Asaf Jahi sulolasi
Asaf Jahiylar Haydarobod shtatini boshqargan mashhur musilmonlar sulolalaridan biri hisoblanadi.[1] Bu sulolaga 1713-1721-yillarda Mugʻal imperatorlari qoʻl ostidagi Dekan noibi (oltita Mugʻal rejimining boshqaruvchisi)Mir Qamaruddin Siddiqiy asos solgan. U 1707-yilda Aurangzeb vafotidan keyin va Asaf Jah unvoni ostida vaqti-vaqti bilan hukmronlik qildi. 1724-Mug'allar imperiyasi quladi va Dekan vitse-qiroli Asaf Jah I o'zini mustaqil deb e'lon qildi, shimolda Narmada daryosidan janubda Trichinopoliya va sharqda Masulipatnamdan g'arbda Bijapurgacha cho'zilgan hududlar.
Asaf Jah
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bu sulolaga dastlab zodagon hamda mugʻal saroy aʼzosi Qamaruddin Xon Asaf Jah I asos solgan.[2]
Asafzahi Nizomlar o'nta bo'lsa ham, odatda yettita deb hisoblanadilar.Bu rejimni o‘n yil davomida boshqargan Nosir Jung,Muzaffar Jung va Salabat Jung. U faqat Dekanning Subedari deb hisoblanadi.
Asafjaning asoschisi - Haydarobod, Narmadadan Trichinapalligacha cho'zilgan va bu Machilipatnamdan Bijapurgacha edi.
Asaf Yah II
[tahrir | manbasini tahrirlash]Nizom-ul-Mulkning to'rtinchi o'g'li Nizom-Ali-xon - Asaf Jah II 1734-yil 24-fevralda tug'ilgan. U 28-yoshida Dekan gubernatorligini egallagan va Dekanni taxminan 42 yil boshqargan(eng uzoq muddat Nizomlar orasida). Uning hukmronligi Asaf Jahiylar sulolasi tarixidagi eng muhim boblardan biri edi. Uning Nizom imperiyasini mustahkamlash harakatlaridan biri Dekan poytaxtini Aurangobod shtatidan Haydarobod shtatiga ko'chirish edi. Nizom Pegah partiyasi tomonidan juda muvaffaqiyatli qo'llab-quvvatlangan.U inglizlar bilan o'zaro himoya shartnomasini imzolash orqali Tipu Sultonning Mysore va Dekkani Marathaning qaqshatqich hujumidan himoya qildi.
Nizom Alixon 1803-yilda 69 yoshida vafot etgan va Makka masjidida onasi Umida Begim qabri yoniga dafn etilgan.
Asaf Yah III
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mir Akbar Alixon Sikandar Jah, Asaf Jah III 1768-yil 11-iyulda tug'ilgan. Nizomni ratifikatsiya qilish Subedar tomonidan Nizom Alixonga otasi vafotidan keyin qilingan va u imperator Shoh Alam II bilan do'stlashdi.[3]
Asaf Jah IV
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mir Farxunda Alixon Nosir-ud-Daula 1794-yil 25 aprelda Bidar shahrida tug'ilgan. U Sikandar Jahonning to'ng'ich o'g'li edi va otasi vafotidan keyin 1829 yil 23 mayda uning o'rniga o'tdi. Uning davrida ko'plab ingliz askarlari davlatning turli sohalarida faoliyat olib borishgan. Shuning uchun u 1829-yilda taxtga o'tirdi.[4][5]
Asaf Jah V
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mir Tehniyat Ali Xon - Afzal-ud-Daula, Asaf Jah V 1827-yil 11-oktyabrda tug'ilgan. U Navob Nosir-ud-Daulaning to'ng'ich o'g'li edi. U 1857-yil 18-mayda taxtga o'tirdi. 1857-yil 17-iyulda Hindiston qoʻzgʻolonini tashkil etgan roxillar qarorgohga hujum qilishdi, ammo Ser Salar Jung qattiq qoʻl bilan bu galni toʻxtatdi. Xuddi shunday muammo Solapurda boshlandi, ammo Solapurning Maharajasi uni nazorat qila olmadi.
Asaf Yah VI
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mir Mehbob Ali Xon - Asaf Jah VI 1866-yil 17-avgustda tug'ilgan.U Navob Afzal-ud-Daulaning yagona o'g'li edi.Otasi vafot etganida u endigina ikki yoshu yetti oylik bola edi.
Asaf Yah VII
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mir Usmon Ali Xon 1886-yil 5-aprelda Haydaroboddagi Purani Xavelida tug‘ilgan. U merosxo'r bo'lganligi sababli, uning ta'limiga katta e'tibor berildi.u ingliz fors hamda hind tillarini mustaqil ravishda o'rgangan.[6]
Uning hurmatga sazovor bo'lganining asosiy sababi- u ta'lim sohasiga bo'lgan e'tiboini kuchaytirgan va har yili turli ibodatxonalarga xayr-ehson qilish orqali chinakam dunyoviy qirol bo'lgani uchun esga olinadi.[7] Shuningdek,u 1965-yilgi Hind-Xitoy urushining o'ziga 5000 kg oltin xayriya qildi, bu har qanday shaxs tomonidan eng katta urush bo'lib, bu mamlakatga bo'lgan muhabbatini isbotladi.[8]
U Hindiston va xorijdagi ta’lim muassasalariga katta miqdorda xayriya qilgan. U Banaras Hindu universitetiga 10 lakh rupiy ( bu degani 10 000 rupiya) va Aligarh musulmon universitetiga 5 lakh rupiy xayriya qildi [9]
U Usmoniya universiteti, Usmoniya umumiy kasalxonasi, Usmoniya tibbiyot kolleji, Haydarobod davlat banki, Janubiy Hindistonning birinchi aeroporti - Begumpet aeroporti, Nizomiy rasadxonasi, Hukumat Nizomiy umumiy kasalxonasi, Usmon Sagar va boshqalarni tashkil etdi. Qisqa qilib aytganda u islom dini uchun umrining deyarli barcha qismini bag'ishlagan desak adashmagan bo'lamiz.
