Siderik aylanish davri
Siderik aylanish davri—(lotincha: sidus – yulduz, osmon yoritqichi), yulduz davri - maʼlum bir astronomik obyekt boshqa obyekt atrofida bir orbitani bajarish uchun ketadigan vaqt miqdori. Astronomiyada u odatda Quyosh atrofida aylanadigan sayyoralar yoki asteroidlarga, sayyoralar orbitasidagi yo'ldoshlarga, boshqa yulduzlar orbitasidagi ekzosayyoralarga yoki qo'shaloq yulduzlarga nisbatan qoʻllanadi. Bu, shuningdek, sunʼiy yo'ldoshning sayyora yoki oyni aylanib chiqishi uchun bir orbitani bajarish vaqtini ham anglatishi mumkin. Yerning yulduz davri 365,25636 o'rtacha quyosh kuniga to'g'ri keladi, bu tropik yildan (ketma-ket bahorgi tengkunlik kunlari o'rtasida o'lchanadigan) 365,24219 dan bir oz ko'proqdir. Ko'pgina kalendar tizimlarida yil uzunligi 365 kun deb qabul qilinadi, bu Yerning yulduz davriga yaqin.Kuzatiladigan voqealar sanalari (masalan, kun toʻtilari va tengkunlik kunlari) va ularning kutilayotgan kalendar sanalari oʻrtasidagi kalendar siljishini kamaytirish uchun kabisa yillari qoʻshiladi.[1]
Umuman samoviy jismlar uchun orbital davr bir jismning birlamchi atrofida 360° aylanishi bilan aniqlanadi, masalan. Quyosh atrofida Yer.
Astronomiyada davrlar vaqt birliklarida, odatda soatlar, kunlar yoki yillar bilan ifodalanadi.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |