Atashehir
Atashehir — Istanbulning Anadolu tomonida joylashgan tuman[1]. Istanbulning sharqiy yarmida, Kojaeli yarim orolining gʻarbiy qismida joylashgan tumanning qirgʻoq chizigʻi yoʻq. 2008-yilda Kadikoy, Ümraniye va Üsküdar [2][3]dan baʼzi mahallalarni birlashtirib, tuman maqomini olib, Istanbulning 39 tumanidan biriga aylandi[4]. Janubi-gʻarbda Kadikoy, gʻarbda Üsküdar, shimolda Umraniye, sharqda Sancaktepe va janubi-sharqda Maltepe bilan oʻralgan[3]. Tuman aholisi 2019-yilda 425 094 [5] nafar boʻlib, 17 ta mahalla fuqarolar yigʻinidan iborat[6].
Batı Atashehir konseptsiyasi, qurilish kompaniyalari Atashehirning gʻarbiy tomonidagi yerlarning mosligi tufayli ushbu mintaqada uy-joy va ofis loyihalarini amalga oshirganlarida paydo boʻldi[7]. Tumanning gʻarbiy qismida Varyap meridian,[8] Tepalik korti[9] kabi binolar joylashgan. Bundan tashqari, 2012-yilda tashkil etilgan Ülker Sports Arena Batı Atashehirda joylashgan[10].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Paleolit davriga oid birinchi qoʻl boltalar Anadolu tomonidagi İçerenkoyda topilgan[11]. Tumandagi birinchi aholi punkti XIV asrda tashkil etilgan. 1329-yilda Orxan Gozi Vizantiya imperatori Andronikosni Maltepe (Palekanon) jangida magʻlub etib, Üskudarga qarab yoʻl olar ekan, qoʻmondonlaridan Konur Alp ham darvesh safdoshlari bilan Kayish togʻining gʻarbiy etaklarini va hozirgi Icherenkoy hududini bosib olgan edi. Konur Alpning jangchi darveshlaridan Geyikli Babaga ergashgan Goʻzju Baba, Eren Baba, Kartal Baba, Ali Gazi va Sari Gazi kabi darveshlar rahbarligida mintaqaga kelganlar Merdivenköy İçerenkoy-Göztepe mintaqasiga joylashtirildi. 1335-yilda Tekkebag qishlogʻi nomi bilan tashkil etilgan birinchi turar-joy Baba va Ali Gazi hukmronligi ostida edi. 1465-yildan keyin hududning nomi yer registrlarida „Eren Baba“ emas, Erenkoy deb yuritiladi. 1639-yilda Kayishdagi suvlari quvurlar bilan Erenkoyga oqizilgach, Tekkebag va Karaman fermasi aholisi Erenkoyga koʻchib oʻtdi. 1664-yilda kemasozlik ustalaridan biri boʻlgan Mustafo ogʻa mintaqada birinchi masjidni qurdirdi[12].
1872-yilda Haydarpasha-Izmit temir yoʻli Tellikavak manzilidan oʻtib Bostanjigacha uzaytirilgach, yangi stansiya atrofidagi hudud Erenkoy deb nomlandi va birinchi aholi punkti boʻlgan asl Erenkoy stansiya ichida boʻlgani uchun u Icherenkoy deb ataladi.
Tumanga oʻz nomini beradigan Atashehir mintaqasi koʻtarilgan yer 1912-yilda Karaman fermasi deb nomlanuvchi 6500 akr maydonni egallagan[13]. Respublika eʼlon qilingandan soʻng Karaman xoʻjaligi yerlari Gʻazna tasarrufiga oʻtkazildi. 1978-yilda moliya xazinasi tomonidan sotuvga qoʻyilgan yerni Tercüman gazetasi egasi Kemal Ilıcak va tadbirkor Alim Kantarji sotib oldi.
1983-yili Ilıcak va Kantarjining Karaman fermasi deb nomlanuvchi 6500 gektarlik yer uchun Isotash Yenikent nomli 50 ming turar joy loyihasi aholi punktlaridan uzoqda va utopik ekanligi sababli ololmadi. Oʻsha yillarda olgan kreditlarini toʻlay olmagan Ilıcak va uning sheriklari garovga qoʻyilgan yerning egalik huquqini Yapı Kredi Bankiga qoldirdi. Boshqa tomondan, Moliya Gʻaznachiligi oʻzining 21 % ulushini ham davlat banki boʻlgan Anadolu Bankiga oʻtkazdi. 1988-yil 8-yanvarda Anadolu Bank Turkiya Emlak Kredi Bankasi bilan birlashtirildi va bankning yangi nomi „Turk Real Estate Bank“ boʻldi. Bank Yapı Kredi Bank egalik qilgan yerning qolgan barcha aktsiyalarini sotib olib, Karaman Farmning yagona egasi boʻldi.