Asaf Jahi Haydarobod hukmdorlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]| tasvir | nominal ism | shaxsiy ism | Tug'ilgan kuni | Nizomdan | Nizomgacha | o'lim sanasi |
|---|---|---|---|---|---|---|
|
Nizom-ul-Mulk, Asaf Jah I </br> </br> Nizomal Malik Asaf Jah |
Mir Qamaruddin Xon </br> </br> |
1671 yil 20 avgust | 1724 yil 31 iyul | 1748 yil 1 iyul | |
 |
Nosir Jung </br> </br> Nasirjung |
Mir Ahmad Ali Xon | 1712 yil 26 fevral | 1748 yil 1 iyul | 1750 yil 16 iyul | |
 |
Muzaffar Jung </br> </br> mẖfrjnj |
Mir Hidoyat Muhiuddin Sa’dullohxon | , | 1750 yil 16 iyul | 1751 yil 13 fevral | |
 |
Salabat Jung </br> </br> ṣlạbt jnḥ |
Mir Said Muhammadxon | 1718 yil 24-noyabr | 1751 yil 13 fevral | 1762 yil 8 iyun </br> </br> ( tushgan ) |
1763 yil 16 iyun |
 |
Nizom-ul-Mulk, Asaf Jah II </br> </br> Nizom Malik Asaf Jah II |
Mir Nizom Alixon | 1734 yil 7 mart | 1762 yil 8 iyun | 1803 yil 6 avgust | |
 |
Sikandar Jah, Asaf Jah III </br> </br> Sikandar Jah, Asif Jah Triham |
Mir Akbar Ali Xon | 1768 yil 11 iyul | 1803 yil 6 avgust | 1829 yil 21 may | |
 |
Nosir-ud-daulah, Asaf Jah IV </br> </br> Mamlakatning Nosir, Osif Jah Charham |
Mir Farxunda Alixon | 1794 yil 25 aprel | 1829 yil 21 may | 1857 yil 16 may | |
 |
Afzal-ud-Daula, Asaf Jah V </br> </br> Dunyoning eng yaxshisi, beshinchi o'rin |
Mir Tehniyat Ali Xon | 1827 yil 11 oktyabr | 1857 yil 16 may | 1869 yil 26 fevral | |
 |
Asaf Yah VI </br> </br> Asaf Jah Shishm |
Mir Mehbob Ali Xon </br> </br> Mir Mehbob Ali Xon |
1866 yil 17 avgust | 1869 yil 26 fevral | 1911 yil 29 iyul | |
 |
Asaf Yah VII </br> </br> asaf jaah hftm |
Mir Usmon Alixon </br> </br> Mir Usmon Alixon |
1886 yil 6 aprel | 1911 yil 29 iyul | 1948 yil 17 sentyabr </br> </br> ( tushgan ) |
1967 yil 24 fevral |
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Haydarobod shtati
- Haydarobodlik Nizom
- Nizom Davlat Madhiyasi
- Salar Jung muzeyi
- Qutub Shohi sulolasi
Adabiyot
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „How the Nizams 'stole' Hyderabad: Understanding origins of Asaf Jah dynasty“.
- ↑ „Nizams“. 16 अप्रैल 2007da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11 दिसंबर 2018.
- ↑ „SECUNDERABAD: ORIGINS, TALES & ARMY CONNECTION“. 28 अगस्त 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11 दिसंबर 2018.
- ↑ „Mir Farkhunda Ali Khan Nasir-ud-daula - Asaf Jah IV of Hyderabad, India“. 7 दिसंबर 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11 दिसंबर 2018.
- ↑ „Nasir-ud-Daula & Afzal-ud-daula | Telangana History: From Nizam's to Integration into Indian Union“. 30 सितंबर 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11 दिसंबर 2018.
- ↑ „Nizam VII cared more for people than himself“ (2018-yil 26-may). 30 सितंबर 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11 दिसंबर 2018.
- ↑ „Nizam Hyderabad Mir Osman Ali Khan was a perfect secular ruler“. 17 सितंबर 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11 दिसंबर 2018.
- ↑ „Mir Osman Ali Khan, the last Nizam of Hyderabad who gave 5 tonnes gold to National Defence Fund did not use a blanket worth 35 rupees for his personal use“. 18 अक्तूबर 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12 दिसंबर 2018.
- ↑ „Nizam gave funding for temples, and Hindu educational institutions“. 5 दिसंबर 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12 दिसंबर 2018.