Ata joli kartasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ata joli kartasi (oʻzbekcha: Ota yoʻli kartasi, qozoqcha: Ата жолы картасы) — Qozogʻistonga zarur boʻlgan mutaxassislikka ega va tadbirkorlik uchun etnik qozoqlarga beriladigan maxsus hujjatdir[1]. Etnik qozoqlarga oʻz mamlakati fuqaroligdan voz kechmay turib Qozogʻiston hududida 10 yilgacha yashash uchun ruxsat beriladi[2]. Murojaatni „Qutti meken“ mobil ilovasi yoki Qozogʻiston Respublikasining oʻsha davlatdagi elchixonasi orqali topshirish mumkin. Karitani joriy etish Qozogʻiston Respublikasining 2023—2027-yillarga moʻljallangan migratsiya siyosati konsepsiyasida koʻzda tutilgan[3].

Ishning borishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ariza beruvchining arizasi besh ish kuni ichida koʻrib chiqiladi. Ijtimoiy himoya va bandlik sohasidagi mahalliy ijro etuvchi hokimiyat ariza beruvchini „Qutti meken“ orqali xabardor qilishi zarur. „Ata joli“ kartasin oʻsha ilovadan olishingiz mumkin. Bundan tashqari, karta egasi Qozogʻistonning xorijiy vakolatxonasiga viza olish uchun murojaat qiladi (agar kerak boʻlsa) yoki belgilangan qoidalarga muvofiq mamlakatga kirib, darhol Qozogʻistonga ketishi mumkin. Muhim masala: mamlakatga kelganidan soʻng, „Ata joli“ kartasi egasi hududiy ichki ishlar organiga oʻn yillik yashash uchun ruxsatnoma uchun murojaat qilishi kerak (u muddati tugaganidan keyin uzaytirilishi mumkin). Keyin ish beruvchiga shartnoma imzolash yoki biznes loyihasini amalga oshirishni boshlash, uni mehnat sharoitlarini hisobga olishning yagona tizimida roʻyxatdan oʻtkazish qoladi[4].

Talablari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ata joli kartasini olish uchun ariza beruvchi:

  • Qozogʻiston Respublikasi fuqaroligiga qabul qilishning soddalashtirilgan tartibi bilan kasbga ega boʻlish.
  • Arizachining Qozogʻistonda talab qilinadigan kasbining mavjudligi. Ushbu kasblar roʻyxati 2005-yilda tasdiqlangan;[4]
  • Doimiy yashash yoki fuqaroligi boʻlgan mamlakatda roʻyxatdan oʻtgan korxonaga egalik qilish.

Afzalliklari[tahrir | manbasini tahrirlash]

„Ata joli“ kartasi egasi quyidagi afzalliklarga ega boʻladi:

– tibbiy yordam koʻrsatishning kafolatlangan doirasi doirasidagi tibbiy muassasalarda ijtimoiy imtiyozlar va xizmatlar;

– Qozogʻiston Respublikasi Mehnat kodeksi va Qozogʻiston Respublikasining „Aholining migratsiyasi toʻgʻrisida“gi Qonuniga muvofiq Qozogʻiston Respublikasi hududida aholini ish bilan taʼminlash;

– Qozogʻiston Respublikasining Tadbirkorlik kodeksi va boshqa normativ-huquqiy hujjatlariga muvofiq Qozogʻiston Respublikasi hududida tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish;

– Qozogʻiston Respublikasining „Taʼlim toʻgʻrisida“gi Qonuniga muvofiq davlat taʼlim muassasalarida bepul oʻrta taʼlim, bepul oʻrta taʼlim, davlat oʻrta maxsus va (yoki) oliy taʼlim muassasalarida tanlov asosida pullik taʼlim;

– Qozogʻiston Respublikasining „Advokatura va yuridik yordam toʻgʻrisida“gi qonuniga muvofiq davlat tomonidan kafolatlangan yuridik yordam olish;

– Qozogʻiston Respublikasi fuqaroligi sohasidagi xalqaro shartnomalar va qonun hujjatlariga muvofiq soddalashtirilgan tartibda Qozogʻiston Respublikasi fuqaroligini olish[5].

