Chelyabinskdagi Lenin haykali

Vladimir Ilich Lenin haykali — Chelyabinsk shahrining markaziy maydonining asosiy tarkibi boʻlgan haykal. Rossiya Federatsiyasining madaniy meros obyekti.

Mualliflar

• Muallif va haykaltarosh: Vitaliy Semenovich Zaikov va Lev Nikolaevich Golovnitskiy.
• Arxitektor: Evgeniy Viktorovich Aleksandrov.

Tarkibi

Balandligi 5 metr boʻlgan haykal bronzadan quyilib, taxminan 10 metrlik granit poydevorga oʻrnatilgan. Postamentda „Chelyabinsk ishchilaridan V.I. Leninga“ degan yozuv bor. Bronza haykal Leningraddagi Monumentskulptura zavodida ishlangan. Hozirgacha (2015-yil) Chelyabinskdagi Inqilob maydonidagi Lenin haykali Sovet davlati asoschisining eng yirik yodgorliklaridan biri hisoblanadi.

Tarixi

Chelyabinskda V.I.Leninning yana bir yodgorligining paydo boʻlishi Buyuk Oktabr Sotsialistik inqilobining 40 yilligini nishonlashga tayyorgarlik koʻrish bilan bir vaqtga toʻgʻri kelishi kerak edi. Eʼlon qilingan tanlovda 18 ta loyiha, jumladan chelyabinsklik haykaltarosh L. N. Golovnitskiyning loyihasi ham bor edi. Tanlovning ikki bosqichidan soʻng birinchi oʻrin Chelyabinskdan duetga nasib etdi: Golovnitskiy — Aleksandrov va haykaltarosh V.S. Zaykov. Vitaliy Zaykov tarixda birinchi boʻlib dinamik Lenin — harakatdagi Lenin haykali yaratish gʻoyasini ilgari surdi. Keyin bu tendensiya butun MDHdagi boshqa haykaltaroshlar tomonidan ularning ishlarida takrorlandi.

1957-yil 5-noyabrda Inqilob maydoniga yodgorlik tosh qoʻyildi, unda „Sovet davlatining buyuk asoschisi“ haykali yaqinda ushbu joyda paydo boʻlishi bildirildi. Yodgorlik 1959-yil 5-noyabrda ochilgan. XX asrning 70-yillarida, rekonstruksiyadan soʻng, poydevorning kengligi oshirildi. Yodgorlikning soʻnggi rekonstruksiyasi 2020-yilda boʻlib oʻtgan. Oldingi taʼmirlash 2001-yilda boʻlib oʻtgan edi. Yodgorlikni Chelyabinskning bosh maydonidan koʻchirish boʻyicha koʻtarilgan savollarga qaramay, Chelyabinsk viloyati gubernatori P. I. Sumin qarori bilan yodgorlik davlat muhofazasiga olingan.

Havolalar

• Chelyabinsk entsiklopediyasi Arxivirovano 7 2012-yil aprel yilning.
• Chelyabinsk yodgorliklari (Wayback Machine saytida 2017-03-07 sanasida arxivlangan) Arxivnaya kopiya
• „Chelyabinsk viloyati madaniy merosini muhofaza qilish davlat ilmiy-ishlab chiqarish markazi“. V. I. Lenin haykali. (Wayback Machine saytida 2015-02-03 sanasida arxivlangan) Arxivnaya kopiya