Bosh suyagi sinishi

Bosh suyagi sinishi bu kalla suyagining kranial qismini tashkil etuvchi sakkizta suyakdan bir yoki bir nechtasining sinishi boʻlib, odatda biror bir taʼsir kuch travması natijasida yuzaga keladi. Agar zarba kuchi haddan tashqari kuchli boʻlsa, suyak zarba joyida yoki yaqinida sinishi va bosh suyagi ichidagi qavatlar, qon tomirlari va miya kabi asosiy tuzilmalarga zarar yetkazishi mumkin.

Bosh suyagining biror bir belgi bermagan holatda sinishi jismoniy yoki nevrologik shikastlanishlarsiz sodir boʻlishi mumkin va oʻz-oʻzidan klinik ahamiyatga ega boʻlmasa-da, sogʻlom suyakning sinishi kabi katta miqdordagi kuch ishlatilganligini koʻrsatadi va u bilan bogʻliq jarohatlar boʻlishi ehtimolini oshiradi. Boshning har qanday muhim zarbasi, es-hushni yoʻqotish yoki yoʻqotmasdan, miya chayqalishiga olib keladi.

Sinish turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chiziqli (chegarali) sinish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bosh suyagining chiziqli yoriqlari bu bosh suyagining toʻliq qalinligini tashqi tomondan ichki sohaga qaraladigan bosh suyagidagi chegarali yoriqlarlardir. Ular odatda toʻgʻri boʻlib, suyaklar siljishini oldini oladi. Shikastlanishning umumiy sababi biror bir toʻmtoq kuch taʼsiri boʻlib, zarba energiyasi bosh suyagining butun maydoniga tarqaladi.

Bosim taʼsirida sinish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Zarb taʼsirida bosilgan yoki ezilgan bosh suyagi sinishi, odatda, bolgʻa, tosh bilan urish yoki boshga tepish kabi kuch taʼsirii natijasida yuzaga keladigan sinish turidir. Ushbu turdagi sinishlar — ogʻir bosh jarohatlarining 11 foizida uchraydi. Buning natijasida, singan suyaklar ichkariga siljiydi. Zarb taʼsirida bosilgan yoki ezilgan bosh suyagi sinishi miyaga bosimning oshishi yoki nozik toʻqimalarni ezib yuboralishi natijasida miyaga qon quyilishi xavfi yuqori boʻlishi mumkin.

Diastatik sinish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Diastatik yoriqlar har xil turdagi yoriqlar bilan paydo boʻlishi mumkin, shuningdek, kranial choklarning diastazasi bilan bir vaqtning oʻzida sinishsiz sodir boʻlishi ham mumkin. Sutural diastaz, shuningdek, kleydokraniyal displazi va osteogenez imperfekta kabi turli xil tugʻma kasalliklarda ham paydo boʻlishi mumkin^[1]^[2]^[3]^[4].

Bazilar sinishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bosh suyagi asosining yuqoridan koʻrinishi.

Bosh suyagining bazilyar sinishi — bu bosh suyagining tag qismida (bosh suyagi asosi) yuzaga keladigan chiziqli yoriqlar boʻlib, ular neyrokraniumning boshqa joylariga qaraganda koʻproq taʼsir qiladi. Shunday qilib, ular kam uchraydigan sinish turlari hisoblanadi, ogʻir bosh jarohati bilan ogʻrigan bemorlarning atigi 4 foizida yagona sinish turi sifatida uchraydi.

Murakkab sinish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bosh suyagining murakkab sinishii miyani himoya qiluvchi barcha qatlamlar epidermisdan to miya pardasigacha jarohatlanganda yuzaga keladi, bu esa bosh suyagi boʻshligʻiga tashqi muhitdan har xil yot taʼsirlar qabul qilish imkonini beradi.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Le Fort yuzining sinishi
Yuz sohasining sinishi
Pastki jagʻning sinishi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Paterson CR, Burns J, McAllion SJ (January 1993). "Osteogenesis imperfecta: the distinction from child abuse and the recognition of a variant form". Am. J. Med. Genet. 45 (2): 187–92. doi:10.1002/ajmg.1320450208. PMID 8456801.
↑ Kanda M, Kabe S, Kanki T, Sato J, Hasegawa Y (December 1997). "[Cleidocranial dysplasia: a case report]". No Shinkei Geka 25 (12): 1109–13. PMID 9430147.
↑ Sabini RC, Elkowitz DE (October 2006). "Significance of differences in patency among cranial sutures". J Am Osteopath Assoc 106 (10): 600–4. PMID 17122029.
↑ Pirouzmand F, Muhajarine N (January 2008). "Definition of topographic organization of skull profile in normal population and its implications on the role of sutures in skull morphology". J Craniofac Surg 19 (1): 27–36. doi:10.1097/SCS.0b013e31815ca07a. PMID 18216661.

Bibliografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sud nevropatologiyasi Jan E. Leestma tomonidan nashr etilgan: CRC Press; 2-nashr (2008 yil 14 oktyabr) Til: InglizISBN 0-8493-9167-9 ISBN 978-0849391675
Neyroimaging: Klinik va jismoniy tamoyillar Robert A. Zimmerman, Wendell A. Gibby, Raymond F. Carmody nashriyoti: Springer; 1-nashr (2000 yil 15 yanvar) Til: Ingliz tiliISBN 0387949631 ISBN 978-0-387-94963-5

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Medscape: Bosh suyagi sinishida tasvirlash
Medpixda oʻsib borayotgan bosh suyagi sinishi
„Oʻquv qoʻllanma: Bosh travmasida KT“
Emedicine.com saytida bosh travması
MedPix-da bosh suyagi sinishi (Wayback Machine saytida 2011-07-23 sanasida arxivlangan)

[1] Paterson CR, Burns J, McAllion SJ (January 1993). "Osteogenesis imperfecta: the distinction from child abuse and the recognition of a variant form". Am. J. Med. Genet. 45 (2): 187–92. doi:10.1002/ajmg.1320450208. PMID 8456801.

[2] Kanda M, Kabe S, Kanki T, Sato J, Hasegawa Y (December 1997). "[Cleidocranial dysplasia: a case report]". No Shinkei Geka 25 (12): 1109–13. PMID 9430147.

[3] Sabini RC, Elkowitz DE (October 2006). "Significance of differences in patency among cranial sutures". J Am Osteopath Assoc 106 (10): 600–4. PMID 17122029.

[4] Pirouzmand F, Muhajarine N (January 2008). "Definition of topographic organization of skull profile in normal population and its implications on the role of sutures in skull morphology". J Craniofac Surg 19 (1): 27–36. doi:10.1097/SCS.0b013e31815ca07a. PMID 18216661.

[1]

[2]

[3]

[4]