Kontent qismiga oʻtish

Bitfinex

Vikipediya, erkin ensiklopediya

Bitfinex — Britaniya Virgin orollarida roʻyxatdan oʻtgan iFinex Inc kompaniyasiga qarashli kriptovalyuta birjasi.[1][2] Ular mijozlarining pullarini bir necha bor oʻgʻirlatgan yoki yoʻqotgan va ular oddiy bank munosabatlarini taʼminlay olmaganligi bilan mashhur.[3][4][5]

Tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, Bitfinex-da bitkoin narxini sunʼiy manipulyatsiyasi 2017-yil oxirida bitkoin narxi oʻsishining taxminan yarmini tashkil etdi.[6]

Tarix

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bitfinex 2012-yilning dekabr oyida butun dunyo boʻylab raqamli aktivlar savdosi xizmatlarini taklif qiluvchi peer-to-peer Bitcoin birjasi sifatida tashkil etilgan. Bitfinex birinchi Bitcoin uchun P2P marjali kreditlash platformasi sifatida boshlanadi va keyinchalik koʻproq kriptovalyutalarni qoʻllab-quvvatlaydi.

2015-yilning may oyida birjaga xakerlik hujumi uyushtirildi, buning natijasida 1,500 bitkoin yoki taxminan 400 000 AQSh dollariga teng mijozlarning aktivlari yoʻqoldi.[7][8] 2018-yil oktabr oyida Bitfinex yana bank munosabatlarida jiddiy qiyinchiliklarga duch keldi. Uning rahbariyati „Bitfinex 7-oktabrdagi toʻlovlargaga qodir emas“ dedi.[9]

2016-yilning iyun oyida AQShning Tovar va Fyuchers Savdo Komissiyasi Bitfinexga birjadan tashqari moliyalashtirilgan tovar operatsiyalarini noqonuniy bajargani uchun 75 000 dollar jarima toʻlashni buyurdi. Shuningdek, Bitfinex Fyuchers Savdogari sifatida roʻyxatdan oʻtmasdan, Tovar birjasi qonunini buzganligini aniqlandi.[10]

2017-yil aprel oyida Bitfinexda Wells Fargo pul oʻtkazmalarini[11] toʻxtatganidan soʻng, AQSh dollarida yechib olishda kechikishlarga boʻlayotganini eʼlon qildi. Wells Fargo uzilishidan koʻp oʻtmay, Bitfinexning barcha xalqaro tizimlari Tayvan banki tomonidan uzilganligini aytdi. Oʻshandan beri Bitfinex boshqa mamlakatlardagi bir qator banklar oʻrtasida pulning qayerda saqlanishini mijozlarga oshkor qilmayapti.[12][11][13]

2018 -yil mart oyida Britaniya Virgin orollarida joylashgan Bitfinex birjaning asosiy server infratuzilmasini Shveytsariyaning Zug shahriga koʻchirish rejalarini tasdiqladi.

2016-yildagi xakerlik hujumi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2016-yil avgust oyida Bitfinex katta xavfsizlik hujumiga uchraganini eʼlon qildi.[14] Bitcoinning savdo narxi 20 % ga tushib ketdi.[15] Bitfinex hujum haqida xabar topgach barcha bitkoinlarni olib qoʻydi va savdoni toʻxtatdi.[2] Ushbu hujumda Bitcoin almashinuv platformasining ikkinchi eng katta buzilishi boʻldi, oʻsha paytda taxminan 72 million dollarga teng boʻlgan 119 756 ta Bitcoin[15] oʻgʻirlangan. Bitkoin foydalanuvchilarning ajratilgan hamyonlaridan olingan va Bitfinex bu buzishni kuzatayotganini maʼlum qildi.[16] Birja mijozlari, hatto hisoblari buzilmaganlar ham, hisob balansi 36 foizga qisqardi va yoʻqotishlariga teng ravishda BFX tokenlarini oldi.[17] Keyin birjaning AQSH dollari boʻyicha toʻlovlar va pul yechib olish imkoniyati cheklandi. Bitfinex bir nechta imzo xavfsizligidan foydalanadigan BitGo bilan mablagʻlarni himoya qilgan boʻlsa ham, buzgʻunchilik sodir boʻldi.[18] Oʻgʻirlangan bitkoinlar Amerika Qoʻshma Shtatlari Adliya vazirligi tomonidan musodara qilindi va Nyu-Yorklik er-xotin Ilya Lixtenshteyn va uning rafiqasi Xezer Morgan 2022-yil fevralida pul yuvish uchun til biriktirganlikda ayblandi, oʻsha paytda oʻgʻirlangan bitkoinlar qiymati 3,6 milliard dollarga teng edi.[19][20] Adliya rasmiylariga koʻra, Lixtenshteyn va Morgan pul yuvish uchun til biriktirganlikda ayblanmoqda, bunda maksimal 20 yillik qamoq jazosi va AQShni aldash maqsadida til biriktirish uchun eng koʻp besh yillik qamoq jazosi belgilangan.[21] 2022-yil 10-fevralda Xezer Morgan 2022-yilning 8-fevralida eri Ilya Lixtenshteyn bilan Manxettenda hibsga olingani haqida xabar berilgan edi.[22]

