Van Eyk Yan

	Van Eyk Yan
Tavalludi	{{{birthdate}}};

Yan van Eyk ( niderlandcha: Jan van Eyck, taxminan. 1385-yil yoki 1390-yil, Maaseik - 1441-yil, Bryugge ) - Shimoliy Uyg'onish davrining ilk golland innovatsion rassomi, diplomat, portret ustasi, diniy mavzudagi yuzdan ortiq rasmlar muallifi. Rassomning ukasi va uning ustozi "Hubert van Eyk" (1370-1426-yillar).

Biografiyasi

Yan van Eykning aniq tug'ilgan sanasi noma'lum. Shimoliy Niderlandiyadagi Liej yeparxiyasining Maaseik shahrida tug'ilgan. U katta akasi Hubert bilan birga o'qigan va 1426-yilgacha u bilan birga ishlagan. U mustaqil faoliyatini Gaagadagi (Gollandiyani shahri) Gollandiya graflari sudida boshladi. Birinchi marta 1422-1426 yillar oralig'ida graf Iogan III tomonidan palata kursanti darajasida "Usta Yan" sifatida tilga olingan ^[1].

1425-yildan boshlab van Eyk Burgundiya gertsogi Filipp Yaxshining saroy a'zosi bo'ldi, u uni rassom sifatida yuqori baholadi va uning ishi uchun saxiylik bilan to'ladi. Hujjat 1425-yil 19-mayda bo'lib, shundan kelib chiqadiki, rassom "barcha sharaflar, afzalliklar, erkinliklar, huquqlar, imtiyozlar va ish haqi bilan gertsog xizmatiga 100-Parij livrasi bilan" valet sifatida qabul qilingan. yil.” 1435-yilda gertsog rassomning ish haqini yiliga 360-ivrgacha oshirishni buyurdi.

1427-1428-yillarda gertsog elchixonasi tarkibida Yan van Eyk Ispaniyaga, keyin esa Portugaliyaga Filipp Yaxshi va portugal malikasining to'yi haqida muzokara olib borishga majbur bo'lganlar qatoriga bordi. Van Eykka kelinning portretini chizish topshirilgan. Ikkita portret suratga olindi. Ikkalasi ham gertsogga nikoh shartnomasi loyihasi bilan birga yuborilgan. Biri quruqlik orqali, ikkinchisi dengiz orqali yuborilgan. Аfsuski, portretlar bizning davrimizga qadar saqlanib qolmagan. ^[2]

1427-yilda u Turnaga tashrif buyurdi va u yerda mahalliy rassomlar gildiyasi tomonidan sharaf bilan kutib olindi. Ehtimol, Robert Kempin bilan uchrashgan yoki uning rasmlarini ko'rgan. Lill va Gentda ishlagan. 1431-yilda u Bryuggeda uy sotib oldi va o'limigacha shu yerda yashadi.

Jan van Eyk moyli bo'yash texnikasining ixtirochisi ekanligi haqida ishonchli fakt sifatida Giorgio Vasari aytgan afsona bor. Aslida, bu uslub ancha oldin ma'lum bo'lgan va, xususan, yog'ochdan yasalgan qurbongoh haykallari va bo'rtmalarini bo'yash uchun ishlatilgan, ^[3], Van Eyk bu texnikani faqat sirlar yordamida yaxshilagan. Natijada aynan shu texnika Niderlandiya uchun an'anaviy bo'lib, 15-asrda Germaniya, Fransiya va keyinchalik Italiya san'atiga tarqaldi..

Yan van Eykning eng katta va eng mashhur asari bu Gent mehrob natijada aynan shu texnika Niderlandiya uchun an'anaviy bo'lib, 15- asrda Germaniya, Fransiya va keyinchalik Italiya san'atiga tarqaldi. bo'lib, ehtimol uning ukasi Xubert tomonidan boshlangan. Rassom 1422-1432-yillarda boy Gentlik burger Jos Veydtning iltimosiga binoan o'zining oilaviy kapella uchun ishlagan. 258-ta inson qiyofasi tasvirlangan 24-ta rasmdan iborat bu ulkan ko'p bosqichli poliptix Gentdagi Avliyo Bavo soborida joylashgan. Yan van Eykning durdona asarlari orasida "kansler Rolinning Madonnasi" , shuningdek, savdogar, Medici bank uyi vakili Jovanni Arnolfini va uning rafiqasi portreti - "Arnolfini juftligi portreti" bor.

