Burabay milliy bog'i
Burabay milliy bogʻi — Qozogʻistondagi Aqmola viloyati, Astana yaqinida joylashgan tabiiy bogʻ. Park Qozogʻistondagi eng yaxshi 10 turistik manzillardan biri sifatida tanlangan[1]. Park Qozogʻiston Prezidenti tomonidan bevosita nazorat qilinadi. Milliy bogʻning himoyalangan hududi, tabiiy zaxiralar boʻyicha tartibga solinadigan park boʻlgani uchun iqtisodiy va dam olish faoliyati taqiqlanadi. Burabay milliy bogʻi Koʻkshetov maskanida joylashgan, bu Koʻkshetov togʻlarining bir qismi boʻlib, Qozogʻiston togʻlarining shimoliy hududida joylashgan.
Maskan tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ushbu tabiiy hududni himoya qilishning birinchi qadamlari 1898-yilda Davlat oʻrmonini tashkil etish edi. 1920-yilda Burabay milliylashtirildi va milliy ahamiyatga ega spa shahar deb eʼlon qilindi. 1935-yilda „Burabay milliy tabiat zaxirasi“ tashkil etildi. 1951-yilda tabiat zaxirasi tugatildi va uning oʻrniga Burabay oʻrmonlari oʻrnatiladi. 1997-yil 6-maydagi 787-son hukumat qarori bilan Burabay oʻrmonini davlat tomonidan boshqariladigan „Buray oʻrmoni tabiiy va farovonlik majmuasi“ ga aylantirildi. 2000-yilda 12-avgustdagi 1246-sonli qaror bilan „Burabay milliy tabiat bogʻi“ tashkil etildi. 2010-yilda bogʻning maydoni 129.935 gektarga koʻpaytirildi. 2012-yilda 370 gektar yer ehtiyot tomonga aylantirildi.
Iqlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Burabay iqlimi Namli qitʼa iqlimi, issiq yozgi (Köppen iqlim tasnifi (Dfb)). Ushbu iqlim katta mavsumiy harorat farqliliklar : issiq va yozgi (kamida toʻrt oy oʻrtacha 10 °C (50 °F) dan oshadi, ammo 22 °C (72 °F) ga oʻrtachasida hech bir oy yoʻq) bilan tavsiflanadi[2][3]. Yanvar oyida bogʻda oʻrtacha harorat −16 °C va iyul oyida +19 °C boʻladi[4]. Yomgʻir yogʻishi yiliga 300 mm atrofida boʻladi. Qishda qor qopqoshi 25-35 sm qalgʻalik boʻlib, noyabr oʻrtalaridan aprelgacha davom etadi.
Oʻsimliklar va hayvonlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Parkda 757 ta oʻsimlik turlari mavjud. Ulardan 119 tasi himoyalangan va 12 tasi Qizil kitobga kiritilgan. Oʻrmon 65% bor, 31% birch, 3% koʻk terak va 1% butalar. Shuningdek, koʻplab ovqatlanish mumkin boʻlgan qoʻziqorin turlari ham mavjud. Oʻsimlikning xilma-xilligi tufayli oʻsimlik juda koʻp: 305 ta hayvon turlari topilishi mumkin, bu Qozogʻiston oʻsimlik xilma-xilligining 36% ni tashkil etadi. Ularning 40 foizi yashash joylari chegarasida yashaydi va 13 ta turi Qizil kitobga kiritilgan. Hozirda Burabay oʻrmonlarida turli xil hayvonlar mavjud. Yovuz hayvonlar orasida boʻri uchraydi. Dalada va oʻrmonlarda tulki, burgutlar, Yevropalik va togʻli quyonlari, shuningdek, oʻrmonda boʻlgan boʻrsiqlar mavjud boʻlishi mumkin. Oʻrmonda qaragʻay daraxti, qayin, qalin chiroq mavjud.
Kenesari gʻori
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kenesari koʻrmonasi Burabayda mashhur sayyohlik manzili va fotosuratlar manzili. Gʻorning ismi mashhur Abillay xanning nevarasi Kenesari xanning nomidan olingan. Kenesari Xon bolaligini shu yerda oʻtkazgani aytilgan[5].
Rasmlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ June 2021. „Kazakhstan Selects Top 10 Tourist Destinations“ (en). The Astana Times (2021-yil 16-iyun). Qaraldi: 2021-yil 27-sentyabr.
- ↑ Kottek. „World Map of Koppen-Geiger Climate Classification Updated“ (en). Gebrüder Borntraeger 2006 (2006). Qaraldi: 2019-yil 14-sentyabr.
- ↑ „Dataset - Koppen climate classifications“ (en). World Bank. Qaraldi: 2019-yil 14-sentyabr.
- ↑ Burabay National Natural Park- the perl of Kazakhstan, on Kazakhstan Wonders, March 29, 2010;
- ↑ „Zh.Kaiyrymdenov: Kenesary Cave - place for tourism development“ (en). Strategy2050.kz. 2021-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-sentyabr.