Bibi Aisha
Bibi Aisha(pushtucha: بي بي عایشه ; Bibi hurmat soʻzi boʻlib, “Xonim” ma’nosini bildiradi; Aisha Mohammadzay, Amerika Qoʻshma Shtatlarida tugʻilgan, qonuniy ismi: Aesha Mohammadzai) — afgʻon ayoli.
Yoshligi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aisha Afg'onistonda afg'on oilasida tug'ilgan. U yoshligida onasidan ayrilgan. U o'n ikki yoshga to'lganida, otasi uni Tolibon jangchisiga Aishaning oila a'zolaridan biri tomonidan sodir etilgan qotillik uchun "baad" deb nomlangan amaliyotda tovon puli sifatida va'da qildi.[1] U o'n to'rt yoshida bu odamga turmushga chiqishga majbur bo'ldi.[1] Eri va uning oilasi uni haqorat qilishdi. O'n sakkiz yoshida u zo'ravonlikdan qochib ketdi, lekin u politsiya tomonidan ushlanib, besh oyga qamaldi va otasinikiga qaytib keldi.[1] Qochib ketgani uchun qasos olish niyatida Aishaning qaynotasi, eri va oilaning yana uch kishisi Aishani toqqa olib borib, burni va quloqlarini kesib, tashlab ketishdi. U amakisining uyiga emaklab bordi, lekin u yordam berishdan bosh tortdi. Nihoyat, otasi va bobosi unga boshpana taklif qildi va uni AQSh harbiy bazasiga olib keldi.[1][2][3][4]
Amerika yangiliklaridagi ko'rinishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aishaning hikoyasi birinchi marta 2009-yil dekabr oyida The Daily Beast jurnalida paydo bo'lgan va bu ko'plab shifokorlarni bepul yordam va rekonstruktiv operatsiyalarni taklif qilishga undagan. Kaliforniyadagi Grossmann Burn jamg'armasi zarur operatsiyalarni o'tkazishga va'da berdi va 2010-yil bahorida uning vizasini rasmiylashtirishni boshladi.
2010-yil mart oyida ABC News muxbiri Dayan Soyerga o'zining hayotini yoritib berdi, u 2014-yilda uni qayta ko'rib chiqadi.
Aisha 2010-yil avgustida Time jurnalining muqovasida va tegishli “Afgʻon ayollari va Tolibonning qaytishi” nomli maqolasida tasvirlangan.[5] Muqova tasviri katta xalqaro bahslarga sabab bo'ldi.[6] Rasm va unga qoʻshilgan “Agar biz Afgʻonistonni tark etsak, nima boʻladi” nomli muqova afgʻon urushi haqidagi munozaralarni kuchaytirdi.[7] Uning muqova fotosurati janubiy afrikalik fotograf Jodi Biber tomonidan olingan va 2010-yilda World Press Photo mukofoti bilan taqdirlangan.[8] Aishaning bu surati Stiv Makkarri tomonidan olingan Sharbat Gulaning afg'on qizi suratiga qiyoslanadi.[9]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Grenoble, Ryan. „Afghan Woman Who Had Nose, Ears Cut Off By Taliban Recovers“. Huffington Post (2013-yil 27-fevral). Qaraldi: 2015-yil 11-fevral.
- ↑ "Meet Aesha, a Symbol of Strength and Triumph" ABC News video (July 2014)
- ↑ Bates, Karen Grigsby. „Bibi Aisha, Disfigured Afghan Woman Featured On 'Time' Cover, Visits U.S.“. National Public Radio blog: The Two-Way (2010-yil 13-oktyabr). 2010-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 27-noyabr.
- ↑ „Exclusive: The Secret Shelters That Protect Afghan Women“. ABC News.
- ↑ Baker, Aryn. „Afghan Women and the Return of the Taliban“. Time (2010-yil 29-iyul). 2010-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 27-noyabr.
- ↑ „Disfigured Afghan on Cover of Time Heads to US“. AOL News (2010-yil 5-avgust). 2010-yil 22-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 27-noyabr.
- ↑ Nordland, Ron. „Portrait of Pain Ignites Debate Over Afghan War“. The New York Times (2010-yil 4-avgust). Qaraldi: 2010-yil 27-noyabr.
- ↑ Webb, Sara. „Top press award for photo of disfigured Afghan woman“. Reuters (2011-yil 11-fevral). 2011-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 11-fevral.
- ↑ Rubin, Elizabeth. „Veiled Rebellion“. National Geographic Magazine (2010-yil dekabr). 2010-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 27-noyabr.