Kontent qismiga oʻtish

1887-yil Sariq daryo suv toshqini

Vikipediya, erkin ensiklopediya

1887-yilda Xitoyning Qing shahridagi Sariq daryo toshqini 1887-yil sentabr oyida boshlangan va tahminan 930 000 kishining hayotiga zomin bo‘lgan. [1][2] Bu Xitoydagi eng koʻp talofot keltirgan suv toshqini boʻlib, qurbonlar soni boʻyicha uni Xitoydagi eng yirik ofatlardan biri deb hisoblanadi.

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asrlar davomida Xuanxe daryosi yaqinida yashovchi dehqonlar daryolarni toʻsib qoʻyish uchun dambalar qurdilar, vaqt oʻtishi bilan ular koʻtarilib, toshqinga yoʻl qoʻyilmagani uchun daryo tubiga choʻktirishga majbur boʻlishdi. 1887-yilda kuchli yomgʻir tufayli hajmi koʻtarilgan daryo taxminan 28-sentyabrda suv toshqinini keltirib chiqargan. Toʻfonning kuchini oʻlchash uchun xalqaro birlik mavjud emasligi sababli, u odatda yetkazilgan zarar darajasi, suvning chuqurligi va qurbonlar soniga qarab tasniflanadi.

Odatda Sariq daryoning suvlari Xenan provinsiyasidagi Chjenchjou shahri yaqinidagi Xuayuankoudagi dashtlarni kesib oʻtgan deb taxmin qilinadi. Hudud yaqinidagi pasttekisliklar tufayli toshqin Shimoliy Xitoy boʻylab juda tez tarqalib, taxminan 50,000 kvadrat milya (130,000 km2) maydonni egalladi. Toʻfondan keyin ikki million kishi boshpanasiz qoldi. [2] Natijada paydo boʻlgan pandemiya va asosiy zaruriy mahsulotlarning yoʻqligi toʻgʻridan-toʻgʻri suv toshqini tufayli halok boʻlganlar kabi koʻplab odamlarning hayotiga zomin boʻldi. Bu tarixdagi eng yomon toshqinlardan biri edi, garchi 1931-yil oxiridagi Yangtze-Xuay daryosi toshqinida toʻrt million kishi halok boʻlgan boʻlishi mumkin. [3] Oʻlganlar soni 2 000 000 kishidan ortiq. [4]

Yana qarang

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Xitoyda halok boʻlganlar soni boʻyicha tabiiy ofatlar roʻyxati
  • Xitoydagi suv toshqinlari roʻyxati
  • Oʻlganlar soni boʻyicha tabiiy ofatlar roʻyxati

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 汤其成 „水圈中的自然灾害“, . 中国自然灾害区划——灾害区划、影响评价、减灾对策 王劲峰: . Beijing: 中国科学技术出版社, 1995 — 41-bet. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Encyclopedia of Disasters: Environmental Catastrophes and Human Tragedies, Angus M. Gunn, 2007, chapter 35: 'Yellow River China flood 1887', pp. 141-144 (this source quotes the figure of 900,500, and 2 million homeless, though some sources give other figures)
  3. ↑ Trimble, Stanley Wayne. Encyclopedia of Water Science. CRC Press, 2007 — 383-bet. ISBN 978-0-8493-9627-4. 
  4. ↑ „Top 10 Deadliest Natural Disasters“ (2007-yil 7-sentyabr).

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=1887-yil_Sariq_daryo_suv_toshqini&oldid=3820885" dan olindi