Balraj Sahni
| Balraj Sahni | |
|---|---|
| Tavalludi |
Yudhishthir Sahni 1-may 1913-yil |
| Vafoti |
13-aprel 1973-yil (59 yoshda) Bombay, Maharashtra, Hindiston |
| Fuqaroligi | Britaniya Hindistoni va Hindiston |
| Kasbi | Aktyor, yozuvchi |
| Faoliyat yillari | 1946—1973-yillar |
| Partiyasi | Communist Party of India[1] |
| Turmush oʻrtogʻi |
Damayanti Sahni (m. 1936; died 1947) Santosh Chandhok (m. 1951) |
| Bolalari | 3, Parikshit Sahni |
Balraj Sahni (Yudhishthir Sahni; hindcha: बलराज साहनी; 1913-yil 1-may — 1973-yil 13-aprel) — hind kino va teatr aktyori boʻlib, u Dharti Ke Lal (1946), Do Bigha Zameen (1953), Chhoti Bahen (1959), Kabulivala (1961) Garam Hava (1973) filmlari bilan tanilgan. U taniqli hind yozuvchisi, dramaturg va aktyori Bhisham Sahnining ukasi edi.
Yoshligi
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sahni 1913-yil 1-mayda Britaniya Hindistonining Panjob shtati Ravalpindi shahrida tugʻilgan[2]. Hukumat kollejida (Lahor) va Gordon kollejida tahsil olgan[3]. Lahorda ingliz adabiyoti boʻyicha magistrlik darajasini tugatgandan soʻng, u Ravalpindiga qaytib, oilaviy biznesiga qoʻshildi. U hind tilida bakalavr darajasini ham olgan[4]. Koʻp oʻtmay u Damayanti Sahniga uylandi. 1930-yillarning oxirida Sahni va uning rafiqasi Ravalpindini tark etib, Bengaliyadagi Shantiniketan shahridagi Tagorning Visva-Bharati universitetiga ingliz va hind tili oʻqituvchisi sifatida qoʻshilishdi. Aynan shu yerda ularning oʻgʻli Parikshit Sahni dunyoga keldi, uning rafiqasi Damayanti bakalavr darajasini olayotgan paytda[5]. Shuningdek, u 1938-yilda Mahatma Gandi bilan bir yil hamkorlik qildi. Keyingi yili Sahni Gandining duosi bilan Angliyaga BBC-Londonning hind xizmatida radio diktori sifatida faoliyat olib bordi. U 1943-yilda Hindistonga qaytib keldi. Uning rafiqasi 1947-yilda 26 yoshida vafot etdi. 1951-yilda u yozuvchi Santosh Chandhokga uylandi; ular 1973-yilda vafotigacha birga yashashdi[6]. BBCda Sahni Jorj Oruell bilan birga ishlagan[7].
Faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sahni doimo aktyorlikka qiziqqan va aktyorlik faoliyatini Hindiston xalq teatrlari uyushmasi (IPTA) spektakllari bilan boshlagan[8]. Aytgancha, uning rafiqasi Damayanti Sahni filmlarda oʻzini nomlashidan ancha oldin IPTA aktrisasi sifatida tanilgan[9]. U Bombeydagi kino faoliyatini Insaaf (1946) filmi bilan boshlagan, undan keyin 1946-yilda KA Abbos tomonidan suratga olingan Dharti Ke Lal, Damayantining birinchi filmi, 1946-yilda Door Chalein va boshqa filmlar. Ammo 1953-yilda Bimal Royning Do Bigha Zamin klassikasi bilan uning aktyor sifatidagi haqiqiy kuchi birinchi marta tan olingan. Film Kann kinofestivalida xalqaro mukofotga sazovor boʻldi. U Bindya, Seema (1955), Sone Ki Chidiya (1958), Sutta Bazaar (1959), Bhabhi Ki Chudiyaan (1961), Kathputli (1919) Lajvanti (1958) va Ghar Sansaar (1958) kabi filmlarda Padmini, Nutan, Meena Kumari, Vijayantimala va Nargis kabi qahramonlar rolini ijro etgan. Uning Neelkamal, Ghar Ghar Ki Kahani, Do Raaste va Ek Phool Do Mali kabi filmlardagi qahramon rollari yaxshi qabul qilindi. Biroq, u hozirgi avlod tomonidan Waqt (1965) filmidagi afsonaviy „Ae Meri Zohra Jabeen“ qoʻshigʻini tasvirlashi uchun eng yaxshi esda qolgan. Sahni raqamda Achala Sachdevga bilan juftlik rol ijro etishdi.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sahni iqtidorli yozuvchi edi; uning dastlabki asarlari ingliz tilida boʻlgan, ammo keyinchalik u panjob tiliga oʻtgan va panjob adabiyotida obroʻli yozuvchi boʻlgan[10]. 1960-yilda Pokistonga qilgan tashrifidan soʻng u Mera Pokistoni Safarnomani yozdi. Uning 1969-yilda sobiq Sovet Ittifoqi boʻylab gastrol safaridan soʻng yozgan Mera Rusi Safarnoma kitobi unga „Sovet Yeri Neru mukofoti“ ni taqdim etdi. U jurnallarda koʻplab sheʼr va hikoyalar yozgan, shuningdek, oʻzining tarjimai holini yozgan; Meri filmi Aatmakatha.
Filmografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Yil | Sarlavha | Rol | Izohlar |
|---|---|---|---|
| 1946 | Dharti Ke Lal | ||
| Door Chalen | |||
| Badnami | |||
| 1947 | Gudia | ||
| 1948 | Gunjan | ||
| 1950 | Dharti Ke Lal | ||
| 1951 | Maaldar | ||
| Hum Log | Raj | ||
| Hulchul | The Jailer | ||
| 1952 | Badnam | ||
| 1953 | Akash | ||
| Rahi | Doctor | ||
| Do Bigha Zamin | Shambhu Maheto | ||
| Chalis Baba Ek Chor | |||
| Bhagyawan | |||
| 1954 | Majboori | ||
| Aulad | |||
| Naukari | |||
| Bazooband | Surajmal | ||
| 1955 | Tangewali | ||
| Seema | Ashok „Babuji“ | ||
| Joru Ka Bhai | |||
| Jawab | Dayal | ||
| Garam Coat | Girdharilal „Girdhari“ | ||
| 1956 | Taksaal | Jatin Mukherjee | |
| Era Bator Sur | Assamese film | ||
| 1957 | Krishna Sudama | ||
| Pardesi | Sakharam | ||
| Mai Baap | Chandan | ||
| Lal Batti | |||
| Kath Putli | Loknath | ||
| Do Roti | Shyam / Masterji | ||
| Bhabhi | Ratan | ||
| 1958 | Sone Ki Chidiya | Shrikant | |
| Naya Kadam | |||
| Lajwanti | Nirmal Kumar | ||
| Khazanchi | Radhe Mohan | ||
| Ghar Sansar | Kailash | ||
| Ghar Grihasti | |||
| Devar Bhabhi | |||
| 1959 | Chand | Mr. Kapoor | |
| Black Cat | Agent Rajan | ||
| Satta Bazaar | Ramesh | ||
| Heera Moti | Dhuri | ||
| Chhoti Bahen | Rajendra | ||
| C. I. D. Girl | Mohan | ||
| 1960 | Nai Maa | ||
| Dil Bhi Tera Hum Bhi Tere | Panchu Dada | ||
| Bindya | Devraj | ||
| Anuradha | Dr. Nirmal Chaudhary | ||
| 1961 | Kabuliwala | Abdul Rehman Khan | |
| Suhag Sindoor | Ramu | ||
| Sapne Suhane | Shankar | ||
| Bhabhi Ki Chudiyan | Shyam | ||
| 1962 | Shaadi | Ratan R. Malhotra | |
| Anpadh | Choudhary Shambhunath | ||
| 1963 | Akela | ||
| 1964 | Satluj De Kande | Ram Praksh Malhotra | |
| Maain Bhi Ladki Hun | Ganga | ||
| Punar Milan | Dr. Mohan / Ram | ||
| Haqeeqat | Major Ranjit Singh | ||
| 1965 | Dak Ghar | Andhe Baba | |
| Waqt | Lala Kedarnath | ||
| Faraar | Detective Officer | ||
| 1966 | Aaye Din Bahar Ke | Shukla | |
| Pinjre Ke Panchhi | Yaseen Khan | ||
| Neend Hamari Khwab Tumhare | Khan Bahadur | ||
| Laadla | Barrister Brij Mohan | ||
| Aasra | Surendranath Kumar | ||
| 1967 | Hamraaz | Police Inspector Ashok | |
| Naunihaal | Principal | ||
| Ghar Ka Chirag | |||
| Aman | Gautamdas' dad | ||
| 1968 | Izzat | Thakur Pratap Singh | |
| Sunghursh | Ganeshi Prasad | ||
| Neel Kamal | Mr. Raichand | ||
| Duniya | Public Prosecutor Ramnath Sharma | ||
| 1969 | Ek Phool Do Mali | Kailashnath Kaushal | |
| Do Raaste | Navendu Gupta | ||
| Talash | Ranjit Rai | ||
| Nanha Farishta | Dr. Ramnath | ||
