Kontent qismiga oʻtish

Barcha yo'llar falsafaga olib boradi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

2016 yil fevral oyida bu Vikipediyadagi barcha maqolalarning 97% ga toʻgʻri keldi, 2011-yilda bu koʻrsatkich 94,52% edi. Qolgan maqolalar chiquvchi wiki havolalari boʻlmagan maqolaga, mavjud boʻlmagan sahifalarga yoki halqada qolib ketishga olib keladi. Rus tilidagi Vikipediyada bu foiz pastroq.

Tasodifiy maqoladan falsafaga tasvirlangan yo'nalish bo'ylab harakatlanadigan Python skripti.
Grafik http://www.xefer.com/wikipedia vositasi yordamida yaratilgan (taxminan 2015 yil, aprel oyida).

Bu fenomenning bir necha tushunchalari mavjud. Eng keng ko'p tarqalgan tushuncha, Vikipediya sahifalari "klassifikatsion tizim" boyicha yuqoriga ko'tarilishiga oid, ya'ni kichikroq tushunchalardan kengroq tushunchalarga yo'l yo'q. Vikipediya Preambulida mavjud bo'lgan taqrizga muvofiq, maqolalarni mavjud bo'lgan mavzuni aniqlash orqali boshlash tavsiya etiladi. Bu usul natijasida, maqola birinchi gap odatda aniqlanish so'ziga, "nima uchun [mavzu]?" savolining to'g'ri javobi sifatida, shuningdek, umumiy tushunchaga asoslanish orqali bo'ladi.

Usulning qisqacha tavsifi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Keyingi zanjir quyidagilardan iborat:

  1. Qavslarsiz, kursivsiz birinchi havolani bosish
  2. Tashqi havolalarga, joriy sahifaga havolalar yoki qizil havolalarga (mavjud bo'lmagan sahifalarga havolalar) e'tibor bermaslik.
  3. "Falsafa" sahifasiga yetilish, sahifada havolalar yo'q bo'lishi yoki sahifa mavjud bo'lmasligi yoki to'xtash jarayoni tugashi yoki sikl yuzaga kelishi bilan ro'y berish holatida to'xtatiladi.

Matematik Xanna Fry bu usulni 2016-yilda BBCning " Ma'lumotlar quvonchi " hujjatli filmining "Marmelad", "paypoq" va "Bir yo'nalish" bo'limlarida namoyish etdi.

Kelib chiqishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bu hodisa kamida 2008 yilning 26 mayidan beri ma'lum bo'lib, ushbu sahifaning oldingi versiyasi foydalanuvchi J.Mark [1] tomonidan yaratilgan. Ikki kundan so'ng, u Vikipediya haftalik podkastining 50-qismida tilga olingan, bu uning ommada birinchi tilga olinishi bo'lgan[2] .

O'xshash maqolalarmjjm

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Falsafa
  • Kichik dunyo tarmog'i
  • Erdos raqami
  • Jalb qiluvchi (Attraktor)
  1. „Wikipedia:Getting to Philosophy“. wikipedia.org. 2019-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-oktyabr.
  2. „Wikipedia Weekly — Episode 50: Wikipedia Story“. huffduffer.com. 2021-yil 30-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-oktyabr.