Achij

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Achij — abxaz xalq cholgʻu asbobi[1]. Bu yongʻoq yogʻochidan kvadrat shaklda yasalib, qalin qirrali tutqichga oʻrnatilgan ramadan iborat asbob. Aylantirilganda gumburlagan ovoz chiqaradi.

Marosim madaniyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Odatda ziyofatlar vaqtida bir qoʻshiq ikkinchisiga ulanib ketadi va mezbonlar va mehmonlar raqsga tushadi. Kuy va qoʻshiqdan joʻshqinlanganlar qarsak chalishni boshlaydi, baʼzida qarsaklarga akyapkap (ratchet) yoki stolga qoʻlga tushgan anjomlar — finjon, lagan, shisha butilkalarni urish orqali hosil qilingan tovush joʻr boʻladi[2]. Agar garmon yoki akkordeon boʻlib, adaul (baraban) juftligida chiqish qilinsa, qoʻshiq kuylash odatda toʻxtaydi va uzoq raqsga tushish boshlanadi. Shundan soʻng yana kapellani davom ettirishi mumkin. Shu tarzda, abxazlar davra musiqiy sanʼati suite shaklini oladi[3][ manbada yoʻq ][4]

Achij koʻpincha toʻylarda ishlatiladi[5]

Instrumental guruhlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Zamonaviy Abxaziyada koʻplab xalq musiqa ansambllari tashkil etilgan boʻlib, ularning cholgʻu asboblari qatoridan achij ham oʻrin olgan. Eng mashhur ansambllardan biri hisonlanuvchi „Gunda“dir. U xalq cholgʻu orkestrlarida ham qoʻllaniladi.[manba kerak]

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Xashba I. M. Abxaziya xalq cholgʻu asboblari.- 2-nashr.- Suxumi: „Alashara“, 1979. — 240 b. — 1500 tiraj.
  • Xashba I. M. Abxaz musiqa madaniyatidan // Zamonaviy Abxaz qishlogʻi: Etnografik insholar, 1967. — S. 72.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Народные музыкальные инструменты Абхазии“ (ru). abhazia.pro. Qaraldi: 2021-yil 15-aprel.
  2. „Ачамгур и апхиарца — все, что нужно детям Хуапа“ (ru). // Sputnik Абхазия (2016-yil 17-may). Qaraldi: 2021-yil 15-aprel.
  3. „«Сестры нартов» отметили юбилей: 40 лет ансамблю «Гунда»“ (ru). // Sputnik Абхазия (2017-yil 12-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 15-aprel.
  4. Хагба В.А. Вокально-инструментальный ансамбль «Гунда»: Сохранение традиций абхазской народной музыкальной культуры (русский) // Музыкальная летопись. Сборник научных статей VIII Международной научно-практической конференции. Редактор-составитель С. И. Хватова. 2018. — 2018. — Andoza:Бсокр.
  5. Гунба Е. З. Народный инструментарий абхазов и его функции в свадебном обряде // Исторические, философские, политические и юридические науки, культурология и искусствоведение. Вопросы теории и практики. — Тамбов: Грамота, 2015. — Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. — ISSN 1997-292X.