Akasi domeni
|
| ||
| Domen | ||
|---|---|---|
| Tarkibida | Tokugava | |
| Maʼmuriy markazi | Akasi qalʼasi | |
| Asos solingan sanasi | 1600 | |
| Bekor qilingan sanasi | 1871 | |
| Boshqargan urugʻ |
 Ogasavara (1617)Toda-Matsudaira (1633)  Okubo (1639)Fujii-Matsudaira(1649)  Honda (1672Echizen-Matsidaira (1682) | |
| Rasmiy tili | yapon | |
| Vaqt mintaqasi | +9 | |
| Xaritada | ||
Akasi domeni (yaponcha: 明石藩 Akashi-han) Edo davridagi Tokugava syogunligi ostidagi feodal domeni boʻlib, hozirgi Hyogoning janubiy qismidagi Harima provinsiyasida joylashgan. Uning hozirgi Akasi qal’asi atrofida hozirgi Akasi shahrida joylashgan[1][2][3].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Edo davrining boshida Akasi atrofidagi hudud Himedzi domenining Ikeda urugʻiga tegishli boʻlgan katta mulkning bir qismi boʻlgan. 1617-yilda Ikeda Mitsumasa Tottori domeniga oʻtkaziladi va uning sobiq mulklari boʻlinadi. Matsudaira Nobuyasuning kuyovi Ogasavara Tadazane Akasi domenini tashkil etgan 100 000 koku qismini oladi va unga qal’a qurish buyuriladi. Akasi qal’asi Kinai mintaqasini Yaponiyaning gʻarbiy qismi bilan bogʻlaydigan Sanʼyodo avtomagistralini boshqaradigan strategik joyda joylashgan va shimoldan Tanba va Tango provinsiyasiga boradigan asosiy yoʻl boʻlgan. Domen, shuningdek, Seto ichki dengizi qirgʻogʻiga juda yaqin joylashgan boʻlib, Avadzi orolining toraygan joylarga qaraydi. Tokugava syogunligi tomonidan Himedzi qal’asining zaxira nusxasi deb hisoblangan Akasi qal’asi Kansai mintaqasini gʻarbdan keladigan har qanday hujumdan himoya qilishning soʻnggi chizigʻi edi[4].
Ogasavara urugʻi 1632-yilda Kokura domeniga oʻtkaziladi va domenning strategik xususiyati tufayli fudai daimyo urugʻlarining ishonchli kadet boʻlinmalari: Toda-Matsudaira, Okubo, Fudzii-Matsudaira va Honda urugʻlariga qayta tayinlanadi. 1682-yilda Honda Masatosi yomon boshqaruv uchun lavozimidan tushirilgandan soʻng, domen Shinpan urugʻiga mansub, ilgari Ono domeniga egasi boʻlgan Echizen-Matsudairaga ishonib topshirildi va u domenni Meidzi islohotlari paytida saqlab qoladi. 8-daimyo Matsudaira Narikoto asrab olingan merosxoʻr boʻlib, syogun Tokugava Ienarining 25-oʻgʻli boʻlgan. Uning maqomidan dalolat sifatida, domen kokudakada 60 000 kokudan 80 000 kokugacha oshirildi va qoʻshimcha 20 000 koku tenryo yerlari ustidan maʼmuriy nazorat berildi. Biroq, bu domen syogunning oʻgʻli merosxoʻr boʻlish „imtiyozi“ uchun syogunlikga toʻlashga majbur boʻlgan katta mablagʻlarni qoplash uchun yetarli emas edi va domen moliyaviy qiyinchiliklarga duch keldi. Bakumatsu davrida domen syogunlik tomonidan qirgʻoq mudofaasi uchun oʻn ikkita artilleriya batareyasini qurish, shuningdek, Sinagava va Sagami provinsiyasi qirgʻoqlari boʻylab Edo mudofaasini qoʻshinlar bilan taʼminlashni buyurdi. Domen, shuningdek, 1864-yilda birinchi Chosu va 1866-yilda ikkinchi Chosu ekspeditsiyalarini qoʻshin bilan taʼminladi. Biroq Bosin urushi boshida, Matsudaira Yosinori Toba-Fusimi jangida Tokugava qoʻshinlarini qoʻllab-quvvatlash uchun oʻz qoʻshinlarini boshqarayotganda, syogun Tokugava Yosinobu oʻz armiyasini tashlab, Osakadan Edoga kemada qochib ketgani haqida xabar oldi. U jangsiz Akasiga qaytishga qaror qildi va koʻp oʻtmay Meidzi hukumatiga oʻtdi. Uning kuchlariga Bosin urushida Himedzi domeniga va Echigo provinsiyasiga qarshi orqa qoʻriqchilar tarkibida jang qilish buyurildi.
1871-yilda xan tizimining bekor qilinishi bilan Akasi domeni Akasi prefekturasiga aylandi va Himedzi prefekturasi va Sikama prefekturasi orqali Hyogo prefekturasiga qoʻshildi. Echizen Matsudaira oilasi 1884-yilda kazoku tengdoshlari tizimida vikont boʻldi.
Edo davrining oxiridagi hududlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Vaqti-vaqti bilan kadastr tekshiruvlari va prognoz qilinadigan qishloq xoʻjaligi hosildorligi asosida belgilangan kokudaka bilan taʼminlash uchun hisoblangan bir nechta uzluksiz hududlardan iborat boʻlgan han tizimidagi aksariyat domenlardan farqli oʻlaroq, Akasi domeni yagona birlik boʻlgan[5][6].