Rad etish sabablari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Agar karta uchun ariza beruvchi chet el fuqarosi yoki qozoq millatining fuqaroligi boʻlmagan shaxs boʻlmasa;
  • Qozogʻiston Respublikasi hududida „Ata joli“ kartasini olish uchun murojaat qilgan etnik qozoqlar tomonidan sodir etilgan jinoyatlar va ularning terroristik yoki ekstremistik tashkilotlarga mansubligi toʻgʻrisidagi boshqa maʼlumotlarning mavjudligi;
  • Etnik qozoqning cheklangan shaxsiy maʼlumotlarga kirishiga roziligi yoʻqligi[6].

Qanday hollarda ariza beruvchiga karta rad etilishi yoki bekor qilinishi mumkin, agar ariza beruvchi Qozogʻiston Respublikasi fuqarosi boʻlsa, karta rad etilishi mumkin. Agar konstitutsiyaviy tuzum va xavfsizlikka ziyon etkazishga qaratilgan harakatlarni sodir etsa yoki Qozogʻiston manfaatlariga boshqa zarar yetkazsa yoki soxta hujjatlar taqdim etsa, rad etilishi mumkin.

Agar oluvchi Qozogʻistonning suvereniteti va mustaqilligiga qarshi chiqsa, millatlararo va dinlararo adovatni qoʻzgʻatsa, kartaning amal qilish muddati bekor qilinishi mumkin. Agar karta egasi Qozogʻiston Respublikasining migratsiya, soliq va mehnat qonunchiligi sohasidagi huquqbuzarliklari uchun maʼmuriy javobgarlikka tortilgan boʻlsa, uning amal qilish muddati bekor qilinishi mumkin[7].

Kartani toʻxtatish sabablari[tahrir | manbasini tahrirlash]

„Ata joli“ kartasining amal qilish muddati:

  • „Ata joly“ kartasi egasi Qozogʻiston Respublikasi fuqaroligini olgandan soʻng;
  • Qozogʻiston Respublikasi hududida doimiy yashash uchun ruxsatnoma rad etilgan yoki bekor qilingan taqdirda;
  • 10 yildan keyin, lekin fuqaroligi boʻlgan mamlakat pasportining amal qilish muddatidan oshmagan muddatga.

Yaroqsiz „Ata joli“ kartasi 10 ish kuni ichida uni bergan bandlik va aholini ijtimoiy muhofaza qilish boʻyicha mahalliy ijroiya organiga qaytarilishi shart[6].

„Ata joli“ kartasi yoʻqolgan yoki shikastlangan taqdirda, „Ata joli“ kartasi egasining iltimosiga binoan uning nusxasi taqdim etiladi. Agar „Ata joli“ kartasining amal qilish muddati davomida „Ata joli“ kartasi egasining yoki uning qonuniy vakilining iltimosiga binoan „Ata joli“ kartasi egasining shaxsiy maʼlumotlarida oʻzgarishlar roʻy bersa, oʻzgartirilgan maʼlumotlar oʻzgartirilgan maʼlumotlarni hisobga olgan holda „Ata joli“ kartasiga almashtiriladi. Maʼlumotlarning oʻzgarishini tasdiqlash uchun fuqarolik holati dalolatnomalarining tegishli hujjatlari taqdim etiladi.

Ata joli kartasiga ega boʻlgan shaxslar Qozogʻiston Respublikasining davlat organlariga va mahalliy oʻzini oʻzi boshqarish organlariga saylanish, respublika referendumida qatnashish huquqiga ega emaslar, shuningdek, davlat lavozimlarini egallashlari mumkin emas[8][9].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]