Bonnet teoremasi
Klassik mexanikada Bonnet teoremasi shuni koʻrsatadiki, agar n ta turli kuch maydonlarining har biri maʼlum bir P nuqtasida v1, v2 ,…, vn tezlikda boʻlsa ham, bir xil geometrik orbitani (masalan, berilgan oʻlchamdagi ellips) hosil qilsa, u holda P nuqtadagi tezlik teng boʻlsa, xuddi shu orbita boʻylab harakatlanadi
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bu teorema birinchi marta 1817-yilda Adrien-Marie Legendre tomonidan olingan [1], lekin u Per Ossian Bonnet sharafiga nomlangan.
Chiqarish
[tahrir | manbasini tahrirlash]Orbita shakli faqat orbitaning har bir nuqtasida markazga qoʻyiladigan kuchlar bilan belgilanadi, bu orbitaga perpendikulyar taʼsir qiluvchi kuchlardir. Aksincha, orbita boʻylab kuchlar faqat tezlikni oʻzgartiradi, lekin tezlikning yoʻnalishini emas.
Orbitadagi P nuqtadagi oniy egrilik radiusi R deb belgilansin. Ushbu orbitani hosil qiluvchi k kuch maydoni uchun orbitaga normal F k kuch markazga tortish kuchini taʼminlashi kerak:
Bu kuchlarning barchasini qoʻshsak, tenglama hosil boʻladi
Demak, agar P nuqtadagi tezlik teng boʻlsa, qoʻshma kuch maydoni bir xil orbitani hosil qiladi:
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Legendre, A-M. Exercises de Calcul Intégral. Paris: Courcier, 1817 — 382–3-bet.