Kontent qismiga oʻtish

Borsh

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Borsh

Ko'katlar va smetana bilan qizil borsh
Turi ikkinchi taom
Milliy oshxona Ukraina, Rossiya
Asosiy komponentlari oq karam, lavlagi, kartoshka, sabzi, piyoz
Boshqa komponentlari go'sht, pomidor, ko'katlar
Oʻxshashlari shi, karam sho'rva, ko'katli sho'rva

Borsch — lavlagidan tayyorlanadigan oʻziga xos qizil rangli issiq shoʻrva[1].

V. I. Dahlning lugʻatida — karam shoʻrvaning bir turi, tuzlangan lavlagidan, mol goʻshti va choʻchqa goʻshti yoki choʻchqa yogʻidan tayyorlanadigan taom oʻlaroq tavsiflangan. Sharqiy slavyanlarning anʼanaviy[2], Ukraina oshxonasining esa eng asosiy taomi[3].

Oʻnga yaqin turlari bor, oʻtmishda Ukraina yerlarining boʻlinishi va qoʻshni xalqlarning oshpazlik odatlari va taʼmining Ukraina oshxonasining shakllanishiga taʼsiri bilan bogʻliq [3]. Ruslar, ukrainlar (ukraincha: борщ), belaruslar (belaruscha: боршч), polyaklar (polyakcha: barszcz), litvaliklar (litovcha: barščiai), ruminlar (rumincha: borş)[1][2], moldovanlar (rumincha: borş), Ashkenazi yahudiylari (idishcha: באָרשט) milliy oshxonalarda keng tarqalgan[3].

Rossiyaning Ukrainaga bosqini madaniy merosi sifatida shoʻrva holatiga taʼsir qilishi xavfi tufayli shoshilinch himoyaga muhtojligi tufayli 2022-yilda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Taʼlim, fan va madaniyat masalalari boʻyicha tashkiloti (UNESCO) Ukraina borshining madaniyatini[4] insoniyatning ogʻzaki va nomoddiy madaniy merosi durdonalari roʻyxatiga qoʻshganligini eʼlon qilgan[5][6]. Ushbu maqom berilgach Ukraina endi ushbu taomning milliy oʻzgarishini targʻib qilish va himoya qilish boʻyicha loyihalarni moliyalashtirish uchun maxsus fondlarga murojaat qilish huquqiga ega boʻldi.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 „БОРЩ“. 2tq.ru. 2019-yil 12-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 3-aprel.
  2. ↑ 2,0 2,1 Агапкина 1995.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 В. В. Похлёбкин 2015.
  4. ↑ „Культура приготовления украинского борща внесена в Список нематериального культурного наследия, нуждающегося в срочной охране | UNESCO“ (ru). www.unesco.org. 2022-yil 20-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 23-yanvar.
  5. ↑ „Culture of Ukrainian borscht cooking“ (en). ich.unesco.org. 2022-yil 12-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 28-avgust.
  6. ↑ Lucía Iglesias Kuntz. „Culture of Ukrainian borscht cooking inscribed on the List of Intangible Cultural Heritage in Need of Urgent Safeguarding“ (en). www.unesco.org. 2022-yil 18-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 28-avgust.

Adabiyotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • „Украинскiй борщъ“, Полный кухмистеръ и кондитеръ, или Русскiй гастрономъ, собранный и составленный изъ собственныхъ опытовъ и наблюденiй Герасимомъ Степановымъ, Издателемъ Рускаго Опытного Повара и Прибавленiя къ оному. М.: Универ. Тип., 1834 — 54—55-bet.   
  • „448. Борщ“, Кулинария. М.: Госторгиздат, 1955 — 213—214-bet. 
  • Ковалёв В.М., Могильный Н.П. „Борщ“, . Русская кухня: традиции и обычаи. М.: Советская Россия, 1990 — 120-bet. 
  • Ковалёв Н.И. „Два главных супа русской кухни“, . Блюда русского стола. История и названия. СПб.: Лениздат, 1995 — 21—28-bet. 
  • Borщ / T. A. Agapkina // Slavyanskiye drevnosti: Etnolingvisticheskiy slovar: v 5 t. / pod obsh. red. N. I. Tolstogo; Institut slavyanovedeniya RAN. — M.: Mejd. otnosheniya, 1995. — T. 1: A (Avgust) — G (Gus). — S. 239. — ISBN 5-7133-0704-2.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Borsh&oldid=5334429" dan olindi