Belocherkov tinchlik shartnomasi
Qiyofa
Belocherkov tinchlik shartnomasi — Bogdan Xmelnitskiy tomonidan 1651-yilning 18 (28)-sentabrida Berestech magʻlubiyatidan keyin polyaklar bilan quyidagi shartlar asosida tuzilgan tinchlik shartnomasi:
- Roʻyxatga olingan kazaklar soni 20 000 kishidan oshmasligi kerak (1649-yil avgustda Zborovskiy shartnomasida belgilangan sonning ½ qismi) va kazaklar faqat qirollik mulklarida, Kiyev voyevodaligida „Bratslav va Chernigov voevodaliklariga tegmasdan yashashlari kerak edi“;
- Podsho armiyasi Kiyev voyevodasida turmasligi kerak, u yerda roʻyxatga olingan kazaklar boʻladi;
- Kiyev, Bratslav va Chernigov voevodaliklari aholisi oʻz mulklariga egalik qiladilar hamda barcha daromadlar va sud jarayonlaridan foydalanadilar;
- Chigirin hetmanda qoladi, u podsho hetmanining hokimiyati ostida boʻlishi kerak;
- Yahudiylar faqat qirollik va zodagonlarning mulklarida yashashlari va yerlarni ijaraga olishlari mumkin;
- Hetman tatar qoʻshinlarini ozod qilishga va xorijiy davlatlar bilan aloqa qilmaslikka majburdir.
Bu shartlar kazaklarni 1648-yilgacha boʻlgan ahvolga solib qoʻygani va bundan tashqari, ular har ikki tomon tomonidan bir xil darajada buzilganligi sababli, keyingi yilning oxirida kazaklar va polyaklar oʻrtasida yanada qattiqroq urush boshlandi.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rudakov V. Ye.,. Belotserkovskiy mir // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1890—1907.
- Belotserkovskiy mir 1651 // Энциклопедия истории Украины, 5000 экз, Киев: Наукова думка, 2003 — 292-bet. ISBN 966-00-0734-5. (Ukraincha)