Avsha
Avsa ( Ἀφησιά Afisia, o'rta asr yunoncha : Ἀphosia Aphousia ), Marmar dengizidagi orol.
Istanbuldan dengiz avtobusida 2,5[1] va Erdekgacha kemada 1 soat 50 daqiqa yo'l. Baliqesirning Marmara tumaniga bog'langan aholi punktidir. Shahar markazidan 155 km uzoqlikda joylashgan[2]. Avsha orolining boshqa nomi "Türkeli" oroli. Lekin "Turkeli" nomi "Avsha"ga o'zgartirildi[3].
Arxipelaglar orasida maydon jihatidan Avsha oroli Marmara va Pashalimanı orollaridan keyingi o'rinda turadi. Uzunligi 7 km, kengligi 4 km. Oxirgi aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra, orolda 2000 kishi istiqomat qiladi, 1965-yilda 1146 kishi, norasmiy ravishda esa 2500 kishi bo'lgan. Yozda Avsha oroli gavjum turizm mavsumi tufayli 90.000 - 100.000 kishini qabul qiladi. Yoz mavsumida 2 yoki 3 dengiz avtobusi va IDO kemalari rejali sayohatlarni amalga oshiradi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Avshaning ilk tub aholisi haqidagi birinchi yozma maʼlumotlar geograf Strabon va tarixchi Pliniusning kitoblarida uchraydi. Hech qachon quruqlik holati jihatidan boy bo'lmagan va mustaqil boshqaruvga erisha olmagan orol, tarix davomida atrofidagi hukmron kuchga ergashgan. U nasroniy ruhoniylari uchun surgun joyi sifatida ishlatilgan. Hozirgacha tizimli qazish ishlari olib borilmagan. Biroq, ba'zi topilmalardan ma'lum bo'lishicha, ba'zi ibtidoiy jamoalar materik Kapidag' yarim orolini tark etishdan oldin orolda yashagan, ovchilik bilan kun kechirgan. Materik bilan aloqasi uzilganida yangi hayot tarzini ishlab chiqqan. Aholisi dehqonchilik, chorvachilik va ovchilik uchun sharoit yo'qligi hisobiga baliqchilik bilan kun kechirgan.
Avshaning asrlar davomida o'zgargan ko'plab nomlari bor. Yunonlar orolni tark etishdan oldin, ular AFISSIA nomini ishlatishgan. Orolning nomi keyingi davrlarda Araplar oroli deb ham atalgan.
Yaqinda orolning rasmiy nomi Turkeli edi. Keyinchalik, orolning tarixiy nomining turkcha versiyasi bo'lgan Avşaga o'zgartishdi.
1991-yil 2-noyabrda "Avsha oroli" nomi bilan munitsipalitetga aylandi[4]. 2012-yil 12-noyabrda Turkiya Oliy Millat Majlisi tomonidan qabul qilingan 6360-sonli qonun bilan maxsus hududga aylandi[5].
Geografik tuzilishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Orol deyarli Turkiya quruqliklari bilan o'ralgan Marmar dengizida joylashgan.
Aholisi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yil | Aholi |
---|---|
2012 | 2527 |
2011 | 2559 |
2010 | 2602 |
2009 | 2613 |
2008 | 2661 |
2007 | 1969 |
2000 | 2611 |
1990 | 2617 |
1985 | 1319 |
1980 | 1228 |
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Arşivlenmiş kopya“. 4 mayıs 2016da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15 mayıs 2016.
- ↑ „Mesafe Kaynak“. 23 nisan 2015da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28 şubat 2014.
- ↑ Bu karar, Resmi Gazete'de 19.04.2005 tarihinde yayınlanmıştır. Kararın metni şöyledir : "Yer Adının Değiştirilmesine Dair Karar İçişleri Bakanlığından: Balıkesir İli Marmara ilçesine bağlı Avşa (Türkeli) Beldesinin isminin “AVŞA” olarak değiştirilmesi 5272 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca uygun görülmüştür."
- ↑ „Belediye Kurulmasına Dair Kararlar“ (Türkçe). Resmî Gazete (6 kasım 1991). 12 mayıs 2021da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12 mayıs 2021.
- ↑ „Kanun No. 6360“. 15 haziran 2015da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12 nisan 2014.