Al-Fath masjidi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Masjid
Al-Fath masjidi
Joylashuvi 30°03′35″N 31°14′46″E / 30.059846°N 31.246056°E / 30.059846; 31.246056 G OKoordinatalari: 30°03′35″N 31°14′46″E / 30.059846°N 31.246056°E / 30.059846; 31.246056 G O
Manzil Qohira, Misr
Yoʻnalishi sunniylik

Al-Fath masjidi (arabcha: مسجد الفتح) – Qohira shahridagi masjid. Ramses maydonida joylashgan boʻlib, u eng katta masjidlar qatoriga kiradi. Shahardagi eng baland minora va dunyodagi uchinchi eng baland minorani ushbu masjiddadir. Misrdagi toʻntarishdan keyingi tartibsizliklar paytida, Second Ramses Incident [ar] 2013-yil 16-avgust kuni masjidda boʻlib oʻtdi, natijada bir necha namoyishchilar halok boʻldi va jarohat oldi, keyin masjid yopildi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Masjidning qurilishi Misrning ilk musulmonlar istilosi paytida qurilgan eski masjidga borib taqaladi. Bugungi Ramses maydoni 7-asrda Um Dunin nomi bilan mashhur boʻlgan qishloq boʻlib, unda islomiy bosqinchilar oʻz markazlarini va unga tutash masjidni ham oʻrnatganlar. Keyinchalik masjid Fotimiylar xalifasi Hakim tomonidan kengaytirilib, „Al-Maqs masjidi“ deb nom berilgan. Al-Maqriziy xaritasiga koʻra, bu nom oʻsha paytda Nil daryosidagi orolda Qal’at Al-Maqs nomi bilan mashhur boʻlgan yaqin atrofdagi qal’aga ishora boʻlgan. Masjid Jomiy Bob al-Bahr deb ham atalgan. Fotimiylar davrida hovlida koʻplab palma daraxtlari bor edi va xalifalar Nil daryosidagi flotdan masjidning koʻrinishini yoqtirar edi[1].

Masjid Mamluklar sultoni Tuman boy II davrida tasavvuf boʻyicha mutaxassis boʻlgan ikki aka-uka Muhammad va Abdulqodir ibn Ananlarga qasida boʻlgan Avlad Anan masjidi deb ham atalgan[2].

Biroq, bu eski masjid 1798-yilda Qohira qo'zg'oloni paytida boshqa bir qancha masjidlar qatori fransuz bosqinchi kuchlari tomonidan vayron qilingan. Fransuz zobiti nomi bilan atalgan xarobalar tepasida harbiy inshoot qurilgan[2].

Keyinchalik, arab pudratchilari tomonidan oʻsha joyda yangi masjid barpo etildi va 1990-yil 22-fevralda Misrning sobiq prezidenti Husniy Muborak tomonidan Isro va Meʼroj bayramlari paytida ochildi. Yangi tashkil etilgan masjid islom kontekstida „zabt etish“ degan maʼnoni anglatuvchi „Al-Fath“ nomini oldi va meʼmor Husayn Bikriy tomonidan loyihalashtirilgan[2][3].

Arab bahori[tahrir | manbasini tahrirlash]

2013-yil 14-avgust kungi Rabaa qirgʻinidan ikki kun oʻtib, Muhammad Mursiy tarafdorlari Ramses maydoni va masjidga qoʻshni hududda toʻplanishdi. Politsiya namoyishchilar bilan toʻqnashganda, ularning bir qismi masjidga qochib oʻtgan va bu joy oxir-oqibat yaradorlar shifoxonasiga aylangan. Ertasi kuni ertalab politsiya masjidga reyd uyushtirdi va u yopilishidan oldin namoyishchilarni hibsga oldi[4]. Voqea Second Ramses Incident [ar] deb nomlanadi.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]