopishgan yarim sharlar va sharlarning izolyatsiyalangan massasi sifatida uchratilgan. U shishasimon yaltiroqlikka ega. Qattiqligi taxminan 5-5,5, solishtirma ogʻirligi esa 2,84 ni tashkil qiladi. Optik xususiyatlai nozik yoriqlarga ega rangi koʻk, yashildan koʻk-yashil ranggacha, chizigʻning rangi oqdan yashil-oq ranggacha, jilosiz yorqinlikka ega[3].