André-Marie Ampère
(Amper Andre Maridan yoʻnaltirildi)
| André-Marie Ampère | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi | 20-yanvar 1775[1][2][3][4][5][6] |
| Vafoti | 10-iyun 1836[7][4] |
| Fuqaroligi | Fransiya[8] |
| Onasi | Jeanne Antoinette Desarcey |
| Imzosi | |
 | |
André-Marie Ampère (1775.22.1, Lion −1836.10.6, Marsel) — fransuz olimi, elektrodinamika asoschilaridan biri, Parij fanlar akademiyasi aʼzosi (1814), Parijdagi Normal maktab professor (1824). 1820-yilda elektr toklarining oʻzaro mexanik taʼsiri (Amper qonuni)ni kashf qilgan, tok taʼsirida magnit milining ogʻish yoʻnalishini aniqlaydigan „Qalqovich qoidasi“ni (qarang Amper qoidasi) taʼriflab bergan, magnitlarning oʻzaro taʼsiri aylanma elektr toklarining oʻzaro taʼsiridir degan (moddalarning magnit xossalarini tushuntiruvchi) gipotezani taklif qilib, magnetizmning dastlabki nazariyasini yaratgan. Elektrodinamika haqidagi nazariyalari „Tajribadan keltirib chiqarilgan elektrodinamik hodisalar nazariyasi“ (1826-27) asarida tavsiflangan.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
 | Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
 | Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |
