Anna Lisyanskaya
Anna Lisyanskaya | |
---|---|
Tavalludi |
1-noyabr 1917-yil |
Vafoti |
1-noyabr 1917-yil (-83 yoshda) Arad, Isroil |
Fuqaroligi | Ukraina, SSSR, Rossiya va Isroil |
Anna Lisyanskaya yoki Ganna Grigorivna Lisyanska (1917-yil 1-noyabr – 1999-yil 2-dekabr) – asli yahudiy boʻlgan ukrainalik va rus teatr va kino aktrisasi.
Yoshligi va taʼlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Anna Lisyanska 1917-yil 1-noyabrda Nikolayevda teatrchilar oilasida tugʻilgan[1]. Otasi Xirsh Lisyanskiy Nikolay yahudiy teatrining rahbari boʻlgan[1]. Onasi Sofiya Dishlis va ammasi Dora Lisyanska 1913-yildan shu teatr aktrisalari boʻlib, 1912-yilda Xersonda Ivan Korik truppasida sahna faoliyatini boshlagan. 1920-yillarning boshlarida Lisyanskiylar oilasi Yakov Sverdlov nomidagi ishchilar klubining spektakllarida chiqish qilishgan va kichkina Lisyanska olti yoshida Nikolayev yosh tomoshabinlar teatri sahnasida paydo boʻlishni boshlagan[2].
1932-yildan 1936-yilgacha Kiyev yosh tomoshabinlar teatri qoshidagi teatr studiyasida tahsil olgan[1]. 1935-yilda Lisyanska Ukraina SSR Davlat musiqali komediya teatrida (hozirgi Kiyev operetta teatri) ishlagan.
Foliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]1936-yilda Lisyanska Nikolayevga qaytib kelgan va bu yerda 1938-yilgacha Yosh tomoshabinlar teatrida ishlagan. U yerda Lisyanska Sholom Aleyxemning hikoyalari asosida spektakllarda oʻynagan.
Lisyanska iqtidorini kiyevlik rejissyor Mikola Makarenko payqab qoldi. 1938-yilda Kiyev Molodiy teatri truppasiga taklif qilingan va u yerda William Shakespearening mashhur tragediyasida Julyetta, Aleksandr Ostrovskiyning Poleznoe mesto da Yulenka, Ivan Turgenevning „Mesyats v strane“ filmida Yelena va boshqa rollarni ijro etgan. Ushbu teatrda yosh aktrisani ssenariy muallifi Igor Savchenko eʼtiborga olgan. Uning sharofati bilan Lisyanska 1941-yilda Xrixer-Cherikoverning „Molodie godi“ filmida Nastya bosh rolini oʻynab, kinoda debyut qilgan (Kiyev kinostudiyasi, Ashxobod kinostudiyasi)[3].
1949-yildan Aleksandr Pushkin nomidagi Leningrad akademik drama teatrining aktrisasi[4]. Teatr va kinodan tashqari, Lisyanska radio va televideniyeda ishlagan. Bu yerda Isaak Dunayevskiyning „Jenixi“ operettasida Horpina Savvishna rolini oʻynagan[4]. Bu asarda Lisyanska operetta aktrisasi sifatida oʻz mahoratini namoyon etgan. 1967-yildan boshlab Lisyanska Leningrad musiqali komediya teatri sahnasida chiqishni boshlagan[2]. Dastlab ikkita teatrda ish topgan, shundan soʻng soʻnggi tetrda ishlashga qaror qilgan.
faoliyatining soʻnggi yillarida Lisyanska yana yahudiy qahramonlari mavzusiga murojaat qildi. „Eksperiment“ miniatyura teatrida Mixaylo Jvanetskiyning „Odesskaya svadba“ spektaklini tayyorlagan[4]. 1989-yilda „Iskusstvo jit v Odesse“ filmida xola rolini, bir yil oʻtib – Aleksandr Zeldovichning 1991-yilda „Isaak Babel“ asari asosida suratga olingan „Upadok“ filmida Madam Vayner rolini, Dmitriy Astraxanning „Vivedi tebya“ filmidagi katta yahudiy oilasining onasi rolini oʻynagan.
1993-yilda Lisyanska ogʻir kasal boʻlib qolgan va yaqin doʻsti, aktrisa Lilian Malkinaning koʻmagi bilan Isroilga qarindoshlarinikiga koʻchib oʻtgan[5]. Umrining soʻnggi yillari oʻsha yerda oʻtgan.
Xanna Lisyanska 1999-yil 2-dekabrda Arad shahrida vafot etgan. Uning qabri ustidagi yodgorlikda rus va ibroniy tillarida: „Teatr va kino aktrisasi Xanna Lisyanskayaga muxlislardan“ degan yozuvlar bor.
Filmografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]- 1942 – Lіta molodіy
- 1942 – Yak gartuvalas stal
- 1942 – Vіdkrittya sezonu
- 1943 – Veselka
- 1944 – Dnі і nochі
- 1944 – Lyudina № 217
- 1944 – Cherevichki (fіlm-opera)
- 1942 – Tse bulo v Donbasі
- 1946 – Starovinniy vodevіl
- 1947 – Sіlska vchitelka
- 1949 – Velika sila
- 1953 – Alosha Ptіsin viroblyae xarakter
- 1953 – Zvana vecherya
- 1954 – Velika rodina – bіblіotekarka
- 1955 – Dvanadsyata nіch – Marіya
- 1955 – Ovіd – drujina Grassіnі
- 1957 – Opovіdannya pro Lenіna – Marіya Ulyanova
- 1957 – Smert Pazuxіna
- 1958 – Matros z „Kometi“
- 1958 – Bezodnya
- 1963 – Den shastya – dama
- 1964 – Vesіnnі klopoti
- 1964 – Zaychik
- 1965 – Velika kotyacha kazka (telespektakl)
- 1953 – Lenіn v Polshі – Nadіya Krupska
- 1967 – Zazdіst (telespektakl)
- 1968 – Zikovi (telespektakl)
- 1969 – Іspit na chin
- 1970 – Charіvna sila mistestva – Mordatenkova
- 1971 – Nadbannya respublіki
- 1972 – Brat mіy
- 1973 – Vikonuyuchiy obov’yazki – arxіtektor „Sova“
- 1974 – Pam’yatay іm’ya svoe
- 1975 – Koxannya z pershogo poglyadu
- 1977 – Narodjena revolyutsіeyu
- 1977 – Nіs
- 1978 – Tri nepogojix dnya – Jerdєva
- 1979 – Troє v odnomu chovnі, yak ne raxuvati sobaki – salon egasi
- 1980 – Lyalka-Ruslan і yogo drug Sanka – babusya malyuka
- 1982 – Des plache іvolga
- 1983 – Visoka proba
- 1984 – Mistestvo jiti v Odesі
- 1989 – Trantі-Vantі
- 1990 – Zaxіd
- 1991 – Viydi! (ruscha: Изыди!)
- 1993 – Shvidkoplinnі sadi
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 „История звезды из Николаева 20 века: актриса Анна Лисянская - mykolayivchanka.com.ua“ (ru-RU) (2022-yil 6-sentyabr). Qaraldi: 2022-yil 26-dekabr.„Istoriya zvezdi iz Nikolaeva 20 veka: aktrisa Anna Lisyanskaya – mykolayivchanka.com.ua“ (in Russian). 2022-09-06. Retrieved 2022-12-26.
- ↑ 2,0 2,1 „Анна Лисянская“. Кино-Театр.Ру. Qaraldi: 2022-yil 26-dekabr.„Anna Lisyanskaya“. Kino-Teatr. Ru. Retrieved 2022-12-26.
- ↑ Лисянська Ганна Григорівна — Енциклопедія Сучасної України. ISBN 9789660220744. Qaraldi: 2022-yil 26-dekabr.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 „АННА ЛИСЯНСКАЯ“. Народ мой (2000-yil 16-yanvar). 2008-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 26-yanvar.. Narod moy. 16 January 2000. Archived from the original (Wayback Machine saytida 2008-01-17 sanasida arxivlangan) on 17 January 2008. Retrieved 26 January 2022.
- ↑ „Лисяцкая Анна Григорьевна - биография“ (ru). Mega-Stars.ru. Qaraldi: 2022-yil 26-dekabr.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- https://web.archive.org/web/20080117114512/http://www.jew.spb.ru/ami/A222/A222-82.htm
- http://www.mega-stars.ru/actresses/lisynskaya.php
- http://m-necropol.ru/lisyanskaya.html
- http://www.journalists.spb.ru/about/KP/doc3312/[sayt ishlamaydi]
- http://magazines.russ.ru/zvezda/2008/11/me5.html
- История звезды из Николаева 20 века: актриса Анна Лисянская (Die Geschichte eines Stars von Nikolaev des 20. Jahrhunderts: Schauspielerin Anna Lissjanskaja)
- Biografie Anna Lissjanskaja (russisch)
- С. А. Кустовська До історії єврейського театру у Миколаєві / Історичні мідраші Північного Причорномор'я. — Миколаїв, 2013. — C.254—255 (Wayback Machine saytida 27 December 2014[Date mismatch] sanasida arxivlangan)