Abulqosim Nosir al-Mulk
 | |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
|---|---|
| Siyosiy partiyasi | Moderate Socialists Party |
| Mukofotlari |
 Order of Saint Michael and Saint George |
Abul Qosim Xon Qaragʻozlu ( forscha: ابوالقاسمخان قراقزلو ), Nosir-al-Mulk (forscha: ناصرالملک ma'nosi: "Qirollik yordamchisi" )nomi bilan tanilgan, (1856-yil 13-iyul — 1927-yil 26-dekabr) — Qojarlar sulolasi davrida Eron regenti, bosh vazir va moliya vaziri lavozimlarida ishlagan eronlik siyosatchi[1].
Yoshligi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Al-Mulk 1879 — 1882-yillarda Oksforddagi Balliol kollejida tahsil olgan. Britaniya tashqi ishlar vaziri ser Edvard Grey va keyinchalik Britaniyaning Tehron va Vashingtondagi elchisi Sesil Spring-Rays ham u bilan birga tahsil olishgan.
Siyosiy faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bosh Vazir
[tahrir | manbasini tahrirlash]Eronga qaytgach, u Nosiriddinshohga tarjimonlik qildi. Keyinchalik u moliya vaziri, gubernator, 1907-yilda Muhammad Ali Shoh Qojar hukmronligi davrida yuz bergan Eron konstitutsiyaviy inqilobi davrida qisqa muddat Bosh vazir lavozimlarida ishlagan. Biroq, ayrim deputatlar bosimi ostida u iste'foga chiqdi. Iste'foga chiqishdan oldin u Muhammad Ali Shohdan ruxsat soʻramagani uchun ikkinchi marta hibsga olindi. Al-Mulk Britaniya elchisining aralashuvidan keyingina qamoqdan ozod qilindi. Hayoti xavf ostida ekanligini koʻrib, u Angliyaga qochib ketdi.
Regent
[tahrir | manbasini tahrirlash]U 1909-yilning yozida Muhammad Ali Shoh yiqilganidan keyin Eronga qaytmadi, shuningdek, chaqaloq Ahmadshoh Qojarning regenti etib tayinlandi va yana qisqa muddatga bosh vazir lavozimini egalladi. 1914-yilda Ahmadshoh voyaga yetguncha regent lavozimida qoldi. Forsning amerikalik gʻaznachisi Uilyam Morgan Shuster Al-Mulkning chuqur siyosiy xarakterini tahlil qilishda "u oʻz idorasida kuchli yetakchilik yoʻq boʻlgan" deya keltiradi[2].
Angliyadagi hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]1915-yilda Al-Mulk Eronni tark etib, vafotigacha Angliyada yashadi. U 1919-yil avgustdagi Angliya-Fors bitimini ishlab chiqishda lord Kerzonning maslahatchisi sifatida yana bir siyosiy chiqish qildi. Nosir 1927-yilda 64 yoshida vafot etgan[3].
Ma'lumotnomalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Bakhash, Shaul (May 16, 2016) [December 3, 2015]. "NĀṢER-AL-MOLK, ABU'L-QĀSEM". in Yarshater, Ehsan. Encyclopædia Iranica. New York City: Bibliotheca Persica Press. http://www.iranicaonline.org/articles/naser-al-molk-abul-qasem. Qaraldi: September 12, 2016.
- ↑ „The strangling of Persia; a record of European diplomacy and oriental intrigue : Shuster, William Morgan, 1877-1960 : Free Download & Streaming : Internet Archive“. Internet Archive (1912).
- ↑ Cyrus Ghani: Iran and the rise of Reza Shah. From Qajar collapse to Pahlavi rule. I. B. Tauris, London u. a. 1998, ISBN 1-86064-258-6.