Achxoy-Martan jomeʼ masjidi
| Masjid | |
Shayx Batal xoji Belxaroyev nomidagi Achxoy-Martan jomeʼ masjidi
chechencha: Iашхой-Марта Белхарой БатӀал-Хьажий цӀарах рузбан маьждиг | |
 | |
| Achxoy-Martan jomeʼ masjidi | |
| Mamlakat |  Rossiya
|
| Hudud |  Checheniston
|
| Qishloq | Achxoy-Martan |
| Yoʻnalishi | sunniy |
| Masjid turi | Jomeʼ-Masjid |
| Meʼmoriy uslub | Usmoniylar meʼmorchiligi |
| Binokorlik tashabbuschisi | Ramzan Qodirov |
| Binokorlik | 2013—2014 |
| Asosiy sana: | |
| Umumiy maydoni | 2000 m² |
| Hajmi | 5000 kishi |
| Gumbazlar soni | 1 ta asosiy, 4 ta yarim gumbazlar |
| Gumbazlar soni | 1 ta asosiy, 4 ta yarim gumbazlar |
| Minoralar soni | 4 |
| Minoralar soni | 4 |
| Minoralar balandligi | 47 m |
| Qurilish materiali | marmar-travertin |
| Holati | amaldagi |
| Tarovih | 
|
| Saharlik va iftorlik |
|
| Kutubxona |
|
43°11′36″N 45°17′2″E / 43.19333°N 45.28389°E
Shayx Batal xoji Belxaroyev nomidagi Achxoy-Martan sobori masjidi — Checheniston Respublikasining Achxoy-Martan tuman markazidagi asosiy jomeʼ masjididir. Fortanga daryosi bo'yida joylashgan. Masjidda bir vaqtning o‘zida 5000 nafargacha musulmon namoz o‘qishi mumkin.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1883-yil holatiga koʻra, Achxoy-Martan qishlogʻida 10 ta masjid, bosh Juma masjidi va 9 ta kvartal masjidlari[1] boʻlgan.
Shayx Batal xoji Belxaroev nomidagi markaziy masjid Checheniston Respublikasining Achxoy-Martan tumani markazida joylashgan[2]. Fortanga daryosi vodiysida X. N. Nuradilov ko‘chasida joylashgan. Bu masjidni qurish toʻgʻrisida qaror Ramzan Qodirov tomonidan 2013-yil yanvar oyida Achxoy-Martan tumaniga tashrifi chogʻida qabul qilingan. Masjid qurilishi 2013-yil bahorida boshlangan, ochilishi 2014-yil dekabr oyida bo‘lib o‘tgan[3]. Masjid qurilishida turkiyalik mutaxassislar ishtirok etgan. Tugatish materiallarining asosiy qismi Turkiyadan keltirildi, Achxoy-Martan masjidi Grozniydagi Checheniston yuragi masjidining qisqartirilgan nusxasidir.
Tavsif
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Masjid me'morchiligi ikkita uslubni - klassik Usmonli va Vizantiyani birlashtiradi. Achxoy-Martan masjidi musulmonlarning asosiy ziyoratgohi al-Haram masjidi (qo'riqlangan masjid) tomon yo'naltirilgan.
Masjidning tashqi va ichki devorlari travertin bilan bezatilgan - asosan bardoshli tosh. Travertinning tashqi bezakidagi quyuq jigarrang va krem ranglarning mohirona kombinatsiyasi unga o'ziga xos joziba beradi. Masjidning ichki qismi ham oq marmar bilan keng bezatilgan. Marmardan o'yilgan minbar mavjud va masjid devorida namoz uyasi - oq marmardan yasalgan mehrob Makkaga qaratilgan bo'lib, namoz vaqtida mo'minlarga yo'nalishni ko'rsatadi. Masjidning tomi yigirma metrdan oshiq va diametri 15,5 metr bo‘lgan katta gumbaz bilan bezatilgan. Masjidning umumiy maydoni 2000 kvadrat metr, sig'imi esa 5000 kishiga mo'ljallangan. Alohida tahorat uchun bino bor. Masjid burchaklarida 4 ta minora boʻlib, ularda azon oʻqish uchun 2 ta balkoni bor[4][5]. Masjidga tutash hudud katta maydonga ega, xiyobonlari bo'lgan istirohat bog'i yotqizilgan, piyodalar yo'laklari obodonlashtirilgan maysazorlar bilan jihozlangan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Список населенных мест Терской области : По сведениям к 1 янв. 1883 г.. - Владикавказ, 1885.“.
- ↑ Ахмед Джабраилов. „Строительство мечети им. Батал-Хаджи Белхороева в Ачхой-Мартане завершается / Новости / СКФО“. skfo.ru.[sayt ishlamaydi]
- ↑ „В Ачхой-Мартановском районе Чечни открылась мечеть“. REGNUM.
- ↑ „В Чечне открыта мечеть имени шейха Батал-Хаджи Белхароева | Информационное агентство "Грозный-Информ"“ (ru). www.grozny-inform.ru.
- ↑ „Видео - Открытие мечети им Батал Хаджи Белхороева в Ачхой-Мартане 12.01.14г (Видео)“. bakdar.org. 2021-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-sentyabr.