Kontent qismiga oʻtish

Atlantika oq qirrali delfini

Vikipediya, ochiq ensiklopediya


Atlantika oq qirrali delfini (lotincha: Leucopleurus acutus) — delfinlar oilasiga mansub bir tur boʻlib, Leucopleurus[1] turkumidagi yagona tur. 2019-yilgi reviziyaga qadar u odatda kalta boshli delfinlar (Lagenorhynchus) jinsi ichida tasniflangan[2]. Atlantika okeanining shimoliy qismidagi sovuq va moʻtadil kengliklarda yashaydi[3].

Atlantika oq qirrali delfinining uzunligi erkaklarda maksimal 2,8 m va urgʻochilarda esa 2,5 m[4]. Bu tur boshqa delfin turlaridan biroz kattaroqdir. Ularning vazni 200-230 kg tashkil etadi. Atlantika oq qirrali delfin oʻrtasidagi asosiy farq dorsal finning ikkala tomonidan boshlanib, butun tana boʻylab choʻzilgan katta oq yoki sariq nuqta. Bu delfinlarning boshi, tomogʻi va qorinining pastki qismi oq rangga boʻyalgan, qanotlari va orqa qismi qora rangga ega[5].

Ayol delfinlar olti yoshdan oʻn ikki yoshgacha, erkak delfinlar yetti yoshdan oʻn bir yoshgacha jinsiy yetuklikka erishadilar. Homiladorlikning davomiyligi oʻn bir oy, tugʻilgandan keyin bola bir yarim yil davomida sut bilan oziqlanadi. Erkak delfinlar oʻrtacha 22 yilgacha, urgʻochilar 27 yilgacha yashaydilar[6].

Farer orollarida oʻldirilgan oq qirrali delfinlar

Atlantika oq qirrali delfin faqat Atlantika okeanining shimoliy qismida yashaydi. U Nyufaundlend va Keyp-Koda qirgʻoqlarida va Buyuk Britaniya, Islandiya, Grenlandiya va Norvegiya oʻrtasidagi mintaqada joylashgan[7]. Bugungi kunga kelib, ushbu turning soni 200-300 ming delfinga baholanmoqda[8].

Tahdidlar va himoya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Atlantika okeanining oq qirrali delfinlari ilgari oʻz hududi boʻylab tijorat maqsadida ovlangan, bugungi kunda bu hayvonlar faqat Farer orollari yaqinida ovlanadi. Yiliga 1000 ga yaqin delfin yigʻib olinadi[9].