Andres Manuel Lopes Obrador
| Andres Manuel Lopes Obrador | |
|---|---|
 Rasmiy portret (2020) | |
| 65-Meksika Prezidenti | |
|
Mansab davri 1-dekabr 2018-yil | |
| Oʻtmishdoshi | Enrike Peña Nieto |
| CELAC vaqtinchalik prezidenti | |
|
Mansab davri 8-yanvardan 2020-yil – 7-yanvar 2022-yil | |
| Oʻtmishdoshi | Janine Anes |
| Vorisi | Alberto Fernandes |
| Milliy tiklanish harakati prezidenti | |
|
Mansab davri 20-noyabr 2015-yil – 12-dekabr 2017-yil | |
| Oʻtmishdoshi | Marti Batres |
| Vorisi | [Yeidckol Polevnskiy]] |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi |
13-noyabr 1953-yil Tepetitan, Tabasko, Meksika |
| Siyosiy partiyasi | Siyosiy partiya MORENA (2012 yildan beri) |
| Turmush oʻrtogʻi | Beatris Gutierrez Myuller |
| Bolalari | 4 |
| Alma mater | Meksika milliy avtonom universiteti (BA) |
| Vebsayti | |
Andres Manuel Lopes Obrador (ispancha: Andrés Manuel López Obrador [anˈdɾes maˈnwel ˈlopes oβɾaˈðoɾ] men; 1953-yil 13-noyabrda tugʻilgan), AMLO nomi bilan ham tanilgan, meksikalik siyosatchi, 2018-yil 1-dekabrdan buyon Meksikaning 65-prezidenti lavozimida ishlab kelmoqda. U avvalroq 2000-2005-yillarda Mexiko hukumati rahbari boʻlib ishlagan.
Siyosiy martaba
[tahrir | manbasini tahrirlash]Janubi-sharqiy Tabasko shtatidagi Makuspana munitsipaliteti[1] Tepetitan shahrida tugʻilgan Lopes Obrador siyosatda ishtirok etish uchun oʻqishdagi tanaffusdan soʻng Meksika Milliy avtonom universitetida siyosatshunoslik boʻyicha diplom oldi. Siyosiy faoliyatini 1976-yilda Institutsional Inqilobiy partiya (PRI) aʼzosi sifatida boshlagan. Uning birinchi davlat lavozimi Tabasko mahalliy instituti direktori boʻlib, u yerda mahalliy tillardagi kitoblarni qoʻshish va Chontal tizmasi loyihasini ilgari surdi. 1989-yilda u Demokratik inqilob partiyasiga qoʻshildi(PRD), 1994-yilda Tabasko gubernatorligiga partiyaning nomzodi va 1996 va 1999-yillar oraligʻida milliy lider boʻldi. 2000-yilda u Mexiko hukumati rahbari etib saylandi. Uning faoliyati davomida jinoyatchilik, infratuzilma va ijtimoiy xarajatlarga oid siyosati uni meksikalik chapdagi mashhur shaxsga aylantirdi.[2] 2004-yilda uning oʻzidan oldingi rahbar Rosario Robles tomonidan ekspropriatsiya qilingan yer uchastkasida qurilishni toʻxtatishdan bosh tortganidan soʻng uning taʼqibdan davlat daxlsizligi olib tashlandi. Ushbu qonuniy jarayon bir yil davom etdi va Lopes Obradorning saylovda qatnashish huquqini saqlab qolish bilan yakunlandi.[3]
Prezidentlikka nomzod
[tahrir | manbasini tahrirlash]Lopes Obrador 2006-yilgi saylovlarda „Hammaning farovonligi uchun“ koalitsiyasidan prezidentlikka nomzod sifatida koʻrsatildi va u yerda Milliy Harakat partiyasi (PAN) nomzodi Felipe Kalderon tomonidan qiyinchilik bilan magʻlub boʻldi. Federal saylov tribunali bir qator qonunbuzarliklarni qayd etgan boʻlsa-da, Lopes Obradorning umumiy ovozlarni qayta sanash haqidagi iltimosini rad etdi, bu esa butun mamlakat boʻylab noroziliklarga sabab boʻldi. [4] 2011-yilda u Morena fuqarolik birlashmasi va keyinchalik siyosiy partiyaga asos solgan. U 2012-yilgi saylovlarda „Taraqqiyot harakati“ koalitsiyasiga nomzod boʻlgan, "Meksikaga sodiqlik " koalitsiya nomzodi Enrike Peña Nieto gʻalaba qozondi. 2012-yilda u partiyaning Meksika uchun paktni imzolaganiga norozilik bildirganidan soʻng PRDni tark etdi va Morenaga qoʻshildi. Juntos Haremos Historia koalitsiyasining bir qismi sifatida Lopes Obrador 2018-yilgi umumiy saylovlarda gʻalaba qozonganidan keyin prezident etib saylandi.
