Qoʻngʻir suvoʻtlar
Qoʻngʻir suvoʻtlar (lotincha: Phaeophyceae) - koʻp hujayrali suvoʻtlar boʻlimi. Kat-taligi va shakli har xil. 240 turkumi (1500 turi)bor, shundan 3 tasi chuchuk suvlarda, qolgʻanlari dengizlarda tarqalgan. Xromatoforasida xlorofill a va s karotin, ksanto-fill, ayniqsa jigarrang fukoksan-tin koʻp boʻlgani uchun rangi qoʻngʻir va qoramtir. Yuksak Qoʻngʻir suvoʻtlar (mas, lami-nariyasimon suvoʻtlar) oʻtkazuvchi va differensiatsiyalashgan toʻqimalarga ega. Hujayra devorida algin kislota va fukoidin bor, sirtdan pektin va shilimshiq modda bilan qoplangan. Protoplastida bitta yadro va pireno-idsiz xromatofori bor. Baʼzilarida pirenoid boʻladi. Jinsiy va jins-siz, baʼzan vegetativ koʻpayadi. Zoo-sporasi va gametalari ikki xivchinli. Yuksak Qoʻngʻir suvoʻtlarda sporofit va gametofit gallanadi. Koʻpayish organlari bir uyali yoki koʻp uyali sporangiy. Jin-siy jarayoni izogamiya, geterogamiya va oogamiya. Qoʻngʻir suvoʻtlar barcha dengizlarda, ayniqsa, sovuq dengizlarda katta oʻtzorlar hosil qiladi. Ulardan al-gin kislota, uningʻ tuzlari, yem uni va baʼzi dorivor moddalar olinadi. Ayrim Qoʻngʻir suvoʻtlar isteʼmol qilinadi.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash] | Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
 | Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |