Bircza qishlogʻi

Bircza (ukraincha: Бірча) — Polsha janubi-sharqidagi Subkarpat vodiysining Przemysl okrugidagi qishloq hisoblanadi. Bu Gmina Bircza deb nomlangan gminaning maʼmuriy okrugi joylashgan qishloqdir^[1]. Bu qishloqda 1000 kishi istiqomat qiladi.

Bircza tarixi

Bu hududda yahudiylarning yashashi haqidagi dastlabki maʼlumotlar XVI asrga tegishli. Oʻn toʻqqizinchi asrda yahudiylar jamiyati hudud aholisining yarmiga teng boʻldi. Dastlab, jamoa Dobromil jamoasining bir qismi edi, lekin XIX asrning ikkinchi yarmida u mustaqillikka erishdi.

Birinchi jahon urushida Rossiya imperiyasi tomonidan hududni bosib olish paytida kazaklar yahudiy aholisiga hujumlar qildi. Jumladan, talonchilik, zoʻrlash va qotilliklarni amalga oshirdilar. Koʻpgina mahalliy yahudiylar zoʻravonlikdan qochish uchun qochib ketishdi va urushlar orasidagi yillarda koʻplab yahudiylar Amerika Qoʻshma Shtatlariga hijrat qilishdi. 1920—1930-yillarda Birczadagi sionistik faollik, xususan, Beitar va ha-Noʻar ha-Tsiyyoni, ha-Shomer ha-Tsaʼir va Ahvaga aloqador yoshlar guruhlari koʻrinishida kuchaydi. Bu yillar davomida yahudiy jamiyati jami 1930 kishidan 1040 nafarini tashkil etgan.

1942-yil iyul oyida nemis va ukraina politsiyasi zoʻravonlik bilan operatsiya oʻtkazdi, unda atrofdagi qishloqlarning yahudiylari bozor maydoniga olib kelindi va bir necha soat davomida tiz choʻkishga majbur boʻldi. Shaharda getto tashkil etildi, chunki Birczaning barcha qoʻshni qishloqlari yahudiy aholisidan boʻshatildi. Bircza yahudiylarining aksariyati ikkita operatsiyada oʻldirilgan, biri Kamienna Górka („Toshli tepalik“) va yana 800 yahudiy 1942-yilda Górze Wierzysko tepaligida. Shundan soʻng, qolgan yahudiylar Przemyśl gettosiga oʻttiz kilometr piyoda yurishdi va u yerdan keyin Belzec qirgʻin lageriga koʻchirildi^[2].

Kamienna Gorkada xoch oʻrnatildi va 2018-yilda Bircza oʻrta maktab oʻquvchilarining saʼy-harakatlari natijasida Gorze Wierzyskodagi ikkinchi oʻldirish joyi joylashgan joyga belgi qoʻyildi.

Manbalar

↑ „Central Statistical Office (GUS) - TERYT (National Register of Territorial Land Apportionment Journal)“ (Polish) (1-iyun 2008-yil).
↑ Rączy, Elżbieta. „Gerula (Gierula) Michał Kajetan, Gerula (Gierula) Katarzyna z domu Błońska, Segielin Roman“ (Polish). Index represjonowanych.

Havolalar

[TERYT-1] „Central Statistical Office (GUS) - TERYT (National Register of Territorial Land Apportionment Journal)“ (Polish) (1-iyun 2008-yil).

[2] Rączy, Elżbieta. „Gerula (Gierula) Michał Kajetan, Gerula (Gierula) Katarzyna z domu Błońska, Segielin Roman“ (Polish). Index represjonowanych.

[1]

[2]