Аmerika suv spanieli
Amerika suv spanieli (inglizcha: american water spaniel) — Amerika Qoʻshma Shtatlarida Viskonsin shtatida oʻstirilgan ov itlarining zoti. 1985-yildan buyon uning ramzlaridan biri hisoblanadi[1]. Qushlar va quyonlarni ovlash uchun foydalaniladi. U asosan oʻz vatanida yetishtiriladi, boshqa hududlarda esa unchalik mashhur emas[2][3][4].
Zotning tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bu zot kelib chiqishining bir nechta versiyalari mavjud. Ulardan biriga koʻra bu Irlandiya suv spanielini kichikroq ov spaniellari bilan chatishtirish natijasi edi[4], ammo boshqasiga koʻra u suv spaniellarining turli zotlari va jingalak qoplamali retriverning qoni qoʻshilishidan kelib chiqqan[2] va uchinchi versiyada ingliz (hozirda yoʻq boʻlib ketgan) va irland suv spaniellari, shuningdek, tekis qoplamali retriver chatishmasi taklif etiladi. U qushlarni ovlash uchun, sovuq suv va namlikdan qoʻrqmaydigan, kichik qayiq[5]. Qayiqqa sigʻadigan kuchli va chidamli it sifatida yetishtirilgan.
1920-yilda bu zot United Kennel Club (UKC) tomonidan ushbu tur haqida ilk bor eʼlon qilgan doktor F. F. F. sharafiga Curly Pfeifer laqabli Amerika suv spanieli sifatida ilk bor roʻyxatga olingan[5].
Oʻn yil oʻtgach bu turdagi itlarni sevuvchilar klubi tashkil etildi, shundan soʻng zotning jadal rivojlanishi va takomillashtirilishi boshlandi va 1940-yilda u Amerika Kennel klubi (AKC) tomonidan tan olindi[2][6]
1979-yilda Amerika suv spanieli Xalqaro kinologik federatsiyasi tomonidan rasmiy eʼtirofga sazovor boʻldi va Retriver, Spaniel va Suv itlari boʻlimiga mansub deb topildi[7].
Tashqi koʻrinishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Proportsional qurilgan, oʻrta boʻyli it, kuchli tana, yaxshi mushak va jingalak qoplamaga ega[8].
Boʻyni kuchli va mushakdor. Koʻkrak qafasi yaxshi rivojlangan, juda keng ham, tor ham emas. Quyrugʻi oʻrtacha kattalikda, oxiri oʻtkir uchli, qalin toʻlqinli sochlar bilan qoplangan. Qalin yostiqli panjalar, toʻpga mahkam siqilgan.
Boshi oʻrtacha uzunlikda, bosh suyagi ancha keng, peshonadan tumshugʻiga oʻtish unchalik aniq emas. Jagʻ qismi toʻrtburchak, biroz toʻmtoq. Burni juda keng, burun teshigi yaxshi ochilgan boʻlib, yaxshi hidni his qilish imkonini beradi. Koʻzlari yorqin, keng, jigarrang aylanmalar itning rangi bilan uygʻun. Quloqlari uzun, osilgan. Jagʻlari kuchli[8].
Sochlari juda zich, lekin juda qattiq emas, koʻplab kichik burmalardan iborat va itni suvdan va yomon ob-havodan himoya qiladi. Rangi jigarrang yoki shokolad tusda. Barmoqlari va koʻkragida och rangli dogʻlar mavjud[8]
Balandligi — 38-46 sm, erkak itlarining vazni — 13,6 dan 20,4 kg gacha, urgʻochilariniki esa — 11,3 dan 18,1 kg gacha[8].
Salomatligi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bu zotda teri va shilliq pardalar kasalliklari (qisman kallik, dermatoz, inguinal va kindik churrasi), asab tizimi kasalliklari (epilepsiya), koʻz kasalliklari (vitreoretinal displaziya, progressiv retinal atrofiya, retinal), reproduktiv tizim kasalliklari (kriptorxizm, germafroditizm), skelet kasalliklari (lab yorigʻi, mittilik, displazi, intervertebral disk kasalligi, patellar lyuksatsiyasi)[9] kabi bir qator genetik sogʻliq muammolari mavjud. Bu zot vakillarining oʻrtacha umr koʻrish muddati 10-14 yil[6]
Muvozanatli, mehribon, doʻstona, faol, aqlli, doimiy qurolli it, zoʻr suzuvchi. U sovuqdan ham, namlikdan ham qoʻrqmaydi, u juda sovuq suvda ham ishlashga qodir, u ajoyib instinktga ega. Amerika suv spanieliga yetarlicha jismoniy mashqlar bilan uzoq yurish kerak, parvarish qilish kundalik choʻtka va haftalik taroqqa qisqartiriladi. Tirnoqlarni muntazam ravishda kesish, quloq va tishlarni tozalash majburiydir[4][2][10].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Wisconsin State Symbols“ (en). Wisconsin.gov. 2012-yil 21-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 29-sentyabr. (Wayback Machine saytida 2010-01-12 sanasida arxivlangan)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Пономарёв В.. Краткая энциклопедия собаковода. М.: Аст-Сталкер, 2005. ISBN 5-17-028366-0. (Wayback Machine saytida 2018-06-30 sanasida arxivlangan)
- ↑ Американский водяной спаниель // Энциклопедия пород собак. — СПб. : СЗКЭО «Кристалл», 2006.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Животные в доме: энциклопедия. М.: Большая Российская энциклопедия, 1994 — 18—19-bet. ISBN 5-85270-118-1.
- ↑ 5,0 5,1 „American Water Spaniel. Official UKC Breed Standard“ (en). United Kennel Club. Qaraldi: 2017-yil 10-noyabr.
- ↑ 6,0 6,1 „American Water Spaniel“ (en). American Kennel Club. Qaraldi: 2017-yil 10-noyabr.
- ↑ „FCI breeds nomenclature. AMERICAN WATER SPANIEL (301)“ (en). Federation Cynologique Internationale. Qaraldi: 2017-yil 10-noyabr.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 „AMERICAN WATER SPANIEL. FCI-Standard № 301“ (en). Federation Cynologique Internationale. Qaraldi: 2017-yil 10-noyabr.
- ↑ Паджетт Дж.. Контроль наследственных болезней у собак, 3000 экз, М.: Софион, 2006 — 199-bet. ISBN 5-9668-0013-8.
- ↑ „American Water Spaniel Care“ (en). American Kennel Club. Qaraldi: 2017-yil 10-noyabr.