Tether

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tether — bu kriptovalyuta (steyblkoin deb ataladi), Tether Limited uni AQSh dollariga bogʻlangan deb daʼvo qilgan. Tether Bitfinex bilan chambarchas bogʻliq boʻlib, ular 2018-yildan boshlab umumiy aktsiyador va boshqaruvni birga olib borishadi.[23] 2017-yilda tanqidchilar Bitfinex va Tether oʻrtasidagi munosabatlar haqida savollar berishadi.[12][24][11]

2021-yil fevral oyida Bitfinex Nyu-York Bosh prokuraturasi bilan Bitfinex-ning egasi iFinex kompaniyasi Tether’ni qoʻllab-quvvatlagani va ikki kompaniya oʻrtasida yuzlab million dollarlarni yashirish maqsadida yolgʻon bayonotlar bergani haqidagi ayblovlar boʻyicha kelishuv asosida 18,5 million dollar jarima toʻlashga rozi boʻldi. 2017 va 2018-yillarda Bitfinex tomonidan katta yoʻqotishlar boʻladi.[25] Shartnomaning bir qismi sifatida Bitfinex Nyu-Yorkliklar bilan savdo faoliyatini taqiqlaydi.[26]

2021-yilda Bitfinex Tether-ga qolgan kredit qoldigʻini toʻliq toʻladi[27]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Company Overview of iFinex Inc. (BVI)“. Bloomberg. 1-iyul 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-iyun 2018-yil.
  2. ↑ 2,0 2,1 Shekhtman, Lonnie (3-avgust 2016-yil). „Bitcoin security breaches raise questions about digital currency's future“. Christian Science Monitor. 28-may 2017-yilda asl nusxadan arxivlandi.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format () Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "autogenerated2" defined multiple times with different content
  3. ↑ Kaminska, Izabella. „We all become MF Global eventually, Tether edition“. Financial Times (26-aprel 2019-yil). 27-aprel 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-may 2019-yil.
  4. ↑ Lee, Timothy B.. „The leading "stablecoin" is no longer backed by 4 for every coin“. Ars Technica (29-aprel 2019-yil). 10-may 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-may 2019-yil.
  5. ↑ Vigna, Paul. „Lack of Banking Options a Big Problem for Crypto Businesses“. Wall Street Journal (17-may 2019-yil). 21-may 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-may 2019-yil.
  6. ↑ Popper, Nathaniel. „Bitcoin's Price Was Artificially Inflated Last Year, Researchers Say“. New York Times (13-iyun 2018-yil). 13-iyun 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-iyun 2018-yil.
  7. ↑ Baraniuk, Chris. „Bitcoin users 'must pay' for lost coins“. BBC News (8-avgust 2016-yil). 5-noyabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-noyabr 2017-yil.
  8. ↑ Popper, Nathaniel. „Warning Signs About Another Giant Bitcoin Exchange“ (en-US). The New York Times (2017-yil 21-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 14-oktyabr.
  9. ↑ Kharif, Olga; Leising, Matthew. „Bitcoin Trades at $300 Premium on Controversial Crypto Exchange“. Bloomberg (17-oktabr 2018-yil). 18-oktabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-oktabr 2018-yil.