Yan van Eyk 1441-yil 9-iyulda Bryuggda vafot etdi, u yerda qolgan kunlarini o'tkazdi. Rassomning o'limining aniq sababi hech qaerda aytilmagan. Aziz Donatian sobori qabristoniga dafn etilgan. 1442-yil boshida, akasi Lambertning vasiyatiga ko'ra, rassom 1799-yilda vayron qilingan soborning o'zida qayta dafn qilindi. Van Eykning epitafiyasida shunday deyilgan: “ Bu yerda ajoyib fazilatlari bilan ulug'vor Jon yotibdi, unda rasmga muhabbat hayratlanarli edi; hayotdan nafas olayotgan odamlarning, yerning gulli o‘tlar bilan tasvirlarini chizgan, o‘z san’ati bilan barcha tirik mavjudotlarni ulug‘lagan... ” ^[4]

Van Eykning bir qancha shogirdlari bor edi, ular orasida keyinchalik mashhur rassom Petrus Kristus ham bor edi. San'atshunos Ernst Gombrich usta haqida shunday deb yozgan edi: "Umumiy e'tirofga ko'ra, (insoniyatning) badiiy rivojlanishida burilish nuqtasi bo'lgan eng jasur kashfiyotlar rassom Yan van Eykga (1385/90 - 1441 yillar) tegishli edi. Uning eng buyuk ijodi Gentdagi sobor uchun ko‘p bargli qurbongoh (poliptix)dir” ^[5].

Asosiy asarlar

Arnolfini juftligining portreti.1434-yil.Milliy galereyasi, London.
Gent mehrobi.1432-yil. Avliyo Bavo sobori, Gent
Qizil salla kiygan odam portreti.1433-yil. Milliy galereyasi, London
Canon van der Paelening Madonnasi. 1436-yil. Groninge muzeyi, Bryugge
Kansler Rolinning Madonnasi.1435-yil. Luvr, Parij

Qiziq faktlar

San'at tarixida Arnolfini juftligi portretlari rassomning o'zi imzolagan birinchi rasmlardan biri, chunki XV asrgacha bunday amaliyot keng tarqalgan emas edi:

"Bu yerda Yan van EYK bor edi. 1434-yil"

Van Eykning to'satdan realizmga o'tishini tushuntirishga harakat qiladigan bir nechta nazariyalar mavjud. Eng qiziqarlilaridan biri ingliz rassomi D. Xokni va fizik Charlz M. Falkoga tegishli. Ularning fikricha, van Eyk deyarli fotografik tasvirlarni yaratish uchun kavisli nometall va kichik linzalardan foydalangan. Bu uning rasmlaridagi istiqboldagi o'zgarishlarni tushuntiradi ^[6].

Xotira

Merkuriydagi krater va 1987-yil 19-avgustda topilgan van Eyk asteroidi (9561) Van Eyk nomi bilan atalgan.

Van Eyk 1944-yilgi Belgiya pochta markasida tasvirlangan.

Manbalar

↑ Châtelet, Albert, Early Dutch Painting, Painting in the northern Netherlands in the fifteenth century. 27-8, 1980, Montreux, Lausanne, ISBN 2-88260-009-7
↑ Ян ван Эйк: Альбом. М.: Изобразительное искусство, 1990. ISBN 5-85200-151-1.
↑ Киплик Д. И. Техника живописи. — М.: Сварог и К, 1998. — С. 328
↑ „Ян Ван Эйк — Самый главный художник нашего века — так назвал Яна ван Эйка его младший современник, итальянский гуманист Бартоломео Фацио. Книги из серии 100 Сто Великих“. 2014-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 6-mart.
↑ Эрнст Гомбрих. «История искусства». 4-е изд. М., 2017, ISBN 978-5-98051-173-9, 978-5-98051-160-9
↑ Э. Ланди. «Тайная жизнь великих художников». М., 2011, ISBN 978-5-98697-228-2

[1] Châtelet, Albert, Early Dutch Painting, Painting in the northern Netherlands in the fifteenth century. 27-8, 1980, Montreux, Lausanne, ISBN 2-88260-009-7

[:0-2] Ян ван Эйк: Альбом. М.: Изобразительное искусство, 1990. ISBN 5-85200-151-1.

[3] Киплик Д. И. Техника живописи. — М.: Сварог и К, 1998. — С. 328

[4] „Ян Ван Эйк — Самый главный художник нашего века — так назвал Яна ван Эйка его младший современник, итальянский гуманист Бартоломео Фацио. Книги из серии 100 Сто Великих“. 2014-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 6-mart.

[5] Эрнст Гомбрих. «История искусства». 4-е изд. М., 2017, ISBN 978-5-98051-173-9, 978-5-98051-160-9

[6] Э. Ланди. «Тайная жизнь великих художников». М., 2011, ISBN 978-5-98697-228-2

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Van Eyk Yan

Tavalludi	{{{birthdate}}}