| Hum Ek Hain | |||
| 1970 | Nanak Dukhiya Sab Sansar | Subedar Varyam Singh | |
| Holi Ayee Re | Thakur Mangal Singh | ||
| Mere Humsafar | Ashok | ||
| Pehchan | Ex-Firefighter | ||
| Pavitra Paapi | Pannalal | ||
| Naya Raasta | Bansi | ||
| Ghar Ghar Ki Kahani | Shankarnath | ||
| Dharti | Inspector General Chandrashekhar (Bharatʼs Father) | ||
| 1971 | Paraya Dhan | Govindram | |
| Jawan Mohabbat | Dr. Sareen | ||
| 1972 | Jawani Diwani | Ravi Anand | |
| Jangal Mein Mangal | Thomas | ||
| Shayar-e-Kashmir Mahjoor | Ghulam Ahmed Mahjoor | ||
| Mangetar | |||
| 1973 | Chimni Ka Dhuan | ||
| Pyaar Ka Rishta | Ashok | ||
| Hindustan Ki Kasam | |||
| Hanste Zakhm | S. P. Dinanath Mahendru | ||
| Daman Aur Aag | Shanker | ||
| Garam Hawa | Salim Mirza | ||
| 1977 | Amaanat | Suresh | |
| Jallian Wala Bagh | Udham Singh | (final film role) |
Ishlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Balraj Sahni: Avtobiografiya, Balraj Sahni. Hind Pocket Books tomonidan nashr etilgan.
- Mera Pokiston Safarnomasi (Panjobi), 1960-yil.
- Mera Russi Safarnama (Panjobi), 1969-yil.
- Kamey (mehnatkashlar) (Panjobi)
- Ek Safar Ek Daastaan (Panjobi)
- Gair Jazbaati kundaligi (panjobi)
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Why we should remember Balraj Sahni“. The Tribune India (10-dekabr 2016-yil). 2019-yil 11-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Singh, Paramjit. „Born to act“. The Tribune (Chandigarh) (24-aprel 2010-yil). 18-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-yanvar 2017-yil.
- ↑ Yasin. „Gordon College — legacy of the colonial era“. DAWN.COM (23-iyul 2017-yil).
- ↑ Stumbling into films by chance (Wayback Machine saytida 6 March 2018 sanasida arxivlangan) The Tribune, 2 September 2001.
- ↑ Parikshit Sahni turns producer (Archive.is saytida 8-iyul 2012-yil sanasida arxivlangan) Mid-Day, 4 May 2006."
- ↑ „"Dad was a broken man" Parikshat Sahni's remembers father Balraj Sahni“ (inglizcha). filmfare.com. Qaraldi: 29-avgust 2021-yil.
- ↑ Pai, Gita V. (2014). „Orwell's Reflections on Saint Gandhi“ (PDF). Concentric: Literary and Cultural Studies. 40-jild, № 1. 57-bet. doi:10.6240/concentric.lit.2014.40.1.04.
- ↑ Stumbling into films by chance (Wayback Machine saytida 6 March 2018 sanasida arxivlangan) The Tribune, 2 September 2001.
- ↑ „BALRAJ SAHNI : The Gentleman Actor by S. S. JOHAR“. 2017-yil 16-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-sentabr 2016-yil.
- ↑ In Jhang Manghiane, an article by Balraj Sahni Modern Indian Literature an Anthology: Plays and Prose, by K. M. George, Sahitya Akademi.