  10. ↑ „CFTC Orders Bitcoin Exchange Bitfinex to Pay $75,000 for Offering Illegal Off-Exchange Financed Retail Commodity Transactions and Failing to Register as a Futures Commission Merchant“. Commodity Futures Trading Commission (2016-yil 2-iyun). 2018-yil 20-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 4-iyun.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 „Tether Theft Isn't the First Controversy for Cryptocurrency Firm“. Bloomberg.com (21-noyabr 2017-yil). 22-noyabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-noyabr 2017-yil. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "bloomberg" defined multiple times with different content
  12. ↑ 12,0 12,1 Popper, Nathaniel. „Warning Signs About Another Giant Bitcoin Exchange“. The New York Times (21-noyabr 2017-yil). 22-noyabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-noyabr 2017-yil. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "nytimes" defined multiple times with different content
  13. ↑ Nathaniel, Popper. „Warning Signs About Another Giant Bitcoin Exchange“. New York Times (21-noyabr 2017-yil). 22-noyabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-iyun 2018-yil.
  14. ↑ „Bitfinex comes back from $69 million bitcoin heist“ (2017-yil 21-may). 2017-yil 22-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  15. ↑ 15,0 15,1 Tsang, Amie. „Bitcoin Plunges After Hacking of Exchange in Hong Kong“. The New York Times (3-avgust 2016-yil). 18-may 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  16. ↑ „Bitcoin Worth $72M Was Stolen in Bitfinex Exchange Hack in Hong Kong“. Fortune. 2016-yil 20-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 26-oktyabr.
  17. ↑ Baldwin, Clare. „Bitfinex exchange customers to get 36 percent haircut, debt token“. Reuters (6-avgust 2016-yil). 16-mart 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-iyun 2018-yil.
  18. ↑ „Bitcoin worth $72 million stolen from Bitfinex exchange in Hong Kong“ (en). Reuters (2016-yil 3-avgust). Qaraldi: 2021-yil 14-oktyabr.
  19. ↑ Barrett, Devlin. „Feds arrest couple, seize $3.6 billion in hacked bitcoin funds“. The Washington Post (8-fevral 2022-yil).
  20. ↑ Lyngaas, Sean. „Feds arrest a New York couple and seize $3.6 billion in stolen cryptocurrency“. CNN News (8-fevral 2022-yil), s. 1. Qaraldi: 9-fevral 2022-yil.
  21. ↑ Lyngaas, Sean. „Feds arrest a New York couple and seize $3.6 billion in stolen cryptocurrency“. CNN News (8-fevral 2022-yil), s. 1. Qaraldi: 9-fevral 2022-yil.
  22. ↑ Farrer, Martin. „ʻSexy horror comedy’: Bitcoin laundering suspect is also ʻraunchy rapper’ Razzlekhan“. The Guardian News (10-fevral 2022-yil), s. 1. Qaraldi: 10-fevral 2022-yil.
  23. ↑ Irrera, Anna. „Bitfinex chief strategy officer departs“. Reuters (22-iyun 2018-yil). 24-iyun 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-iyun 2018-yil.
  24. ↑ „Crypto-currency company reports $31m raid“. BBC News (21-noyabr 2017-yil). 22-noyabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-noyabr 2017-yil.
  25. ↑ Browne. „Cryptocurrency firms Tether and Bitfinex agree to pay 288.5 million fine to end New York probe“ (en). CNBC (2021-yil 23-fevral). Qaraldi: 2021-yil 22-dekabr.
  26. ↑ "Bitfinex Settles New York Probe Into Tether, Hiding Losses, " Bloomberg, February 23, 2021.
  27. ↑ „Bitfinex Says It Repaid Tether for $550M Loan at Center of NYAG Probe“. nasdaq.com (2021-yil 5-fevral). 2021-yil 6-fevralda asl nusxadan arxivlangan.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Bitfinex&oldid=4104547" dan olindi