1988-yilda ochilgan Fotih Sulton Mehmet koʻprigining bugungi Atashehir-Kozyatagʻi hududidan oʻtgan aloqa yoʻllari bilan bu mintaqa ham nufuzli turar-joy maydoniga, ham Anadolu tomonida afzal biznes markaziga aylandi. Oʻsha paytdagi uy-joy qurilishi loyihalari doirasida Emlak Bank, dastlab „Anatepening sunʼiy yoʻldosh shahri“ deb belgilagan ushbu yerning 1800 gektarlik qismida Eska, Tekfen, Eltes va Baytur qurilish kompaniyalarini bosqichma-bosqich qurdirdi. 1993-yilda Atashehir Residencesning birinchi bosqichi sotuvga qoʻyildi.
1999-yildagi Marmara zilzilasidan soʻng, Bagdat koʻchasi va uning atrofida yashovchi oʻrtacha daromadli odamlar oʻzlarini xavfli binolarda yashayapmiz deb oʻylab, Kozyatagʻi-Atashehir mintaqasida yangi uy-joy loyihalarini afzal koʻrishni boshladilar[14].
2000-yillar boshida Alarko qurilishi faoliyati bilan rivojlangan mintaqaning nazorati TOKİ ga oʻtkazildi. 2002-yildan keyin TOKİ O-2 avtomagistralining gʻarbiy tomonidagi 2800 gektarlik qismida Teknik Yapı, Varyap va Ağaogʻlu kabi qurilish kompaniyalari tomonidan amaliyotga tatbiq etilgan Batı Atashehir konseptsiyasini turk koʻchmas mulk sektoriga kiritdi.
Aholi sonining tobora ortib borishi bilan bir qatorda, 1990-yillardan beri D-100 avtomagistralining shimolidagi Kadikoy tumani mahallalari alohida tuman boʻlishi kerakligi birinchi oʻringa chiqdi. Atashehir tumani 2008-yil 6-martda Turkiya Buyuk Millat Majlisida qabul qilingan va 2008-yil 22-mart kuni Rasmiy gazetada chop etilgan „Buyuk shahar hokimiyati chegaralari ichida tumanlar tashkil etish va baʼzi qonunlarga oʻzgartirish kiritish toʻgʻrisidagi 5747-sonli qonun“ bilan tashkil etilgan. Dastlab Erengazi deb oʻylangan tumanning nomi xalqdan kelgan talablar asosida soʻnggi daqiqada Atashehirga oʻzgartirildi.
Boshqaruv
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Atashehir Belediyesi 2009-yilgi mahalliy saylovlardan keyin tashkil etilgan. Atashehir munitsipaliteti binosi[15] va Atashehir tuman politsiya boshqarmasi Barbaros tumanida joylashgan. Atashehir munitsipalitetida jami 24 mudirlik mavjud[16].
Galereya
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Ataşehir Bulvarı -
-
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Ataşehir İlçe Haritası, 10 Eylül 2014da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 9 Eylül 2014
{{citation}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|access-date=va|archivedate=(yordam) - ↑ Dünden bu güne Ataşehir, 11 Eylül 2014da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 9 Eylül 2014
{{citation}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|access-date=va|archivedate=(yordam) - ↑ 3,0 3,1 Ataşehir Tarihçesi, 21 Eylül 2014da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 9 Eylül 2014
{{citation}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|access-date=va|archivedate=(yordam) - ↑ İstanbul İl ve İlçe Alan Bilgileri, 27 Mayıs 2016da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 9 Eylül 2014
{{citation}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|access-date=va|archivedate=(yordam) - ↑ Şehir, belde ve köy nüfusları - 2013, 24 Şubat 2014da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 9 Eylül 2014
{{citation}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|access-date=va|archivedate=(yordam) - ↑ İstanbul Ataşehir Mahalleleri, 10 Eylül 2014da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 9 Eylül 2014
{{citation}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|access-date=va|archivedate=(yordam) - ↑ Batı Ataşehir nasıl meydana geldi?, 10 Eylül 2014da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 9 Eylül 2014
{{citation}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|access-date=va|archivedate=(yordam) - ↑ Varyap Meridian, 10 Eylül 2014da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 9 Eylül 2014
{{citation}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|access-date=va|archivedate=(yordam) - ↑ Ulaşım, 10 Eylül 2014da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 9 Eylül 2014
{{citation}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|access-date=va|archivedate=(yordam) - ↑ „Ataşehir Fenerbahçe Ülker Sports Arena Açılıyor“. 11 eylül 2014da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10 eylül 2014.
- ↑ „KADIKÖY’ÜN TARİHÇESİ“. kadıköy.bel.tr. Kadıköy Belediyesi. 14 temmuz 2015da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10 mayıs 2022.
- ↑ Ayşe Hür, „Erenköy“, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Tarih Vakfı, 1994. ISBN 975-7306-00-2.
- ↑ Ataşehir'in tarihçesi ortaya çıkarıldı!, 11 Eylül 2014da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 9 Eylül 2014
{{citation}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|access-date=va|archivedate=(yordam) - ↑ Anadalu Yakası'nın ikinci 'Bağdatʼı[sayt ishlamaydi], Milliyet, 15/10/2005.
- ↑ İletişim, 21 Eylül 2014da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 28 Eylül 2014
{{citation}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|access-date=va|archivedate=(yordam) - ↑ Müdürlükler, 21 Eylül 2014da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 28 Eylül 2014
{{citation}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|access-date=va|archivedate=(yordam)