Ahmad ibn Buvayh

Muizz ad-Daula Abu-l-Husayn Ahmad ibn Buvayh ibn Fanna Xosrov ad-Daylamiy Muizz ad-Daula Abu-l-Husayn Ahmad ibn Buvayh ibn Fanna Xosrov ad-Daylamiy (915 — 8-aprel 967) — Buvayhidlar (Buidlar) sulolasi asoschilaridan biri, Iroq sultoni, amir al-umara („amir“). amirlar" — unvoni oliy qoʻmondon, aslida harbiy diktator) va 945-967 yillarda Abbosiylar xalifaligining amalda hukmdori. 945-yilda Bag‘dodni qo‘lga kiritib, keyingi yili xalifa al-Mustakfiyni taxtdan ag‘dargan Ahmad ibn Buvayh xalifalikdagi barcha hokimiyatni o‘z qo‘liga to‘pladi va al-Mutiyni rasman yangi xalifa deb eʼlon qildi. U xalifalikda motadil shialik mavqelarining mustahkamlanishiga hissa qoʻshgan.

Biografiya

Ahmad ibn Buvayh shia islomiga eʼtiqod qiluvchi Daylamiylarning jangari togʻ qabilasidan chiqqan. Uning otasi Abu Shuja Buvayh (yoki Buye) ibn Fanna Xosrov Deylemdan kelgan kambagʻal Kaspiy baliqchi va yogʻoch ishlab chiqaruvchi edi. Abu Shuja oʻzining uch oʻgʻli bilan dastlab Somoniylar harbiy xizmatiga kirgan, keyin esa Daylamiy amiri Merdaviy ibn Ziyor (935 yilda oʻldirilgan) huzuriga oʻtgan, u 927-935 yillarda katta qoʻshin boshchiligida koʻpchilikni asir olgan. shimoliy va gʻarbiy Eronni egallab, Ziyoriylar davlatiga asos solgan. Ahmad Abu Shoji Buvayhning uch o‘g‘lining eng kichigi edi. Keyinchalik Abbosiylar xalifaligida hokimiyat tepasiga kelgan Abu Shojining oʻgʻillari otalarining nasabnomasini tuzishni buyurdilar, unga koʻra u sosoniylar sulolasining bevosita avlodi boʻlgan. Bu nasl-nasabning haqiqati al-Beruniy tomonidan allaqachon soʻroq qilingan 967 yilda Muizz Davla Ahmad vafotidan so‘ng Bag‘dod ustidan hokimiyat va uning barcha mulki uning o‘g‘li Izzaddavla Baxtiyorga o‘tdi[9]. Undan tashqari oilada Abu Ishoq, Habashiy, Marzubon va Abu Tohir ismlarini olgan to‘rt nafar o‘g‘il va Zubayda ismli qiz bo‘lgan.