A. S. Pushkin haykali Gera
A. S. Pushkin haykali — Germaniyaning Gera shahrida shoir Aleksandr Sergeyevich Pushkin xotirasiga oʻrnatilgan yodgorlik. Uni haykaltarosh Anatoliy Sknarin yasagan[1][2]. Bu yodgorlik birodarlashgan shaharlar Rostov-Don va Gero oʻrtasidagi madaniy aloqalarning mustahkamlanishi va kengayishining ramzi hisoblanadi[3].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Haykaltarosh Anatoliy Sknarin Germaniyaning Gera shahrida Aleksandr Sergeyevich Pushkin haykali ustida ishlayotganda, uni yasashdan oldin yakuniy eskizlarning turli namunalarini koʻrib chiqdi. Ushbu eskizlardan birida Pushkin yurayotgan holatda tasvirlangan. Shoirning boshida shlyapa boʻlgan. Bu variant ijodiy ish jarayonida bekor qilingan. Gera aholisi ham bu bejiz emasligini aytib, Pushkin bu tasvirda mahalliy moʻri tozalovchiga oʻxshab qolganini bildirishgan. Germaniyada bugungi kunda ham koʻplab uylar mini-qozonlar tomonidan isitiladi, buning uchun ular koʻmir briketlaridan foydalanadilar. Moʻri tozalovchilar esa xuddi shunday shlyapa kiyishadi. Shuning uchun ham eskiz maʼqullansa, shoirning qiyofasi ularga juda oʻxshab qolar edi. Haykaltarosh Anatoliy Sknarin yasashga qaror qilgan haykal namunasida Gyote sovgʻa qilgan qalamni ushlab turgan Pushkin tasviri edi. Bu qalamni Jukovskiy Gyote bilan uchrashgandan keyin Rossiyaga maxsus qutida yetkazib borgan[1]. Mavjud mish-mishlarga koʻra, bu qalamni Gyote ishlatgan va Pushkin uni sovgʻa sifatida olganida, maxsus buyurtma bilan yasattirgan safyan qutisida saqlagan[1].
Rossiya manbalariga koʻra, haykalning yasalishi 1987-yil[4][1] ga toʻgʻri keladi. Nemis manbalarida 1989-yil ekani qayd etilgan. Yodgorlik oʻsishda qurilgan. Shoir mavsumiy palto kiygan, qoʻllari pastga tushirilgan, oʻng qoʻlida gʻoz patidan yasalgan qalam, chap qoʻlida esa qogʻoz varagʻini[5] tutib turadi.
Haykal Gera shahrida Schlossstrasse 12 manzili boʻyicha oʻrnatilgan[6].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Анатолий Скнарин, автор ростовской "Тачанки"“. 2021-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Персональная выставка Анатолия Скнарина“. 2018-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Скнарин Анатолий Андреевич“. 2018-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „ПАМЯТНИКИ ПУШКИНУ В МИРЕ“. 2018-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „ПАМЯТНИКИ ПУШКИНУ С ПТИЧЬЕГО ПОЛЕТА“. 2018-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Фигура в г.Гера (Германия, 1989)“. 2018-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rostov Arxivnaya kopiya mashhur „Tachanka“ va „1902-yil zarbasi“ muallifining koʻrgazmasi ochildi.