Buchach qalʻasi

Buchach qalʻasi (ukraincha: Бу́чацький замок) — Ukrainaning Ternopil viloyati, Buchach viloyati markazidagi baland qoyali plato tepasida joylashgan.

Qalʻaning tarixi

Qurilishning boshlanishi XIV asrning oxirgi choragida, qalʻaning burun qismi qizil qumtoshdan qurilgan paytdan boshlanadi. XVII asrning boshlarida qalʻaning soʻnggi qismi qurib bitkazildi, u ikkita yarim doira shaklida joylashgan mudofaa devoridan iborat.

Oʻzining mavjudligi davomida qalʻa koʻplab hujumlar va qamallarga dosh bergan, bir necha bor vayron qilingan, ammo har safar qayta qurilgan. Bir vaqtlar u Buchachskiy knyazlarining qarorgohi boʻlib xizmat qilgan va XVII-asr boshida u Potokki ixtiyoriga oʻtdi. 1648-yilda qalʻa Maksim Krivonosning kazak polklari tomonidan vayron qilingan, ammo darhol Pototskiylar tomonidan qayta tiklangan. Kelajakda Qrim tatarlari qalʻani egallashga bir necha bor urinib koʻrdilar. 1672-yilda qalʻa turk sultoni Mehmed IV, Qrim tatarlari va Getman Doroshenkoning kazak qoʻshinlarining birlashgan kuchlari hujumi ostida qoldi. Xuddi shu yili qalʻa devorlari ostida Usmonli imperiyasi va Hamdoʻstlik oʻrtasida Buchach shartnomasi imzolandi. Harbiy harakatlar qayta boshlanganidan soʻng, Buchach qalʻasi 1676-yilda turk qoʻshinlari tomonidan yana bosib olindi va vayron qilindi, ammo yana qayta tiklandi. XVIII asrda qalʻa oʻzining mudofaa ahamiyatini yoʻqotdi, yaroqsiz holga keldi va uning devorlari mahalliy aholi tomonidan qurilish materiallari uchun asta-sekin demontaj qilindi.

Hozirgi holat

Hozirgacha XVI asrga oid binolar yaxshi saqlanib qolgan — boʻshliqlari boʻlgan janubiy mudofaa devori, sharqiy basteylar va sobiq saroy devorlarining parchalari.

Galereya

• 
  Qal’a xarobalari
• 
  Qal’a xarobalari
• 
  Janubiy mudofaa devori
• 
  Qal’a xarobalari
• 
  Sharqiy Bastey

Adabiyotlar

• Ukraina SSR shaharsozlik va arxitektura yodgorliklari. 4 jildda. Ch. Tahririyat xodimlari: N. L. Jarikov. -K.: Budivelnik, 1983-1986. 4-jild, 52-bet.
• M.Y.Rutinskiy. Ukrainada qalʻa turizmi -K.: Oʻquv adabiyoti markazi, 2007., s. 147(Ukraincha) )

Havolalar

• Ukraina qal’alari va ibodatxonalari. Buchach Arxivnaya kopiya (Ukraincha) )
• Ukrainaning arxitektura va tabiiy yodgorliklari. Buchach Arxivnaya kopiya (Ukraincha) )
• Jazlowiec — Stenli J. Kovalski tomonidan tarixda yoʻqolgan shahar^(ingl.) )