Charles Ives
| Charles Ives | |
|---|---|
| Fayl:Charlz Edvard Ives - Milliy portret galereyasi, Smitson instituti (NPG.82.185).jpg | |
| Tavalludi |
Andoza:Tug'ilgan sana Denberi, Konnektikut, AQSH |
| Vafoti |
Andoza:O'lim sanasi va yoshi New York, New York, U.S. |
| Fuqaroligi | AQSh |
| Kasbi | |
| Turmush oʻrtogʻi |
Harmony Twichell (turm. 1908) |
| Otasi | George Ives |
| Onasi | Mary Elizabeth Parmelee |
.jpg){kind=link}
Charles Edward Ives- (1874-yil 20-oktyabr,1954-yil 19-may) amerikalik modernist bastakor[1] va xalqaro mashhur amerikalik birinchi bastakorlardan biri boʻlib kelgan. U ilk ijodini boshlagan vaqtida musiqasi umuman eʼtiborga olinmagan. Uning koʻplab asarlari koʻp yillar davomida ijro etilmagan. Keyinchalik hayotda uning musiqasining sifati Genri Kouell va Lou Xarrison kabi zamondoshlarining saʼy-harakatlari tufayli ommaga eʼtirof etildi va u „Amerikalik asl“ sifatida qabul qilindi. U shuningdek, politonallik, poliritm, ohang klasterlari, aleator elementlar va chorak ohanglarni oʻz ichiga olgan, musiqiy texnikani oʻz ichiga olgan, tizimli eksperimental musiqa dasturi bilan shugʻullangan birinchi bastakorlardan boʻlgan.[2] Uning eksperimenti 20-asrda keyinchalik kengroq qabul qilingan.Koʻplab musiqiy yangiliklarni bashorat qildi. Shuning uchun u koʻpincha 20-asr badiiy musiqasining yetakchi amerikalik bastakori sifatida qabul qilinadi.[3]
Ivesning ohang tasvirlaridagi anʼanaviy qoʻshiqlarni oʻz ichiga oladi. Shuningdek, u bayram paradida shahar guruhining kuylarini, shanba oqshomidagi skripkachilarning raqslarini, vatanparvarlik qoʻshiqlarini, sentimental zal balladalarini va Stiven Fosterning kuylarini oʻz ichiga olgan.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ives 1874-yil 20-oktabrda Connecticut shtatining Danberi shahrida[4] Jorj (Eduard) Ivesning (1845-yil 3-avgust,1894-yil 4-noyabr) oʻgʻli boʻlib,[5] Amerika fuqarolar urushida AQSh armiyasi guruhi rahbari va uning rafiqasi Meri Elizabeth Ives (née Parmelie, 1849-yil 2-yanvar yoki 1850-yil,1929-yil 25-yanvar).[6] Iveslar Danberining yetakchi oilalaridan biri boʻlib, ular biznes va fuqarolikni yaxshilashda taniqli boʻlganlar. Ular oʻtgan asrning ilgʻor ijtimoiy harakatlarida, jumladan, qullikni bekor qilishda ham xuddi shunday faol boʻlishgan.[3]
George Ives guruhlar, xor va orkestrlarga rahbarlik qilgan. Musiqa nazariyasi va bir qator asboblardan ham dars bergan.[7] Charlz oʻz taʼsirini Danberi shahar maydonida oʻtirib, bir vaqtning oʻzida maydonning boshqa taraflarida otasining marsh guruhi va boshqa guruhlarini tinglash orqali oldi. Otasi unga va ukasi (Jozef) Moss Ives (1876-yil 5-fevral,1939-yil 7-aprel[8]) musiqalarini oʻrgatdi.[7] Garmoniya va kontrapunktni oʻrgatadi. Birinchi kompozitsiyalariga rahbarlik qildi; Jorj nazariyaga ochiq-oydin yondashib, uni bitonal va politonal uygʻunlashuvlarda tajriba oʻtkazishga undadi.[3] Ayvs Stiven Foster musiqasini ham undan oʻrgangan. U 14 yoshida cherkov organi boʻldi va cherkov xizmatlari uchun turli madhiyalar va qoʻshiqlar yozdi, jumladan, uning "Amerika" haqidagi Variatsiyalari, Nyu-Yorkning Brewsterdagi 4-iyuldagi kontserti uchun yozgan. Bu hatto zamonaviy kontsert organistlari tomonidan ham qiyin deb hisoblangan.
Ives 1893-yilda Konnektikut shtatining Nyu-Xeyven shahriga koʻchib oʻtdi va Xopkins maktabiga oʻqishga kirdi. U yerda beysbol jamoasiga sardori boʻld.1894-yil sentabrida Ives Yel universitetiga Horatio Parker qoʻl ostida oʻqishga kirdi. Bu yerda u oʻz ustoziga oʻxshash xor uslubida yozgan, cherkov musiqasini va hatto Uilyam MakKinli uchun 1896-yilgi kampaniya qoʻshigʻini yozgan.[9] 1894-yil 4-noyabrda otasi vafot etadi. Bu unga qattiq zarba boʻldi, lekin u katta darajada u bilan boshlagan musiqiy tajribani davom ettirdi. Uning akasi Moss keyinchalik advokat boʻldi.
tax. 1898-yil Iyun
- ↑ Botstein 2001.
- ↑ Burkholder 1995.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 „Ives, Charles | Grove Music“ (inglizcha). www.oxfordmusiconline.com. DOI:10.1093/gmo/9781561592630.article.14000. Qaraldi: 18-aprel 2019-yil. Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "Oxford Grove Online - Ives" defined multiple times with different content - ↑ „Charles Ives“. Music Sales Classical. 2013-yil 19-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-iyul 2015-yil.
- ↑ „George Edward Ives (1845—1894)“. Geni.com (5-iyun 2009-yil). 2018-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-iyun 2018-yil.
- ↑ „Mary Elizabeth Parmelee“. Geni.com. 2018-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-iyun 2018-yil.
- ↑ 7,0 7,1 Randel, Don Michael. The Harvard Biographical Dictionary of Music. Harvard University Press, 2003 — 410-bet. ISBN 0-674-01163-5.
- ↑ Magee, Gayle Sherwood. Charles Ives: A Research and Information Guide. Routledge, 2002 — xv-xviii-bet.
- ↑ Burkholder, Sinclair & Sherwood 2001, "Apprenticeship, 1894–1902".