Axolotl

Axolotl
	In the National Aquarium in Washington, D.C.
Conservation status
	; ; Critically Endangered (IUCN 3.1)
	CITES Appendix II (CITES)
Scientific classification
Domain:	Eukaryota
Kingdom:	Animalia
Phylum:	Chordata
Class:	Amphibia
Order:	Urodela
Family:	Ambystomatidae
Genus:	Ambystoma
Species:	A. mexicanum
Binomial name
	Ambystoma mexicanum; ; (Shaw and Nodder, 1798)
	Its distribution is marked in red.
Synonyms
	Gyrinus mexicanus Shaw and Nodder, 1798; Siren pisciformis Shaw, 1802; Siredon axolotl Wagler, 1830; Axolotes guttata Owen, 1844; Siredon Humboldtii Duméril, Bibron, and Duméril, 1854; Amblystoma weismanni Wiedersheim, 1879; Siredon edule Dugès, 1888;

Aksolotl – amfibiyalar oilasiga tegishli hisoblanib, ular orasida gʻayrioddiyligi bilan ajralib turadi, chunki u metamorfozga uchramasdan balogʻat yoshiga etadi. Yer yuzasiga chiqish oʻrniga, ulgʻaygan axolotllar suvda qoladilar. Ushbu tur dastlab hozirgi Mexiko shahri ostidagi bir nechta koʻllarda topilgan, masalan , Xochimilko va Chalko koʻli. ^[1] Bu koʻllar Azteklar imperiyasi bosqinidan soʻng ispan koʻchmanchilari tomonidan quritilgan va bu aksolotlning tabiiy yashash joylarining koʻp qismini yoʻq boʻlishiga olib kelgan.

2020-yil holatiga koʻra, aksolotl deyarli qirilib ketish arafasida edi. Buning sababi Mexico shahrining urbanizatsiyasi deb hisoblanadi. Xalqaro qizil kitobga „kuchli havf ostida“gi hayvonlar turkimiga kiritlgan. Yovvoyi tabiatda 50-1000 atrofida yashayotgan axolotllar hisbolangan.

Muhofazada saqlanayotgan leykistik aksolotl, ehtimol aksolotlning eng mashhur koʻrinishi

Aksolotl goʻshtxoʻr boʻlib, tabiatda mollyuskalar, ^[3] qurtlar, hasharotlar, boshqa artropodlar ^[3] va mayda baliqlar kabi mayda oʻljalarni isteʼmol qiladi. Axolotllar ovqatni hidga qarab aniqlaydilar.

Aksolotllarning oʻziga xos xususiyatlaridan biri ularning oʻz tana azolarini tiklay olishidir. Ular nafaqat oyoq, qoʻl, dum, balki hatto yurak va miyaning bir qismini ham qayta tiklashga qodir hisoblanadi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ ^1,0 ^1,1 IUCN SSC Amphibian Specialist Group (2020). „Ambystoma mexicanum“. IUCN Red List of Threatened Species. 2020: e. T1095A53947343. doi:10.2305/IUCN.UK.2020-3.RLTS.T1095A53947343.en. Retrieved 12 November 2021.
↑ „Appendices | CITES“.
↑ ^3,0 ^3,1 „Ambystoma mexicanum (Salamandra ajolote)“. Animal Diversity Web.

[iucn_status_12_November_2021-1] 1,0 ^1,1 IUCN SSC Amphibian Specialist Group (2020). „Ambystoma mexicanum“. IUCN Red List of Threatened Species. 2020: e. T1095A53947343. doi:10.2305/IUCN.UK.2020-3.RLTS.T1095A53947343.en. Retrieved 12 November 2021.

[CITES-2] „Appendices | CITES“.

[animaldiversity.org-3] 3,0 ^3,1 „Ambystoma mexicanum (Salamandra ajolote)“. Animal Diversity Web.

[1]

[2]

[3]