Prezidenrlik davrida
[tahrir | manbasini tahrirlash]Koʻpincha soʻl markazchi, ilgʻor, populist va iqtisodiy millatchi sifatida tasvirlangan[5] Lopes Obrador oʻttiz yildan ortiq milliy siyosatchi boʻlib kelgan.[6] Oʻz prezidentligi davrida u avvalgi maʼmuriyatlar davrida liberallashtirilgan tarmoqlarga davlat sarmoyasini jalb qilishga yordam berdi va bir qator progressiv ijtimoiy islohotlarni amalga oshirdi. Tarafdorlar uni oʻnlab yillar davom etgan yuqori tengsizlik va korruptsiyadan soʻng institutsional yangilanishni qoʻllab-quvvatlagani va mamlakatdagi neoliberal konsensusni ishchilar sinfi holatini yaxshilashga qaratgani uchun maqtashdi. Tanqidchilarning taʼkidlashicha, uning maʼmuriyati COVID-19 pandemiyasiga qarshi javob berishda qoqilib ketgan va giyohvand kartellari bilan kurashishga urinish Meksika demokratik institutlariga qarshi boʻlgan va iqtisod pandemiyadan oldin allaqachon zaiflashgan.[7]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Andrés Manuel Lopez Obrador“ (Ispan tilida). gob.mx (6-mart 2019-yil). 2019-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-sentabr 2023-yil.
- ↑ Monika Kempbell. „Toza va qat'iy: Meksikaning keyingi prezidenti?“. The Christian Science Monitor (17-mart 2004-yil). Qaraldi: 20-sentabr 2023-yil.
- ↑ [Más de un millón repudiaron el abuso del poder". La Jornada „Más de un millón repudiaron el abuso del poder“] (Ispan tilida). La Jornada (25-aprel 2005-yil). Qaraldi: 20-sentabr 2023-yil.
- ↑ [23-may 2006-yil „Meksika kompaniyasida davom etmoqda“]. BBC News. Qaraldi: 20-sentabr 2023-yil.
- ↑ „Lopez Obrador Progressiv“. Apboroda. 2020-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-sentabr 2023-yil.
- ↑ „Meksikaning populist bo'lajak prezidenti“. The Economist (16-mart 2017-yil). Qaraldi: 20-sentabr 2023-yil.
- ↑ Krauze, Enrike. „Meksikaning halokatli Masihi“. Nyu-York kitoblar sharhi (2-iyul 2022-yil). Qaraldi: 20-sentabr 2023-yil.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Bosqich ostida boʻlgan birinchi nomzod, soʻrovlar boʻyicha oʻz peshqadami boʻlgan Andres Manuel Lopes Obrador hozircha u qanday oʻzgarishlarni qoʻllab-quvvatlashini aniq belgilab bera olgani yoʻq The Economist . 2006 yil 20 aprel
- Bosqich ostida boʻlgan birinchi nomzod, soʻrovlar boʻyicha oʻz peshqadami boʻlgan Andres Manuel Lopes Obrador hozircha u qanday oʻzgarishlarni qoʻllab-quvvatlashini aniq belgilab bera olgani yoʻq The Economist . 2006 yil 20 aprel.
- Rasmiy sayt lopezobrador.org (ispan tilida)