Argentina — Yaponiya munosabatlari
 | |
 Argentina |
 Yaponiya |
| Diplomatik aloqa | 1908-yil 3-fevral |
| Elchixona ochish | 1940-yil |
.jpg)
Argentina — Yaponiya munosabatlari Argentina va Yaponiya oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlardir.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Argentinaning Kordova Qirollik saroyi arxiv maʼlumotlariga koʻra, Fransisko Xapon nomli yapon yigiti Argentinaga Yaponiyadan kelgan birinchi kishi hisoblanadi. Xapon 1596-yilda qul savdogar Diego Lopes de Lisboa tomonidan ruhoniy Migel Jeronimo de Porrasga qul sifatida sotilgan. 1598-yilda esa Xapon ozodlikka chiqarilgan[1][2]. asd a
1886-yilda Argentina qirgʻoqlariga birinchi yaponiyalik muhojirlar kemada yetib kelishgan. Yaponiyalik muhojirlar orasida 1910-yilda mamlakatga kelgan va Argentinada qishloq xoʻjaligini rivojlantirish uchun ishlagan qishloq xoʻjaligi mutaxassisi professor Seizo Ito ham boʻlgan. 1898-yil 3-fevralda Yaponiya va Argentina imperiyasi Doʻstlik, savdo va dengizchilik shartnomasini imzolash orqali rasmiy ravishda diplomatik munosabatlar oʻrnatdilar. 1899-yilda mamlakatlar oʻrtasida dengiz orqali tovarlar yetkazib berish yoʻlga qoʻyildi. 1904-yilda Argentina Rossiya-Yaponiya urushida Yaponiya tomonida boʻlib, bu mamlakatga Argentina dengiz kuchlariga tayinlangan Nissin kreyserini etkazib berdi. Biroq, 1941-yilgacha Argentina va Yaponiya oʻrtasidagi munosabatlarning asosiy jihati yaponlardan asosan, qishloq xoʻjaligi ishchilarining immigratsiyasi edi. Hozirda Argentinada 10 000 ga yaqin yaponiyalik odamlar istiqomat qiladi[3].
1940-yilda Yaponiya va Argentina oʻz poytaxtlarida elchixonalarni ochdilar. Keyingi yili Rodolfo Morena Argentinaning Yaponiyadagi birinchi elchisi, Akira Tomii esa Yaponiyaning Argentinadagi birinchi elchisi boʻldi. 1944-yilda Argentina Yaponiya bilan diplomatik munosabatlarni uzdi. 1945-yil 27-martda Argentina hukumati Gitlerga qarshi koalitsiya tomonida Ikkinchi jahon urushiga kirdi va Yaponiya imperiyasiga urush eʼlon qildi. 1952-yilda San-Fransisko tinchlik shartnomasi imzolangandan soʻng mamlakatlar oʻrtasidagi diplomatik munosabatlar tiklandi[4]. 1960-yilda Argentina Prezidenti Arturo Frondisi Yaponiyaga rasmiy tashrif bilan keldi. Tashrif savdo-iqtisodiy munosabatlarning rivojlanishiga olib keldi. Yaponiya Argentinadan oziq-ovqat va xomashyo import qiladi, avtomobillar eksport qiladi. 1963-yilda ikki davlat hukumatlari Immigratsiya toʻgʻrisidagi shartnomani, 1967-yilda Doʻstlik, savdo va dengizda yuk tashish toʻgʻrisidagi shartnomani va 1981-yilda Texnik hamkorlik va madaniy almashinuv toʻgʻrisidagi shartnomani imzoladilar[5].
Yaponiya imperatorlik xonadonining aʼzolari Argentinaga bir necha bor tashrif buyurishgan: 1991-yilda shahzoda va malika Takamado, 1997-yilda imperator va imperator xonim Akihito, 1998-yilda shahzoda va malika Akishino; 1986-yilda Argentina Prezidenti Raul Alfonsin, Prezident Karlos Menem esa 1990-, 1993- va 1998-yillarda Yaponiyaga tashrif buyurgan. 2016-yil noyabr oyida Yaponiya Bosh vaziri Shinzo Abe Buenos-Ayresga davlat tashrifi bilan borgan hamda Argentina prezidenti Maurisio Makri bilan muzokaralar oʻtkazgan. 1959-yilda Shinzo Abening bobosi, Yaponiya Bosh vaziri Nobusuke Kishi ham Argentinaga davlat tashrifi bilan kelgan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „日本人奴隷の謎を追って＝400年前に南米上陸か?!＝連載（７）＝キリシタン浪人との説も＝下克上の世を疎み出国か“ (2009-yil 18-aprel).
- ↑ [1] (Wayback Machine saytida 2009-08-27 sanasida arxivlangan) browsed on 29 May 2009
- ↑ Christopher A.A. Gomez, „Chinese, Japanese, and Korean Immigrants and Their Descendants in Argentine Audiovisual Popular Culture“ University of Nevada, Reno, May 2014
- ↑ Treaty of Peace with Japan signed at San Francisco | United Nations Treaty Collection
- ↑ „Treaty of Peace with Japan signed at San Francisco | United Nations Treaty Collection“. 29-sentabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-noyabr 2017-yil.