Abder
 | Bu maqolaga boshqa birorta sahifadan
ishorat yoʻq. (avgust 2024) |
| qadimgi yunoncha: Ἄβδηρος | |
|---|---|
| Mifologiya | qadimgi yunon |
| Yunoncha yozilishi | Ἄβδηρος |
| Lotincha yozilishi | Abderos |
| Jins | erkak |
| Otasi |
turli afsonalarga koʻra Poseydon, Germes yoki Menetiy |
| Bogʻliq personajlar | Gerakl, Diomed |
| Birinchi eslatma | Pindarning "Abderitam" peani |
Abder (qadimgi yunoncha: Ἄβδηρος) — qadimgi yunon mifologiyasidagi qahramon.
Abderning kelib chiqishi va tugʻilgan shahri haqida afsonaning bir nechta versiyalari mavjud. Abder eslab oʻtilgan eng qadimiy antik manbada, Pindarda u dengizlar xudosi Poseydon va nayada Froniyaning[1][2] oʻgʻli deb aytilgan. Psevdo-Apollodorning soʻzlariga koʻra, u Germesning oʻgʻli boʻlib, Opunt Lokridasidan kelib chiqqan[3], Ptolemey Gefestionga koʻra - Argonavt Menetiuning oʻgʻli va Patroklning ukasi[4], Tabula Farnesiana - Froniyada tugʻilgan[5][6].
Qadimgi manbalarda Abder faqat Diomed otlarini oʻgʻirlash bo'yicha Geraklning sakkizinchi jasorati kontekstida eslatib oʻtilgan. Frakiyalik bistonlar qabilasining podshohi Diomed odamxoʻr otlarning egasi boʻlib, ularga begonalarni yem qilar edi. Miken shohi Evrisfey Geraklga bu otlarni oʻz saroyiga olib kelishni buyurdi. Psevdo-Gigin tomonidan taqdim etilgan bir taxminga koʻra, Abder, Gerakl[4] qoʻlida vafot etgan Diomedning xizmatkori edi. Psevdo-Apollodor, Katta Filostrat va boshqalarning yozuvlarida turli xil oʻzgarishlarda aks etgan klassikaga koʻra, Abder Geraklning xizmatkori va sevgilisi edi. Gerakl unga otlarga qarashni buyurgan. Qahramon jang bilan band boʻlganida, otlar oʻz nazoratchisini[3][7][8][6][9] qiymalab tashladilar.
Halokat joyida yoki Abderning qabri hududida Gerkules Abdera shahriga asos soldi, shuningdek, marhumning xotirasiga bagʻishlangan sport musobaqalarini, jumladan, mushtlash, kurash, ularning kombinatsiyasini tashkil qildi, "bir soʻz bilan aytganda, hamma narsa, lekin otlar bilan emas"[3][7][8][6][9].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Пиндар 1980.
- ↑ Oldfather 1918.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Псевдо-Аполлодор 1972.
- ↑ 4,0 4,1 Псевдо-Гигин Мифы 2000.
- ↑ Smith 1873.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Tümpel 1893.
- ↑ 7,0 7,1 Филострат 2009.
- ↑ 8,0 8,1 Страбон 1994.
- ↑ 9,0 9,1 Roscher & 1884—1890.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Олдфазер У. А.[de]. Abderos : [нем.] // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. — 1918. — Bd. S III. — Kol. 14—15.
- Рошер В. Г. Abderos // Ausführliches Lexikon der griechischen und römischen Mythologie : [нем.] / Roscher Wilhelm Heinrich. — Leipzig : Druck und Verlag von B. G. Teubner, 1884—1890. — Bd. I. — Kol. 2—3.
- „Abde'rus“, A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology. London: John Murray, 1873.
- Тюмпель К.[de]. Abderos : [нем.] // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. — 1893. — Bd. I, 1. — Kol. 23—24.
- Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека. Л.: Наука, 1972.
- Псевдо-Гигин. Мифы, Античная библиотека. СПб.: Алетейя, 2000. ISBN 5-89329-198-0.
- Пиндар. Отрывки // Оды; Фрагменты / Пиндар; Вакхилид ; изд. подг. М. Л. Гаспаров.. — М. : Наука, 1980. — 503 с. — (Литературные памятники). — 50 000 экз.
- Страбон. География в 17 книгах. М.: Ладомир, 1994.
- Филострат (старший и младший). Картины. Каллистрат. Статуи. Феофраст. Характеры. Рязань: Александрия, 2009. ISBN 5-94460-033-0.