Ardabil jangi
| Ardabil jangi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Marj Ardabil jangi yoki Ardabil jangi milodiy 730-yilda Eronning shimoli-g‘arbiy qismidagi Ardabil shahrini o‘rab turgan tekisliklarda bo‘lib o‘tgan jang bo‘lib, unda Xazar xoqonining o‘g‘li Barjik boshchiligidagi xazarlar qo‘shini VIII asr boshlaridagi o‘n yillar davom etgan xazar-arab urushi paytida xalifalikning Xazariyaga qilgan hujumlari uchun javob sifatida Umaviylarning Jibal va Eron Ozarbayjoni viloyatlariga bostirib kirgan.
Barjikning Shimoliy Eronga (keyinroq Kurdiston va Shimoliy Mesopotamiyaga) qilgan yurishi Kavkaz togʻlaridan janubda xazarlar hukmronligini oʻrnatishga urinish boʻlishi mumkin.
Umaviylar qo‘mondoni Jarroh ibn Abdulloh boshchiligidagi qo‘shin xazarlar bilan uch kun davomida jang qildi. Oxir-oqibat, ko‘plab mavoliy yordamchilari tomonidan tashlab ketilgan xalifalik qo‘shinlari mag‘lubiyatga uchradi. Jang paytida Jarrah o‘ldirildi. G‘olib Barjik uning boshini taxtining tepasiga osib qo‘ydi. Tarixchi Agapiusning so‘zlariga ko‘ra, arablardan 20 000 kishi halok bo‘lgan va bu raqamdan ikki baravar ko‘proq odam asir olingan.
G‘alabadan so‘ng xazarlar Ardabilni egallab olishdi. Biroq keyingi yili Barjik qo‘shinni Mosulga olib bordi va mag‘lubiyatga uchradi. Muhammad ibn Jarir Tabariy va boshqa arab tarixchilarining yozishicha, Barjik Jarrohning jasadini tahqirlaganidan musulmonlar shunchalik g‘azablanganki, ular qo‘shimcha shijoat bilan kurashganlar. Mosuldagi magʻlubiyatdan soʻng xazar qoʻshini Kavkaz togʻlaridan shimolga chekingan.