Ahmad al-Maqqariy
| Ahmad al-Maqqariy | |
|---|---|
| Tavalludi |
1577 |
| Vafoti |
1632 Qohira |
| Fuqaroligi | Regency of Algiers |
| Kasbi | olim, biograf |
| Dini | Islom |
Ahmad ibn Muhammad al-Maqqariy at-Tilmisoniy (أحمد المقري التلمساني) (1577-1632)[1] jazoirlik olim, biograf va XX asrgacha Andalus tarixi borasidagi ilmiy tadqiqotlar uchun asos boʻlgan eng mashhur – “Nafh at-tib” asari muallifi edi.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kelib chiqishi tilimsonlik boʻlgan Maqqariy Jazoirdagi Maqqara qishlogʻidan kelgan taniqli ziyolilar oilasida tugʻilgan[1]. Tilimsondagi ilk taʼlimdan soʻng, Maqqariy Marokashning Fas shahriga, soʻngra Marokashga - Ahmad al-Mansur saroyiga yoʻl oladi. 1603-yilda al-Mansur vafot etgach, Maqqariy Fasda[1] al-Mansurning vorisi Zaydon Abul Maoliy tomonidan ham muftiy, ham Qaraviyyin masjidiga imom etib tayinlandi.
1617-yilda u mahalliy hukmdor bilan kelishmovchilik tufayli Sharqqa joʻnab ketadi va Qohirada istiqomat qiladi. U yerda oʻzining eng mashhur asari “Nafh at-tib”ni yozgan[1].
1620-yilda u Quddus va Damashqqa tashrif buyurib, olti yil davomida besh marta haj qilgan. Makka va Madinada hadisdan ma’ruzalar oʻqigan. 1628-yilda u yana Damashqda boʻlib, u yerda Imom Buxoriyning hadislar toʻplami boʻyicha ma’ruzalarini davom ettirgan. Shu orada musulmon Iberiyaning ulugʻvorligi haqida koʻp gapirgan va keyinchalik bu mavzuda oʻz asarini yozishga turtki boʻlgan. Oʻsha yili u Qohiraga qaytib kelgan va asosan Marokashdagi Sa’diy kutubxonasida toʻplagan materiallari asosida Ispaniya tarixini yozishga bir yil vaqt sarflagan. Hozirda saqlanib qolgan qoʻlyozmalar qisman Madrid yaqinidagi El Escorialda saqlanadi. Maqqariy 1632-yilda Damashqqa ketayotganda vafot etgan.
Asarlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]• Ravzat al-os al-otira al-anfos fi zikri man laqaytuhu min a’lom al-hazratayn: Marokash va Fos (روضة الآس العاطرة الأنفاس في ذكر من لقيته من أعلام الحضرتين: مراكش وفاس).
• Nafh at-tib min gʻusnil Andalus ar-ratib va zikru vaziriha Lisoniddin ibnil Xatib (نفح الطيب من غصن الأندلس الرطيب وذكر وزيرها لسان الدين بن الخطيب).
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Josef W. Meri. Medieval Islamic Civilization: An Encyclopedia. Taylor & Francis, 31 October 2005 — 478-bet. ISBN 978-1-135-45603-0.