Antuan Avgustin Kournot
| Antoine Augustin Cournot | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
28-avgust 1801-yil Gray, Fransiya |
| Vafoti |
31-mart 1877-yil (75 yoshda) Parij, Fransiya |
| Fuqaroligi | Fransiya |
| Institutlar | University of Grenoble |
| Mashhur ishlari |
Cournot competition Oligopoly |
Antuan Avgustin Kournot (28-avgust 1801-yil – 31-mart 1877-yil) – fransuz faylasuf va matematigi, u iqtisodiyot rivojlanishiga katta hissa qoʻshgan olimdir.
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Antuan Avgustin Kournot Grey Haute-Saône shahrrida dunyoga kelgan. 1821-yilda u eng nufuzli Grandes Écoles, Ecole Normale Supérieurega kirdi. 1823-yilda Sorbonna universitetida matematika boʻyicha litsenziyalangan diplom olgan. Keyinchalik, oʻz hayotini yozishda, yordamga muhtoj boʻlgan feldmarshalning shaxsiy kotibi boʻladi. Bu lavozim Kournotga oʻz ustida ishlash uchun vaqt yaratdi. Oʻn yillik ishida u ikki marta doktorlik darajasini yoqladi. Ulardan biri mexanika va biri astronomiya. Bundan tashqari, bir qator maqolalarni nashr etdi va hatto huquqshunoslik darajasiga ega boʻldi[1].Keyinchalik Kournot matematika professori, bakalavr talabalari uchun bosh imtihonchi vazifasi va Dijon akademiyasi rektori lavozimlarini egallaydi.
1877-yilda Kournot vafot etganida, Kournot deyarli koʻr boʻlib qolgan edi.
Ish faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Iqtisodiyot
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kournot asosan matematik boʻlgan, ammo iqtisodiyotga maʼlum darajada taʼsir koʻrsatgan. Uning monopoliyalar va duopoliyalar haqidagi nazariyalari hali ham oʻz maʼnosini yoʻqotgani yoʻq. 1838-yilda kitob boylik nazariyasining matematik tamoyillari boʻyicha tadqiqotlar nashr etildi, unda u matematikaning formulalari va belgilarini iqtisodiy tahlilda qoʻllagan. Ushbu kitob Kournot hayoti davomida qattiq tanqidga uchradi va muvaffaqiyatga erisha olmadi. Kournot ishini qayta yozish uchun harakat qilaverdi. Bu bugungi kunda iqtisodiyotda muhim kitob hisoblanadi. Bugungi kunda koʻplab iqtisodchilar ushbu kitobni zamonaviy iqtisodiy tahlil uchun chiqish nuqtasi deb hisoblashadi[2]. Kournot funksiyalar va ehtimollik nazariyalarini iqtisodiy tahlilga kiritdi. U narx funksiyasi sifatida talab va taklif qoidasining birinchi formulasini yaratdi va birinchi boʻlib grafikda talab va taklif egri chiziqlarini chizdi, Alfred Marshallning ishini taxminan oʻttiz yil kutgan. Uning kitobida ishlab chiqilgan Kournot duopoliya modeli (sof strategiya) tushunchasini ham kiritdi Nash muvozanati, reaksiya funksiyasi shular jumlasidandir.
Iqtisodiyot sohasida Kournot, oligopoliya nazariyasi sohasidagi faoliyati bilan tanilgan, uning nomi bilan ushbu nazariya Kournot raqobati deb atalgan[3].
Falsafa
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kournot determinizm (fizikada) va tasodiflar haqida oʻrgangan.
Pierre-Simon de Laplace va Aristoteldan farqli oʻlaroq, tasodifiylik va sababiylik bir-biri bilan hech qanday aloqasi yoʻq, Kournot tasodifiylikni ikkita mustaqil sababiy seriyaning uchrashuvi deb belgilab, tushunchalarni birlashtirdi[4]. Ushbu taʼrif mukammal deterministik hodisalarda ham tasodifiylikni imkon beradi va aloqasi boʻlmagan signallar (masalan, harorat va tovush) kombinatsiyasi orqali tasodifiy sonlarni hosil qilish uchun ishlatiladi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Sandmo, Agnar. Economics evolving. Princeton: Princeton university press, 2011 — 146-bet. ISBN 9780691148427.
- ↑ Ta'limotlar tarixi (Toskent davlat iqtisodiyot universiteti) Sh.H.Tashmatov (O'zbek), 2019-yil.
- ↑ Varian, Hal R.. Intermediate Microeconomics: A Modern Approach, Seventh, W. W. Norton & Company [Originally published 1987], 2006 — 490-bet. ISBN 0393927024.
- ↑ Thierry Martin. „Cournot (A)“ (fr). encyclo-philo.fr. Qaraldi: 2017-yil 16-yanvar.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Augustin Cournot: Modelling Economics Touffut: . Cheltenham: Edward Elgar, 2007. ISBN 978-1-84720-654-1.
- 20-asr boshidagi iqtisodni baholash uchun quyidagilarni koʻring: Chisholm, Hugh, ed.
Chisholm, Hugh, ed. (1911) "Cournot, Antoine Augustin" Encyclopædia Britannica 7 (11chi nashri) Cambridge University Press p. 321(1911). . Britaniya ensiklopediyasi. Joriy yil7 (oʻn birinchi nashr). Kembridj universitetining matbuotxonasi. (321-sahifa)
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- „Antoine Augustin Cournot“ Yangi maktabning profillari
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., „Antuan Avgustin Kournot“, MacTutor History of Mathematics archive (ingliz)
{{citation}}: CS1 maint: unrecognized language ()