Chuqur madrasasi

Chuqur madrasasi
Kattaxoja madrasasi
Mavlaviy Sharif madrasasi
	Madrasa
	Chuqur madrasasi; Kattaxoja madrasasi; Mavlaviy Sharif madrasasi
	Madrasa hovlisi. 2015-yil.
Mamlakat	Oʻzbekiston
Hudud	Buxoro viloyati
Shahar	Buxoro
Manzil	Mirzo Ulugʻbek MFY, X. Ashurov koʻchasi
Maktab yoʻnalishi	sunniy
Mulkdor	Davlat mulki. Buxoro viloyati madaniy meʼros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
Madrasa turi	Kichik
Meʼmoriy uslub	Markaziy Osiyo meʼmorchiligi
Binokorlik tashabbuschisi	Asomiddinxoja (Kattaxoja)
Homiylar	Asomiddinxoja (Kattaxoja)
	Asosiy sana:; XVIII asrning 1-yarmi
Maqomi	davlat himoyasida
Holati	Ayanchli ahvolga kelib qolgan
Hujralar soni	23
Qurilish materiali	Pishiq gʻisht

Chuqur madrasasi (Kattaxoja madrasasi; Mavlaviy Sharif madrasasi) — Oʻzbekiston Respublikasi, Buxoro viloyati, Buxoro shahrining tarixiy markazida joylashgan 1 qavatli madrasa inshooti. Oʻzbekiston moddiy va madaniy meʼrosining koʻchmas mulk obyektlari milliy roʻyxatiga kiritilgan.

Madrasani tiklash va taʼmirlash uchun 2010-yilgi davlat dasturiga koʻra mablagʻlar ajratilganligiga qaramay, u hozirga qadar qarovsiz va ayanchli ahvolda qolib ketgan.

Tarixi

Madrasa XVIII asrning 1-yarmida Buxoro xonligi poytaxtining Mavlono Sharif guzarida, Ashtarxoniylar (Joniylar) oʻzbek sulolasi hukmronligi davrida, Asomiddinxoja (Kattaxoja) ismli shaxs mablagʻlari evaziga bunyod etilgan^[2].

Asomiddinxoja (zamondoshlari Kattaxoja deb ham atashgan), Mavlaviy Sharifning nevarasi edi. Kattaxoja Ashtarxoniylar davrida qozikalon lavozimida ishlagan. U oʻz davrida ajdodlari yoʻlini davom ettirib Mavlaviy Sharif xonaqosi faoliyatida qatnashadi. Madrasalarda mudarrislik qiladi. Ayni paytda, u xonaqoh orqasida yangi madrasa qurdiradi. Mavlaviy Sharif xonaqosi keyingi davrlarda ham tariqat ahlining doimiy goʻshalaridan biri hisoblanardi. Bu hol shoʻrolar inqilobiga qadar davom etgan^[2]. Madrasa atrofdagi binolarga nisbatan chuqurroq yerda joylashgani tufayli keyinchalik Chuqur madrasa nomini oladi^[3].

Sovetlar hukmronligi oʻrnatilganidan soʻng madrasada talabalarning oʻqitilishi tugatilgan.

2010-yilda ishlab chiqilgan Davlat dasturiga binoan, madrasani 2010-yilda tadqiq qilish, favqulotda qismlarini boʻlaklarga ajratish, konstruktiv mustahkamlash, tiklash ishlari rejalashtirilgan va bu ishlarni amalga oshirish maqsadida 60,3 million soʻm mablagʻ ajratilganligiga qaramay^[4], hozirda inshoot qarovsiz va ayanchli ahvolda qolib ketgan.

Madrasa inshooti, Buxoro shahri meʼmoriy yodgorligi sifatida, 2019-yilda tasdiqlangan Oʻzbekiston moddiy va madaniy meʼrosining koʻchmas mulk obyektlari milliy roʻyxatiga kiritilgan^[1].

2020-yil maʼlumotlariga koʻra, Chuqur madrasasining butligini saqlash, uning holatini yaxshilash, restavratsiya qilish hamda sayyohlar uchun jozibador obyektga aylantirish boʻyicha investor tomonidan loyiha taqdim etilgan. Madrasaning negizida turistik xizmat koʻrsatish obʼekti tashkil etish boʻyicha dastlabki loyiha tayyorlanib, Oʻzbekiston Madaniy meros departamenti huzuridagi ilmiy-ekspert Kengashiga taqdim etilgan^[5].

Buxoro shahridagi Mirzo Ulugʻbek MFYga qarashli X. Ashurov nomidagi koʻchada joylashgan^[1].

Meʼmorchiligi

Madrasa inshooti pishiq gʻishtdan 1 qavatli qilib qurilgan^[3]. 23 hujradan tashkil topgan^[2].

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 „Моддий маданий мероснинг кўчмас мулк объектлари миллий рўйхатини тасдиқлаш тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 846-сон 04.10.2019 й. қарори“. Lex.uz. Qaraldi: 2021-yil 30-aprel.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Jumanazar A.. Buxoro taʼlim tizimi tarixi, 2017 — 299—302-bet.
↑ ^3,0 ^3,1 „Медресе Чукур (Катта Ходжа)“. Rusrav.uz. Qaraldi: 2021-yil 30-aprel.
↑ „Государственная программа по исследованию, консервации, реставрации и приспособлению для современного использования объектов культурного наследия г. Бухары до 2020 года“. Nrm.uz. Qaraldi: 2021-yil 30-aprel.
↑ „Buxorodagi 16 ta madaniy meros obyektini jozibador maskanga aylantirish uchun investorlar tomonidan qancha sarmoya kiritilmoqda?“. Xs.uz. 2021-yil 22-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-aprel.

Havolalar

Ushbu maqolani tinglang (3 daqiqa)

noicon

Bu audiofayl ushbu maqolaning 15-iyul, 2022-yil sanasidagi versiyasi asosida yaratilgan boʻlib, shu sanadan keyin amalga oshirilgan tahrirlarni aks ettirmaydi.

Adabiyotlar

Jumanazar A.. Buxoro taʼlim tizimi tarixi. Toshkent: Akademnashr, 2017 — 592-bet. ISBN 978-9943-4728-2-2.

[Lex-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 „Моддий маданий мероснинг кўчмас мулк объектлари миллий рўйхатини тасдиқлаш тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 846-сон 04.10.2019 й. қарори“. Lex.uz. Qaraldi: 2021-yil 30-aprel.

[Jumanazar-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Jumanazar A.. Buxoro taʼlim tizimi tarixi, 2017 — 299—302-bet.

[Rusrav-3] 3,0 ^3,1 „Медресе Чукур (Катта Ходжа)“. Rusrav.uz. Qaraldi: 2021-yil 30-aprel.

[Nrmbux-4] „Государственная программа по исследованию, консервации, реставрации и приспособлению для современного использования объектов культурного наследия г. Бухары до 2020 года“. Nrm.uz. Qaraldi: 2021-yil 30-aprel.

[Xs-5] „Buxorodagi 16 ta madaniy meros obyektini jozibador maskanga aylantirish uchun investorlar tomonidan qancha sarmoya kiritilmoqda?“. Xs.uz. 2021-yil 22-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-aprel.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]