Asger agha Gorani
| Asger agha Gorani | |
|---|---|
| Tavalludi |
3 (15) may 1857 Goran-Boyahmedli, Rossiya Imperiyasi |
| Vafoti |
9 (22) mart 1910 Yelizavetpol, Rossiya Imperiyasi |
| Taʼlimi | Petrovsky qishloq xoʻjaligi akademiyasi |
| Kasbi | Yozuvchi, aktyor, tanqidchisi, tarjimon va jurnalist |
Asger agha Gorani yoki Asger bey Adigozalov (ozarbayjoncha: Əsgər ağa Gorani; 1857-yil 15-may, Goran-Boyahmedli, Yelizavetpol, Tiflis gubernatorligi – 1910-yil 22-mart, Yelizavetpol) – ozarbayjonlik yozuvchi, tanqidchi, tarjimon va jurnalist[1].
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Asger agha Gorani 1857-yil 15-mayda Goran-Boyahmedli qishlogʻida tugʻilgan. U – ozarbayjonlik „Karabakh-name“ tarixiy asar muallifi Mirza Adigozal beyning nabirasi[2]. Oilasi asli shushalik boʻlgan[3]. Gorani Boku shahar gimnaziyasini oltin medal bilan tamomlagan. Keyin Moskvadagi Petrovskiy qishloq xoʻjaligi akademiyasiga oʻqishga kirgan. 1878-yilda ushbu akademiyani tamomlab, vataniga qaytib kelgan[3].
Viloyat kotibi, kollegial maslahatchi, mulk boʻyicha maslahatchi boʻlib ishlagan. Yelizavetpol (Ganja) viloyati sudyasining yordamchisi, Tiflis tuman sudi prokuraturasida prokuror yordamchisi, besh yil Yelizavetpol (Ganja) munitsipaliteti boshligʻi, Mixaylovskaya maktabining faxriy nazoratchisi sifatida faoliyat yuritgan. Yelizavetpolda oʻz hisobidan qizlar maktabini ochgan.
U 1910-yil 22-martda Yelizavetpolda vafot etgan, Sabiskar qabristoniga dafn etilgan[4].
Ijodi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Asger agha Gorani birinchi ozarbayjon teatr aktyorlaridan biri boʻlgan. Hali maktab oʻquvchisi boʻlgan paytlaridayoq M. F. Akundovning spektakllarida qatnashgan. 1873-yilda „Adventures of the Lankaran Khanate Vizier“ (tarjimasi „Lankaron xonligi vazirining sarguzashtlari“) komediyasida Teymur aga, keyin „Haji Kara“ komediyasida bosh rolni ijro etgan[4][5].
Asger agha teatr va badiiy asarlar muallifi boʻlgan. Uning „Tricks in old age“ (tarjimasi „Keksalikdagi nayranglar“) (1892-yilda Tiflisda nashr etilgan) komediyasida feodal-patriarxal odatlar tanqid qilinadi[6]. Adigozalovning „Black Wind“ (tarjimasi „Qora shamol“) romani Agha Mohammed Shah Qajarning Kavkazga yurishiga bagʻishlangan. „Qocalıqda yorğalıq“ yozgan. Pushkin va Lermontovning ayrim sheʼriy asarlarini ozarbayjon tiliga tarjima qilgan[4].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Əsgər ağa Gorani yaradıcılığı – qaranlıqdan işığa“. azertag.az (2017). Qaraldi: 2022-yil 1-iyun.
- ↑ Театральная энциклопедия 1961, s. 1214.
- ↑ 3,0 3,1 Мурадов 2017, s. 10.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Мурадов 2017, s. 11.
- ↑ „Əsgər ağa Adıgözəlov Gorani – teatrımızın yaradıcılarından biri“. modern.az (2017). Qaraldi: 2022-yil 1-iyun.
- ↑ Театральная энциклопедия 1961, s. 1216.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- "Адигезалов Аскер-бек". Театральная энциклопедия. 1. Moscow: Советская энциклопедия. 1961.
- Мурадов, Закир. Ко Дню национальной прессы и 160-летию со дня рождения Аскера ага Герани, 22 July 2017.