- Harima provinsiyasi
- Akasi tumanidagi 144 qishloq (butun tuman)
- Mino tumanidagi 70 ta qishloq
Daimyo roʻyxati[tahrir | manbasini tahrirlash]
# Nomi Boshqaruv yillari Unvoni Hudud darajasi kokudaka 
Ogasawara urugʻi, 1617-1632 ( fudai)
1 Ogasavara Tadazane (yaponcha: 小笠原忠真) 1617 — 1632 Sakon-no-sogen (左近将監); Jijū (侍従) kichik 4-daraja, quyi sinf (従四位下) 100,000 koku 
Toda-Matsudaira urugʻi, 1633-1639 (Fudai)
2 Matsudaira Yasunao (yaponcha: 松平庸直) 1633 — 1634 Tanba-no-kami (丹波守) kichik 5-daraja, quyi sinf (従五位下) 70,000 koku 3 Matsudaira Mitsusige (yaponcha: 松平光重) 1634 — 1639 Tanba-no-kami (丹波守) kichik 5-daraja, quyi sinf (従五位下) 70,000 koku 
Okubo urugʻi, 1639-1649 (fudai)
1 Okubo Tadamoto (yaponcha: 大久保忠職) 1639 — 1649 Kaga-no-kami (加賀守) kichik 5-daraja, quyi sinf (従四位下) 70,000 koku 
Fujii-Matsudaira urugʻi, 1649-1679 (fudai)
1 Matsudaira Tadakuni (yaponcha: 松平忠国) 1649 — 1659 Yamashiro-no-kami (山城守) kichik 5-daraja, quyi sinf (従五位下) 70,000 koku 2 Matsudaira Nobuyuki (yaponcha: 松平信之) 1659 — 1679 Hyuga-no-kami (日向守) kichik 5-daraja, quyi sinf (従五位下) 65,000 koku 
Honda urugʻi, 1679-1682 (fudai)
1 Honda Masatoshi (yaponcha: 本多政利) 1679 — 1682 Izumo-no-kami (出雲守) kichik 5-daraja, quyi sinf (従五位下) 60,000 koku 
Echizen-Matsudaira urugʻi, 1682-1871 (Shinpan)
1 Matsudaira Naoakira (yaponcha: 松平直明) 1682 — 1701 Wakasa-no-kami (若狭守); Ichi-no-tsukasa (市司) kichik 4-daraja, quyi sinf (従四位下) 60,000 koku 2 Matsudaira Naotsune (yaponcha: 松平直常) 1701 — 1743 Sahyoe-no-kami (左兵衛督); Jijū (侍従); Tajima-no-kami (但馬守) kichik 4-daraja, quyi sinf (従四位下) 60,000 koku 3 Matsudaira Naosumi (yaponcha: 松平直純) 1743 — 1764 Sahyoe-no-kami (左兵衛督) kichik 4-daraja, quyi sinf (従四位下) 60,000 koku 4 Matsudaira Naohiro (yaponcha: 松平直泰) 1764 — 1784 Sahyoe-no-kami (左兵衛督); Wakasa-no-kami (若狭守) kichik 4-daraja, quyi sinf (従四位下) 60,000 koku 5 Matsudaira Naoyuki (yaponcha: 松平直之) 1784 — 1786 Sahyoe-no-kami (左兵衛督)) kichik 4-daraja, quyi sinf (従五位下) 60,000 koku 6 Matsudaira Naochika (yaponcha: 松平直周) 1786 — 1816 Okura-taiyu (大蔵大輔) Junior 4th Rank, Lower Grade (従四位下) 60,000 koku 7 Matsudaira Naritsugu (yaponcha: 松平斉韶) 1816 — 1840 Sakonʼegon-no-shosho (左近衛権少将); Jijū (侍従) kichik 4-daraja, yuqori sinf (従四位上) 60,000 koku 8 Matsudaira Narikoto (yaponcha: 松平斉宣) 1840 — 1844 Sakonʼe-gon-no-shosho (左近衛権少将) kichik 4-daraja, yuqori sinf (従四位上) 60,000 -> 80,000 -> 100,000 koku 9 Matsudaira Yosinori (yaponcha: 松平慶憲) 1844 — 1869 Sakonʼe-gon-no-chusho (左近衛権少将); Jijū (侍従) kichik 4-daraja, yuqori sinf (従四位上) 100,000 koku 10 Matsudaira Naomune (yaponcha: 松平直致) 1869 — 1871 Sakonʼegon-no-shosho (左近衛権少将); Jijū (侍従) kichik 4-daraja, yuqori sinf (従四位上) 100,000 koku
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Nakayama, Yoshiaki. 江戸三百藩大全 全藩藩主変遷表付. Kosaido Publishing, 2015. ISBN 978-4331802946. (yaponcha)
- ↑ Nigi, Kenichi. 藩と城下町の事典―国別. Tokyodo Printing, 2004. ISBN 978-4490106510.
- ↑ Papinot, E. Historical and Geographic Dictionary of Japan. Tuttle (reprint) 1972, 1910.
- ↑ Isomura, Yukio. (国指定史跡事典) National Historic Site Encyclopedia. 学生社, 2012. ISBN 4311750404. (yaponcha)
- ↑ Mass, Jeffrey P. and William B. Hauser. (1987). The Bakufu in Japanese History, p. 150.
- ↑ Elison, George and Bardwell L. Smith (1987). Warlords, Artists, & Commoners: Japan in the Sixteenth Century, p. 18.