Aki va tuzlangan baliq
Aki va tuzlangan baliq — aki mevasi va tuzlangan treskadan tayyorlangan Yamayka milliy taomidir.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Aki mevasi Yamaykaning milliy mevasi hisoblanadi. U 1725-yilgacha Ganadan Karib dengiziga olib kelingan, chunki „Aki“ Akan xalqining boshqa nomi, Achem. Mevaning ilmiy nomi 1793-yilda mevani Yamaykadan Kyu (Angliya) Qirollik botanika bogʻiga yetkazgan va uni fanga kiritgan kapitan Uilyam Blig sharafiga nomlangan[1]. Mevaning baʼzi qismlari, masalan, pishib yetish bosqichidagi kurtaklari va terilari zaharli boʻlgani sababli, AQSh kabi mamlakatlarga import qilishda transport cheklovlari mavjud[2]. Tuzli treska Yamaykaga qullar uchun mustahkam va arzon oqsil manbai sifatida keltirilgan edi[3].
Tayyorlanishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Taomni tayyorlash uchun tuzlangan treska qaynatilgan aki, piyoz, qalampir, pomidor bilan qovuriladi, soʻngra quruq qalampir kabi ziravorlar qoʻshiladi. Uni bekon va pomidor bilan bezash mumkin va odatda nonushta uchun non, qattiq xamirli non, chuchvara yoki qaynatilgan yashil banan bilan birga dasturxonga marxamat qilinadi.
Aki va tuzlangan baliqni guruch va loviya yoki oddiy oq guruch bilan ham isteʼmol qilish mumkin[4]. Ziravorlar (piyoz, batun-piyoz, timyan, sarimsoq) va tuzlangan baliqni oddiy guruch bilan birlashtirganda, u koʻpincha „ziravorlangan guruch“ deb ataladi, uni bir qozonda, shu jumladan aki bilan birgalilkda pishirish mumkin.
Pop madaniyatida
[tahrir | manbasini tahrirlash]Akki va tuzlangan baliq Yamaykaning milliy taomi hisoblanadi[5][6][7]. Yamaykalik sprinter Useyn Bolt nonushta uchun tez-tez aki va tuzlangan baliq isteʼmol qiladi, deb yozadi The Guardian[8] 1956-yilgi „Yamayka bilan xayrashuv“ „Ackee rice, saltfish are nice“ qoʻshigʻi kuylanadi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Archived copy“. 2012-yil 24-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 1-aprel.
- ↑ „Import Alert 21-11“. 2021-yil 6-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 25-noyabr.
- ↑ Wilson, Korsha. „The History of Jamaica Tastes Like Ackee and Saltfish“. Vice (21-iyun 2017-yil). 2020-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 25-noyabr.
- ↑ Rashid, Adnan. „Take a sneak peek at the exciting new menu at this Burton pub“. Derbyshire Live (18-oktabr 2019-yil). 2021-yil 25-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 25-noyabr.
- ↑ Dunne, Daisy „Interactive: How climate change could threaten the world's traditional dishes“. Carbon Brief. 2021-yil 25-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 9-may.
- ↑ Washington, Bryan. „Coming Back to Ackee and Saltfish, Jamaica's National Dish“. The New Yorker (1-iyul 2019-yil). 2021-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 25-noyabr.
- ↑ „Top 10 National Dishes -- National Geographic“ (en). Travel (2011-yil 13-sentyabr). 2016-yil 14-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 8-avgust.
- ↑ Seal, Rebecca. „Breakfast of champions: Usain Bolt's ackee and saltfish“. The Guardian (18-aprel 2015-yil). 2021-yil 25-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 25-noyabr.