Anatoliy Aleksandrov
Anatoliy Aleksandrov | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
13 (25) may 1888-yil |
| Vafoti |
16-aprel 1982-yil (93 yosh) Moskva, SSSR |
| Janrlar | opera |
| Kasbi | kompozitor, dirijyorlik, publitsist |
| Leybllar |
   |
| Fuqaroligi |
 SSSR |
Anatoliy Nikolayevich Aleksandrov (1888 – 1982) – rus va sovet bastakori, dirijyor, pianinochi, musiqa oʻqituvchisi, publitsist. Sanʼatshunoslik fanlari doktori (1941). SSSR xalq artisti (1971). Ikkinchi darajali Stalin mukofoti laureati (1951).
Tarjimai holi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Anatoliy Aleksandrov 1888-yilda 13 (25) may kuni Moskvada ashulachi oilasida tavallud topgan. Otasi – farmatsevt Nikolay Aleksandrovich Aleksandrov; onasi – pianinochi, P. I. Chaykovskiyning shogirdi Anna Yakovlevna Aleksandrova-Levenson (1856–1930). U birinchi pianino darslarini onasidan oʻrgangan. 1906-yilda Tomsk erkaklar gimnaziyasini oltin medal bilan tamomlagan. S.I.Taneyev bilan uchrashgandan soʻng, birinchi navbatda shogirdi N.S.Jilyayev, soʻngra Taneyevning oʻzi (1907–1910) bilan oʻqishni boshlagan. 1906–1909-yillarda Moskva universitetining tarix va falsafa fakultetida tahsil olgan. 1910-yilda Moskva konservatoriyasiga oʻqishga kirgan va u yerda K. N. Igumnov rahbarligida fortepiano (1915-yilgacha) va S. N. Vasilenko rahbarligida kompozitsiyani oʻrgangan. 1916-yilda konservatoriyani kichik oltin medal bilan tamomlagan.
Birinchi jahon urushida qatnashgan, keyinchalik fuqarolar urushi paytida Qizil Armiyada maxsus kuchlar boʻlinmalarida harbiy musiqachi va pianinochi sifatida xizmat qilgan[1]. Keyin, 1974-yilgacha pianinochi sifatida konsertlarda oʻz asarlarini ijro etgan. 1918–1919-yillarda RSFSR Xalq Maorif Komissarligida, 1919–1920-yillarda Kamera teatrida dirijyor, 1922–1923-yillarda Moskva radioeshittirish dirijyori va muharriri lavozimlarida faoliyat olib borgan. 1923–1965-yillarda Moskva konservatoriyasida dars bergan (1926-yildan – professor). Uning shogirdlari orasida N. X. Xalmamedov, N. P. Anosov, V. V. Bunin, M. V. Iordaniya, R. S. Ledenev , M. A. Meyerovich, K. V. Molchanov , M. A. Muzafarov, G. Mushel, N. Neymark, Y. M. Slonov, Y. Tilicheyeva, Y. A. Fortunatov , N. K. Chamberji. A. K. Glazunov va S. I. Taneyevlarning bir qator yakunlanmagan asarlarini yakunlagan P.I. Chaykovskiyning toʻliq asarlarini tahrirlashda yordamlashgan. SSSR Bastakorlar uyushmasi a'zosi. Bir necha yillar Ittifoqning bolalar musiqa boʻlimiga raislik qilgan. Anatoliy Aleksandrov 1982-yil 16-aprelda vafot etgan va Vvedenskiy qabristoniga dafn etilgan.
Mukofot va unvonlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- RSFSRda xizmat koʻrsatgan artist (1946)
- RSFSR xalq artisti (1964)
- SSSR xalq artisti (1971)[2]
- Mehnat Qizil Bayroq ordeni (1943)
- Lenin ordeni (1953)
- Xalqlar doʻstligi ordeni (1978).
- „Moskvaning 800 yilligi xotirasiga“ medali
- „Vladimir Ilich Lenin“ tavalludining 100 yilligi munosabati bilan“ medali (1970)
- „1941–1945-yillardagi Ulugʻ Vatan urushidagi jasoratli mehnati uchun“ medali
- Sanʼatshunoslik fanlari doktori (1941).
Badiiy filmlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- 1937-yil – „Lenin v Oktyabre“
- 1960-yil – „Severnaya povest“
Xotirasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Moskvada bastakor yashagan uchinchi Miusskaya koʻchasi (hozirgi Chayanova koʻchasi) 10-uyga yodgorlik lavhasi qoʻyilgan.